ΑΝΑΛΥΣΗ: Είναι τελικά τόσο απλό να τερματίσει ο Τραμπ τον πόλεμο στην Ουκρανία;

Ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος κέρδισε τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, έκανε τον πόλεμο στην Ουκρανία ένα από τα κεντρικά θέματα της προεκλογικής του εκστρατείας. Κατηγόρησε τον Τζο Μπάιντεν ότι έσυρε τις ΗΠΑ στον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο, δήλωσε ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν θα επιτίθετο στην Ουκρανία υπό την Προεδρία του και υποσχέθηκε να τερματίσει τον πόλεμο σε 24 ώρες. Ομοίως, οι σύμβουλοί του και ο υποψήφιος αντιπρόεδρος Τζ.Ντ. Βάνς περιέγραψαν ένα συγκεκριμένο σχέδιο για το πώς ο Τραμπ θα μπορούσε να τερματίσει τον πόλεμο. Πρώτον να σταματήσει τις μάχες κατά μήκος των γραμμών του μετώπου, αφήνοντας ουσιαστικά στη Ρωσία τα εδαφικά της κέρδη, και δεύτερον να μην εντάξει την Ουκρανία στο ΝΑΤΟ.

Ωστόσο, όπως έχει δείξει η εμπειρία της πρώτης προεδρικής θητείας, δεν κάνει στην πραγματικότητα όλα όσα υπόσχεται και θέλει να κάνει ο Τραμπ. Επομένως, ας αναλύσουμε σημείο προς σημείο τι μπορεί να αλλάξει για την Ουκρανία με τη νίκη του Τραμπ.

• Ας ξεκινήσουμε με τη βάση. Αν οι ΗΠΑ θέλουν να τερματίσουν τον πόλεμο στην Ουκρανία κατά μήκος των γραμμών του μετώπου, είναι 80% σίγουρο ότι αυτό θα συμβεί. Ούτε οι ουκρανικές αρχές ούτε η Ευρώπη θα μπορέσουν να αντισταθούν στη θέληση της Ουάσινγκτον σε αυτό το θέμα.

Το 20% απομένει να συμφωνηθούν οι όροι για τον τερματισμό του πολέμου που θα ικανοποιούν τόσο την Ουκρανία όσο και τη Ρωσία. Αυτό θα είναι δύσκολο, αλλά εφικτό.

Η Ουκρανία εξαρτάται πλήρως από τη βοήθεια της Ουάσιγκτον και δεν είναι σε θέση να επιμείνει σε αδύνατους όρους. Και η Ρωσία, αν επιβραδύνει τη διαδικασία, μπορεί να επηρεαστεί μέσω της Κίνας και άλλων χωρών του παγκόσμιου Νότου, οι οποίες ενδιαφέρονται για ένα γρήγορο τέλος του πολέμου.

Είναι αλήθεια ότι μπορεί να υπάρχουν και εδώ ορισμένες αποχρώσεις, αλλά το κύριο ερώτημα είναι ποια στάση θα κρατήσουν οι ΗΠΑ. Πιο συγκεκριμένα, αν η Ουάσιγκτον, υπό τον νέο πρόεδρο, θα πάρει πραγματικά τη θέση “τερματίζουμε τον πόλεμο”.

Ωστόσο αν η θέση θα είναι ακριβώς αυτή δεν είναι καθόλου προκαθορισμένο.

• Πρώτον, μέχρι την ορκωμοσία του νέου προέδρου, η ομάδα του Μπάιντεν θα κυβερνά τις Ηνωμένες Πολιτείες και ενδέχεται να λάβει αρκετές αποφάσεις που θα περιπλέξουν δραματικά οποιαδήποτε συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου. Για παράδειγμα, θα επιτρέψει σε πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς να πλήξουν το ρωσικό έδαφος.

Ωστόσο, σε αυτό μπορεί να αντιταχθεί το μετριοπαθές τμήμα της κυβέρνησης Μπάιντεν στο πρόσωπο, για παράδειγμα, του Τζέικ Σάλιβαν, δεδομένου ότι τέτοιες ενέργειες δημιουργούν τον κίνδυνο μιας άμεσης αντιπαράθεσης μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας με την απειλή πυρηνικού πολέμου.

Ως εκ τούτου, σχεδόν κανείς στην αμερικανική ελίτ δεν είναι έτοιμος να δώσει στον Μπάιντεν εντολή να στείλει την Αμερική σε πόλεμο στο τέλος της διακυβέρνησής του.

• Δεύτερον, υπάρχει ένα ισχυρό «κόμμα του πολέμου» στο ίδιο το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα που ευνοεί μια πολύ πιο σκληρή προσέγγιση προς τη Ρωσία από ό,τι ο Μπάιντεν.

Πρόκειται για μια πτέρυγα που συνδέεται με το αμερικανικό στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα, καθώς και με τις επιχειρήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου – αυτούς που επωφελούνται άμεσα από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Και αυτή η πτέρυγα θα προσπαθήσει να πείσει τον Τραμπ ότι ο πόλεμος είναι «καλή επιχείρηση».

Ο πόλεμος επέτρεψε στους Αμερικανούς να κατακτήσουν την ευρωπαϊκή αγορά πετρελαίου και φυσικού αερίου, συμπιέζοντας τους Ρώσους από αυτήν. Ο πόλεμος συνδέει την Ευρώπη με τις ΗΠΑ, καθιστώντας την ΕΕ εξαρτημένη από τις αμερικανικές αμυντικές εγγυήσεις.

Ο πόλεμος αποδυναμώνει τους δύο κύριους οικονομικούς ανταγωνιστές της Αμερικής: την Ευρώπη λόγω της καταστροφής των δεσμών με τη Ρωσία και την Κίνα επειδή είναι πλέον ευκολότερο για τους Αμερικανούς να επιβάλουν εμπορικούς περιορισμούς κατά της Κίνας στην ΕΕ. Επιπλέον, υπάρχουν παραγγελίες όπλων, προοπτικές εξόρυξης στην Ουκρανία κ.λπ. Όλα αυτά τα επιχειρήματα θα παρουσιαστούν πιθανότατα στον Τραμπ για να τον κάνουν να εγκαταλείψει την ιδέα να σταματήσει ο πόλεμος στο μέτωπο.

Ταυτόχρονα, υπάρχει μια ισχυρή πτέρυγα στο περιβάλλον του Τραμπ που πιστεύει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι «κακή επιχείρηση» για την Αμερική.

• Πρώτον, ενέχει την απειλή πυρηνικού πολέμου, ο οποίος θα κατέστρεφε τις ΗΠΑ.
• Δεύτερον, φέρνει τη Ρωσία πιο κοντά στην Κίνα και ενισχύει και ριζοσπαστικοποιεί τις αντιαμερικανικές συμμαχίες σε όλο τον κόσμο.
• Τρίτον, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι η Ευρώπη θα συνεχίσει να ακολουθεί το δρόμο της αμερικανικής πολιτικής, αντί να αποφασίσει να ξεκινήσει το δικό της παιχνίδι αποκαθιστώντας τις σχέσεις της με τη Ρωσία και με την Κίνα για χάρη οικονομικών κερδών.
• Τέταρτον, η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών γίνεται όλο και πιο επικίνδυνη για την αμερικανική οικονομία, καθώς οδηγεί σε αύξηση της έκδοσης του δολαρίου και του εξωτερικού χρέους.

Δεν είναι σαφές ποιο τμήμα των Ρεπουμπλικάνων θα πείσει περισσότερο τον Τραμπ και ποια απόφαση θα λάβει τελικά. Αλλά αν ο ίδιος και η κυβέρνησή του αποφασίσουν να τερματίσουν τον πόλεμο, τότε το κόμμα του παγκόσμιου πολέμου θα προσπαθήσει να ενεργοποιήσει το «υποκατάστημά» του στη Μόσχα. Δηλαδή, το πολεμικό κόμμα στη Ρωσία, το οποίο θα προσπαθήσει να πείσει τον Βλαντιμίρ Πούτιν να μην συμφωνήσει να σταματήσει ο πόλεμος κατά μήκος της πρώτης γραμμής, αλλά να πολεμήσει μέχρι να ξεπαγώσει, να μην κάνει ειρήνη μέχρι να κυματίσει η ρωσική σημαία πάνω από το Κίεβο» και ούτω καθεξής.

• Και αν υπάρξει μια κατάσταση όπου ο Τραμπ προσφέρει στον Πούτιν ειρήνη και ο Πούτιν αρνείται ή θέτει προφανώς αδύνατους όρους, αυτό από μόνο του θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια απότομη κλιμάκωση, καθώς η Ουάσινγκτον θα προσπαθούσε τότε πιθανότατα να πιέσει το Κρεμλίνο με κάποιο τρόπο, αυξάνοντας το διακύβευμα. Και στο τέλος, ο πόλεμος θα μπορούσε να κλιμακωθεί ακόμη περισσότερο απ’ ό,τι επί Μπάιντεν.

Το οποίο, στην πραγματικότητα, είναι αυτό που θέλει το «κόμμα του παγκόσμιου πολέμου».

Ωστόσο, η δυνατότητα του Πούτιν να αρνηθεί την πρόταση για τερματισμό του πολέμου κατά μήκος της πρώτης γραμμής είναι περιορισμένη.

Όπως προαναφέρθηκε, αυτό θα μπορούσε να χαλάσει τις σχέσεις της Ρωσίας με την Κίνα και άλλες χώρες του παγκόσμιου Νότου, στέλνοντας ουσιαστικά τη Ρωσία σε διεθνή απομόνωση. Επιπλέον, σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις, η συντριπτική πλειοψηφία των Ρώσων τάσσεται υπέρ του τερματισμού του πολέμου κατά μήκος των γραμμών του μετώπου το συντομότερο δυνατό.

Η συνέχιση του πολέμου θα απαιτούσε κινητοποίηση και άλλα αντιλαϊκά μέτρα, τα οποία το Κρεμλίνο προφανώς δεν θέλει να λάβει. Τέλος, ο τερματισμός του πολέμου υπό τον όρο ότι η Ρωσία θα διατηρήσει τον έλεγχο των τεράστιων καταληφθέντων εδαφών της Ουκρανίας θα ήταν στην πραγματικότητα μια μεγάλη νίκη για τη Ρωσία, ιδίως αν αναλογιστεί κανείς ότι τα πράγματα θα μπορούσαν να έχουν τελειώσει πολύ χειρότερα για αυτήν.

Ως εκ τούτου, υπάρχει κάθε άλλο παρά μηδενική πιθανότητα ο Πούτιν να μην απορρίψει τις προτάσεις του Τραμπ, αν αυτές έρθουν, αλλά να προσέλθει σε διαπραγματεύσεις προκειμένου να επιτύχει τους καλύτερους όρους κατάπαυσης του πυρός για τη Ρωσία. Δηλαδή, το κύριο ερώτημα είναι αν ο Τραμπ και η κυβέρνησή του θα πάρουν θέση για τον τερματισμό του πολέμου. Αν το κάνουν, όλα τα άλλα ζητήματα θα είναι λίγο πολύ επιλύσιμα.

Ταυτόχρονα, όποια θέση και αν λάβει ο Τραμπ, η άνοδός του στην εξουσία στις ΗΠΑ θα έχει σοβαρές γεωπολιτικές επιπτώσεις για την Ευρώπη. Κατά πάσα πιθανότητα, θα υπάρξουν πολύ ισχυρές τριβές μεταξύ της Αμερικής και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και όχι τόσο σε πολιτικά ή ιδεολογικά ζητήματα [αριστεροί-φιλελεύθεροι που κυβερνούν σε μεγάλες δυτικοευρωπαϊκές χώρες έναντι του δεξιού-συντηρητικού Τραμπ], αλλά σε καθαρά οικονομικά θέματα.

Ο Τραμπ ισχυρίζεται τακτικά ότι η ΕΕ, και ιδίως η Γερμανία, αποτελεί μείζον οικονομικό πρόβλημα για τις ΗΠΑ, καθώς η Αμερική έχει αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο με την ΕΕ. Επίσης, ο Τραμπ απαιτεί από τους Ευρωπαίους να αναλάβουν περισσότερες αμυντικές δαπάνες και για την Ουκρανία. Έτσι, οι αντιθέσεις θα είναι σοβαρές. Κάτι που θα μπορούσε να επηρεάσει άμεσα τη στάση τόσο των ΗΠΑ όσο και της ΕΕ απέναντι στην Ουκρανία, η οποία θα βρεθεί εκτός ενδιαφέροντος και για τις δύο πλευρές σε μια μεγάλη ενδοδυτική αναμέτρηση.

• Θα δώσει επίσης στη Ρωσία και την Κίνα την ευκαιρία να παίξουν το δικό τους παιχνίδι πάνω σε αυτές τις αντιθέσεις. Ως εκ τούτου, το γεωπολιτικό τοπίο στην Ευρώπη θα μπορούσε να αλλάξει πολύ δραματικά.

Συνοψίζοντας, μπορούμε να πούμε ότι δεν υπάρχει ακόμη σαφής αντίληψη για το ποια πολιτική θα ακολουθήσει στην πραγματικότητα ο Τραμπ για την Ουκρανία. Στο περιβάλλον του, υπάρχουν δυνάμεις που τάσσονται υπέρ του τερματισμού του πολέμου το συντομότερο δυνατό και υπάρχουν και εκείνες που θέλουν να συνεχιστεί ή και να κλιμακωθεί.

Το ποιος θα κερδίσει σε αυτή τη «μάχη για τον Τραμπ» θα καθορίσει την πορεία των γεγονότων. Ωστόσο, η νίκη του Τραμπ δίνει την ευκαιρία για ένα γρήγορο τέλος του πολέμου. Μια ευκαιρία να σταματήσει η ροή του αίματος, των δακρύων και του πόνου στην Ουκρανία. Μια ευκαιρία για ειρήνη.