ΑΡΘΡΟ LIBRE/Αριστοτέλης Τζιαμπίρης: Γιατί κέρδισε ο Τραμπ

Οι αμερικανικές εκλογές που μόλις ολοκληρώθηκαν αποτελούν έναν πολιτικό «σεισμό», κομβικό σημείο στα πολιτικά δρώμενα του τόπου και ολική επαναφορά για τον πρώην (και επόμενο) Πρόεδρο Ντόναλντ Τράμπ. Επειδή οι Η.Π.Α παραμένουν το ισχυρότερο κράτος στον πλανήτη, αυτές οι εκλογές θα έχουν εντέλει και χωρίς ουδεμία αμφιβολία, περιφερειακές και παγκόσμιες συνέπειες. Αυτό όμως που θα αναλυθεί στο παρών σύντομο άρθρο είναι οι βασικοί λόγοι που οδήγησαν στον θρίαμβο του Τράμπ και του κόμματος των Ρεπουμπλικάνων που πέτυχαν πλειοψηφίες στην λαϊκή ψήφο και στο Κολέγιο των Εκλεκτόρων (ο ιδιόμορφος μηχανισμός που εκλέγει τον Πρόεδρο) και από ότι φαίνεται, θα ελέγχουν τον Λευκό Οίκο, όλο το Κογκρέσο και θα έχουν μια άνετη συντηρητική πλειοψηφία στο Ανώτατο Δικαστήριο.

Toυ Αριστοτέλη Τζιαμπίρη*

Ο Τραμπ ήρθε αντιμέτωπος με σειρά νομικών διώξεων και σε μία καταδικάστηκε πρωτοβάθμια. Πολλοί πίστεψαν ότι η αμαύρωση του ποινικού του μητρώου και η σοβαρότητα των πολλαπλών κατηγοριών θα τον εξαφάνιζαν πολιτικά και θα τον εξουθένωναν οικονομικά. Ίσως δεν γνώριζαν τη συμβουλή που φέρεται να είχε δώσει ο πρώην Πρόεδρος και Πρωθυπουργός της Ελλάδας Κωνσταντίνος Καραμανλής όταν είχε παραπεμφθεί στο Ειδικό Δικαστήριο ο Ανδρέας Παπανδρέου: «Έναν πρώην Πρωθυπουργό δεν τον στέλνεις φυλακή, τον στέλνεις σπίτι του». Το επιχείρημα δεν είναι κατά της έννοιας της ισονομίας αλλά θέλει να προειδοποιήσει για τους κινδύνους που παρουσιάζει η δικαστική «επίθεση» σε εν ενεργεία και εν δυνάμει πολιτικούς ηγεμόνες. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι και ο Παπανδρέου και ο Τραμπ επέστρεψαν με μεγάλα ποσοστά στην εξουσία. Στην περίπτωση Τραμπ, κατόρθωσε να αλλάξει το αφήγημα των νομικών του περιπετειών: ήταν αθώος και ήθελαν να τον καταστρέψουν γιατί τα έβαλε με το κατεστημένο, με το βαθύ κράτος, με αυτούς που δεν νοιάζονται για το συμφέρον του απλού πολίτη. Μετά και τις δύο απόπειρες δολοφονίας εναντίον του, φαίνεται ότι η βάση του κόμματος του ασπάστηκε πλήρως αυτή την επιχειρηματολογία και συντάχθηκε με έκδηλο φανατισμό με τον πρώην Πρόεδρο.

Ο έλεγχος ενός κόμματος όμως δεν αρκεί για να κερδηθούν εκλογές. Πρέπει να προσφερθούν και πειστικές λύσεις στα φλέγοντα ζητήματα που ταλανίζουν έναν λαό. Για τον αμερικανικό (και όχι μόνο) το σημαντικότερο θέμα ήταν το αυξανόμενο κόστος διαβίωσης (και όχι αυτό της οικονομίας γενικότερα η οποία τα «πηγαίνει» μάλλον εξαιρετικά). Ο Τραμπ είπε ότι θα επιβάλλει δασμούς στις εισαγωγές, θα μειώσει τους φόρους και θα δώσει κίνητρα για επαναπατρισμό εργοστασίων στις Η.Π.Α. ενώ θα έχει και ως σύμβουλο τον πλουσιότερο άνθρωπο του πλανήτη Ελον Μάσκ. Εξίσου σημαντικό ήταν το γεγονός ότι ο Προέδρος Μπάιντεν και η αντιπρόεδρος του Κάμαλα Χαρις, όντως στην κυβέρνηση, απορρόφησαν το πολιτικό κόστος για την αύξηση των τιμών. Στο ζήτημα της παράνομης μετανάστευσης που έφτασε ίσως τα 12 εκατομμύρια άτομα, ο Τραμπ υποσχέθηκε ότι θα τους απελάσει μαζικά, ενώ τον πόλεμο στην Ουκρανία θα τον τελειώσει ίσως και σε μια μέρα. Μπορεί αυτές οι θέσεις να ακούγονται απλές και ίσως σε κάποιο βαθμό ανεφάρμοστες, αλλά το βαθύτερο μήνυμα του Τραμπ ήταν ότι θα βοηθήσει τους εργάτες και τη μεσαία τάξη, δεν θα επιτρέψει άλλους παράνομους μετανάστες και θα αποφύγει ή αποτρέψει πόλεμους στο εξωτερικό. Και όλα αυτά ενώ θα βάλει τέλος στην ενοχλητική woke ατζέντα και θα δώσει έμφαση στην υγεία των πολιτών. Χωρίς αμφιβολία, ήταν ακριβώς σε αυτό το γενικότερο επίπεδο επιχειρηματολογίας που κέρδισε τις εκλογές

*Ο Αριστοτέλης Τζιαμπίρης είναι Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Διευθυντής του Μεταπτυχιακού «Αμερικανικές Σπουδές» στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς.