ΑΡΘΡΟ LIBRE/ Άγγελος Συρίγος: Το “καλάθι των αξιοθρήνητων”

Ο Ντόναλντ Τραμπ κατόρθωσε να υπερκεράσει μία ποινική καταδίκη, κάποια εκκρεμή κατηγορητήρια, μια απόπειρα δολοφονίας, ατελείωτες κατηγορίες για αυταρχισμό, σεξισμό, ρατσισμό και πρωτίστως ένα πολιτικό σύστημα  -μία ελίτ- που μέχρι πρότινος ήλεγχε και τα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα της Αμερικής, με μεγάλα ενημερωτικά μέσα των ΗΠΑ και τα κορυφαία πανεπιστήμια της χώρας. Πριν από μερικές δεκαετίες ο ίδιος θα είχε μάλλον μια παρακμιακή θέση στο αμερικανικό πολιτικό σύστημα. Την τελευταία δεκαετία κατόρθωσε να κερδίσει 2 φορές στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές. Είναι προφανές ότι δεν θα μπορούσε να το επιτύχει εάν δεν είχε το αντίστοιχο κοινωνικό έρεισμα.

Tου Άγγελου Συρίγου*

Τώρα όλοι προσπαθούν να ερμηνεύσουν τη συντριπτική νίκη του. Συμφωνούν ότι οφείλονται σε μια σειρά παραγόντων. Η ίδια η προσωπικότητα του Τραμπ, ιδίως όπως εμφανίστηκε κατά την αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας εναντίον του, έπαιξε σημαντικό ρόλο. Αντίστοιχης σημασίας ήταν και η πολιτική διαμάχη που αφορούσε σε ταυτοτικά ζητήματα που έχουν ξεπηδήσει μαζί με την εμφάνιση της woke ιδεολογίας. Στα ταυτοτικά ζητήματα δεν χωρεί λογική. Το μεταναστευτικό είχε το δικό του μερίδιο. Η αποτυχία διαχειρίσεως του χρεωνόταν μάλιστα αποκλειστικά στην αντιπρόεδρο και η υποψήφια των Δημοκρατικών. Εδώ εντοπίζονταν και τα λάθη της αντίπαλης πλευράς όπως η επιλογή να ηγηθεί του δημοκρατικού κόμματος ο νυν πρόεδρος παρά τα εμφανή προβλήματα υγείας που είχε ή άνευ προηγουμένου αλλαγή του αντιπάλου του Τραμπ εβδομάδες μόλις πριν τις εκλογές.

Υπάρχει κοινή συμφωνία όλων των αναλυτών ότι στην κορυφαία θέση για τον θρίαμβο Τρμαπ ήσαν τα θέματα της οικονομίας. Οι δημοσκοπήσεις καταλήγουν ότι το 45% των ψηφοφόρων πιστεύει πως η οικονομική τους κατάσταση το 2024 είναι χειρότερη από αυτήν του 2020 όταν έληξε η θητεία του Τραμπ. Το κόστος ζωής, ο πληθωρισμός, η επίγνωση ότι τα χρήματα επαρκούν οριακά κάθε μήνα για τα δάνεια και τους λογαριασμούς, η αίσθηση ότι οι σημερινές γενιές θα ζήσουν χειρότερα από τις αντίστοιχες των γονέων ή των παππούδων τους, όλα αυτά έστρεψαν αποφασιστικά το κύμα προς τους Ρεπουμπλικάνους. Ουσιαστικά, οι ψηφοφόροι του Τραμπ θεωρούσαν ότι δεν συμμετέχουν στην οικονομική ευημερία της υπόλοιπης Αμερικής.

Κι εδώ ερχόμαστε στην ουσία της αντιπαραθέσεως. Κατά την εκλογική αναμέτρηση του 2016 η Χίλαρι Κλίντον, τότε ανθυποψήφια του Τραμπ, είχε αποκαλέσει τους οπαδούς του τελευταίου «το καλάθι των αξιοθρήνητων». Αντιστοίχως, το 2024 ο νυν πρόεδρος των ΗΠΑ Μπάϊντεν τους αποκάλεσε «σκουπίδια». Σε μία δημοκρατία, όταν οι πολλοί αισθάνονται ότι δεν τους παρέχονται οι ίδιες ευκαιρίες για ανέλιξη και συμμετοχή στην ευμάρεια του κράτους τους, τότε αντιδρούν. Στην καλή περίπτωση ψηφίζουν έναν Τραμπ. Στην κακή διαρρηγνύουν το κοινωνικό συμβόλαιο στο οποίο βασίζονται οι δημοκρατίες.