Πρώτο “crash test” της πολιτικής Τραμπ με Fed-Ερωτήματα για μείωση επιτοκίων και ανεξαρτησία κεντρικής τράπεζας

Στην προεκλογική εκστρατεία, ο Ντόναλντ Τραμπ υποσχέθηκε να επιβάλει σκληρότερους δασμούς στους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, να απελάσει εκατομμύρια μετανάστες χωρίς χαρτιά και να παρατείνει τις φορολογικές περικοπές του 2017. Όμως οι πολιτικές αυτές, εάν εφαρμοστούν, θα μπορούσαν να ασκήσουν ανοδικές πιέσεις στις τιμές, τους μισθούς και το ομοσπονδιακό έλλειμμα. Αυτό θα περιέπλεκε την αποστολή της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ να μειώσει τον πληθωρισμό στο στόχο του 2% και να προστατεύσει την αγορά εργασίας.

Εν μέσω αυτού του λεπτού καθήκοντος, η κεντρική τράπεζα θα μπορούσε να βρεθεί κάτω από άβολα πολιτικά φώτα αν ο Τραμπ ακολουθήσει το προηγούμενο μοτίβο του να επιτίθεται δημοσίως στον πρόεδρο της Fed Τζερόμ Πάουελ.

• Ο Τραμπ έχει υποσχεθεί να επαναφέρει τους εισαγωγικούς δασμούς, προτείνοντας δασμό 60% στα κινεζικά προϊόντα και δασμό 10% στις εισαγωγές από άλλες χώρες.

Σύμφωνα με τη Morgan Stanley, αυτοί οι δασμοί, μαζί με τις φορολογικές περικοπές, θα μπορούσαν να ωθήσουν τον πληθωρισμό προς τα πάνω κατά περίπου 2,5 ποσοστιαίες μονάδες. Η Goldman Sachs αναμένει ότι οι προτεινόμενες πολιτικές του Τραμπ θα ωθήσουν τον πυρήνα του πληθωρισμού σε πάνω από 3% το 2025.

Εάν ο πληθωρισμός αυξηθεί σημαντικά, η Fed μπορεί να μην έχει άλλη επιλογή από το να αντιδράσει με αυστηρότερη νομισματική πολιτική.

• Οι αξιωματούχοι της Fed την Πέμπτη αναμένεται ευρέως να μειώσουν τα επιτόκια αναφοράς κατά ένα τέταρτο της ποσοστιαίας μονάδας, μια κίνηση που θα ακολουθήσει τη μείωση κατά μισή μονάδα τον Σεπτέμβριο. Έχουν προβλέψει άλλη μια μείωση κατά ένα τέταρτο της μονάδας φέτος, τον Δεκέμβριο, και μια περαιτέρω μείωση κατά μία πλήρη μονάδα το 2025.

Ο Πάουελ είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αντιμετωπίσει ερωτήσεις σχετικά με το πώς οι εκλογές θα επηρεάσουν τις προοπτικές της Fed, όταν παραχωρήσει συνέντευξη Τύπου την Πέμπτη μετά τη συνεδρίαση της Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς (FOMC).

Ο επικεφαλής της Fed αποτέλεσε συχνό στόχο της οργής του Τραμπ κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του. Μόλις τον Αύγουστο, ο Τραμπ δήλωσε ότι ο Πάουελ ήταν «λίγο νωρίς και λίγο αργά» στη λήψη αποφάσεων.

• Ο Τραμπ δήλωσε επίσης ότι πιστεύει ότι οι πρόεδροι θα πρέπει να έχουν «λόγο» στην πολιτική επιτοκίων της Fed και υπέδειξε ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ενήργησαν για πολιτικούς λόγους όταν μείωσαν τα επιτόκια κατά μισή ποσοστιαία μονάδα περισσότερο από το συνηθισμένο τον Σεπτέμβριο.

Σε συνέντευξή του στο Bloomberg τον Οκτώβριο, ο Τραμπ δήλωσε ότι δεν πιστεύει ότι πρέπει να μπορεί να λέει στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ τι να κάνει, αλλά ότι έχει το δικαίωμα να σχολιάζει την κατεύθυνση των επιτοκίων.

• Ωστόσο, το σύνολο της ομιλίας του προκάλεσε εικασίες ότι μπορεί να επιδιώξει να περιορίσει την ανεξαρτησία της Fed, τερματίζοντας την πρακτική δεκαετιών που επιτρέπει στην κεντρική τράπεζα να ασκεί νομισματική πολιτική ανεξάρτητα από την εκτελεστική εξουσία.

Η Σάρα Μπίντερ, καθηγήτρια πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο George Washington, δήλωσε ότι η δημόσια και ξεκάθαρη κριτική του προέδρου στη Fed θα μπορούσε να σπείρει αμφιβολίες.

«Σίγουρα υπάρχει διαρθρωτική ανεξαρτησία. Αλλά κανένας βαθμός δομικής μόνωσης δεν μπορεί να τον προστατεύσει αν οι άνθρωποι αρχίσουν να αμφιβάλλουν ότι πρόκειται να κάνει αυτό που λέει ότι πρόκειται να κάνει» δήλωσε η Μπίντερ.

• Ορισμένοι από τους συμβούλους του Τραμπ έχουν απορρίψει τις ανησυχίες ότι επιδιώκει να παρέμβει στη Fed. Ο Σκοτ Μπέσαντ, ένας από τους κορυφαίους οικονομικούς συμβούλους του και διευθύνων σύμβουλος του hedge fund KeySquare Group, δήλωσε ότι θέλει απλώς να είναι μια φωνή.

«Καταλαβαίνει ότι η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας εδραιώνει τις μακροπρόθεσμες προσδοκίες για τον πληθωρισμό που εδραιώνουν τα μακροπρόθεσμα επιτόκια», δήλωσε σε συνέντευξή του στο Bloomberg.

Ο Κέβιν Χάσετ, ο οποίος διετέλεσε πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Συμβούλων του Λευκού Οίκου κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, δήλωσε σε συνέντευξή του στην Goldman Sachs που δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο ότι οι αμφιβολίες σχετικά με τον συντονισμό μεταξύ της Fed και της εκτελεστικής εξουσίας «θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη και η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει να επιλέξει ουδέτερη ηγεσία για τη Fed».

• Ο πιο άμεσος τρόπος με τον οποίο ο Τραμπ θα επηρεάσει τη Fed θα έρθει μέσω του διορισμού του προσώπου-κλειδί τα επόμενα χρόνια. Έχει ήδη δηλώσει ότι δεν θα επαναδιορίσει τον Πάουελ, η θητεία του οποίου λήγει τον Μάιο του 2026 ενώ η θητεία της Αντριάνα Κούγκλερ λήγει τον Ιανουάριο του 2026.

Πολλές πηγές προσκείμενες στην προεκλογική εκστρατεία του Τραμπ δήλωσαν ότι η Χάσετ θα μπορούσε να είναι η τελική επιλογή του Τραμπ για την ηγεσία της Fed. Ο εκλεγμένος πρόεδρος θα έχει επίσης τη δυνατότητα να διορίσει έναν αντιπρόεδρο για την εποπτεία, έναν ισχυρό ρυθμιστικό ρόλο που επιβλέπει τις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας.

• Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν πρότεινε τον Μάικλ Μπαρ, η θητεία του οποίου λήγει τον Ιούλιο του 2026, και ο Μπαρ δέχθηκε έντονες επικρίσεις από τον τραπεζικό κλάδο και τους Ρεπουμπλικάνους για μια αρχική πρόταση να αυξηθεί το ποσό του κεφαλαίου που πρέπει να κατέχουν οι τράπεζες.

Ο Μάικλ Φερόλι, επικεφαλής οικονομολόγος της JPMorgan Chase & Co στις ΗΠΑ, έγραψε σε ερευνητικό σημείωμα τον Οκτώβριο ότι οι υφιστάμενοι του Μπαρ παραιτήθηκαν λίγο μετά την εκλογή προέδρου από το αντίπαλο κόμμα προσθέτοντας ότι «εάν ο Μπαρ ακολουθήσει αυτό το προηγούμενο μετά τη νίκη του Τραμπ, ο νέος πρόεδρος θα μπορούσε γρήγορα να επηρεάσει τη ρυθμιστική πολιτική, ακόμη και αν ο αντίκτυπός του στη νομισματική πολιτική είναι λιγότερο άμεσος».