Και τώρα τι; Αποκωδικοποιώντας τις πολιτικές Τραμπ εντός και εκτός ΗΠΑ
Ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών Ντόναλντ Τραμπ να εξασφαλίζει μια ιστορική επιστροφή, καθώς ετοιμάζεται να επανέλθει στην προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών μετά τη θητεία του Τζο Μπάιντεν. Η περίπτωση του Τραμπ συγκρίνεται ιστορικά μόνο με εκείνη του Γκρόβερ Κλίβελαντ (αν και Δημοκρατικός εκείνος), του μοναδικού προέδρου που υπηρέτησε δύο μη συνεχόμενες θητείες (1885–1889 και 1893–1897). Πρόκειται για ένα πρωτοφανές πολιτικό επίτευγμα, αφού ο Τραμπ γίνεται ο πρώτος πρόεδρος από τον 19ο αιώνα που καταφέρνει να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο μετά από εκλογική ήττα.
Πέραν όμως του ιστορικού ενδιαφέροντος αυτό που πλέον έχει σημασία και επικεντρώνουν οι αναλύσεις είναι ο τρόπος που θα κυβερνήσει συγκριτικά με το πρόγραμμά του και τις θέσεις που δεν διέπονται πλήρως από δημοκρατικές αξίες με τις εκτιμήσεις να συγκλίνουν ότι μπαίνουμε σε μια τραχώδη διακυβέρνηση: Στο εσωτερικό των ΗΠΑ διαφαίνεται μια αυταρχική διακυβέρνηση ενώ για το εξωτερικό ένας ιδιότυπος γεωπολιτικός απομονωτισμός.
Συνοπτικά ο Τράμπ στις προεκλογικές του ομιλίες μιλούσε για τις Ηνωμένες Πολιτείες ως χώρα «υπό κατοχή» από τους παράνομους (και όχι μόνο) μετανάστες, για τον «εσωτερικό εχθρό» και την ανάγκη να εξουδετερωθεί, αν κριθεί απαραίτητο με τη χρήση των ενόπλων δυνάμεων, έχει καταστήσει σαφή την πρόθεσή του να ποδοπατήσει θεσμικούς περιορισμούς και να εργαλειοποιήσει τις διωκτικές αρχές για να κυνηγήσει τους πολιτικούς τους αντιπάλους.
Έχει ιδιαίτερη αξία ότι απελευθερωμένος από το ρεπουμπλικανικό κατεστημένο αυτή τη φορά θα έχει την πλειοψηφία το Κογκρέσο αφού φαίνεται οι Ρεπουμπλικανοί επικρατούν τόσο στη Γερουσία όσο και στη Βουλή των Αντιπροσώπων.
Επιχειρώνται να αποκωδικοποιήσουμε τα όσα ευαγγελίζεται και καταρχάς στο εξωτερικό καθώς στην Ευρώπη έχει ήδη αρχίζει να πνέει ένας άνεμος ανησυχίας:
ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΝΑΤΟ: Πέραν των δασμών, ο Τραμπ στην πρώτη του θητεία είχε πιέσει τους συμμάχους του ΝΑΤΟ για να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες προς τη Συμμαχία, υποστηρίζοντας ότι οι ΗΠΑ επωμίζονται δυσανάλογο βάρος στην κοινή άμυνα. Κάτι ανάλογο αναμένεται να πράξει και τώρα. Συνολικά, η εξωτερική πολιτική του Τραμπ επικεντρώθηκε στην αναθεώρηση των παραδοσιακών συμμαχιών και συμφωνιών, με έμφαση στην προάσπιση των άμεσων συμφερόντων των ΗΠΑ, συχνά εις βάρος της πολυμερούς συνεργασίας και των διεθνών θεσμών.
Ουκρανία–Πούτιν: Υπόσχεται να τερματίσει τη συμμετοχή των ΗΠΑ στον πόλεμο στην Ουκρανία, παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως “πρόεδρο της ειρήνης”. Πρόσφατα, αποκαλύφθηκε ότι ο Τραμπ είχε έως και επτά ιδιωτικές τηλεφωνικές συνομιλίες με τον Πούτιν μετά την αποχώρησή του από το αξίωμα.
Τουρκία–Ερντογάν: Η σχέση του Τραμπ με τον Ερντογάν χαρακτηρίζεται περισσότερο ως φιλική. Κατά την πρώτη προεδρία του, οι δύο ηγέτες διατήρησαν έναν ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας, με αρκετές προσωπικές συναντήσεις και τηλεφωνικές συνομιλίες. Ο Ερντογάν συναντήθηκε εννέα φορές με τον Τραμπ, ενώ με τον Μπάιντεν είχε μόνο μία επίσημη συνάντηση και κάποιες σύντομες επαφές στο περιθώριο διεθνών συνόδων.
Πριν από την προεδρία του, ο Τραμπ ανέπτυξε επιχειρηματικές σχέσεις στην Τουρκία, όπως η κατασκευή των “Trump Towers” στην Κωνσταντινούπολη, με τη συνεργασία επιχειρηματιών φιλικά προσκείμενων στον Ερντογάν. Ωστόσο, η απόφαση της Τουρκίας να προμηθευτεί το ρωσικό σύστημα αεράμυνας S-400 οδήγησε στην αποβολή της από το πρόγραμμα των F-35 και στην επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ.
Ακόμη, η σύλληψη του Αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον στην Τουρκία προκάλεσε ένταση, με τον Τραμπ να απειλεί με κυρώσεις και να επιτυγχάνει τελικά την απελευθέρωσή του. Εκτιμάται πάντως πως ο Ερντογάν θα προσπαθήσει να προσεγγίσει περισσότερο τον Τραμπ ώστε να “ξεπαγώσει” το θέμα των F-16, προσφέροντας “ανταλλάγματα”. “Αγκάθι” αποτελεί η εναντίωση του Ερντογάν ως προς το Ισραήλ.
Μέση Ανατολή-Χαμάς: Ο Τραμπ δηλώνει πως εάν εκλεγεί, θα στοχεύσει ηγέτες της Χαμάς, ως μέρος της πολιτικής του κατά της τρομοκρατίας.
Δασμοί-ΕΕ: Υπόσχεται την επιβολή δασμών έως και 200% στα εισαγόμενα προϊόντα, με στόχο την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Συγκεκριμένα, ο Τραμπ έχει εκφράσει την πρόθεσή του να επιβάλει δασμούς στις εισαγωγές προϊόντων από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Συγκεκριμένα, έχει δεσμευτεί να επιβάλει δασμό 10% σε όλες τις εισαγωγές προϊόντων στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων αυτών από την ΕΕ, με στόχο την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής και τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος.
Σε προεκλογική συγκέντρωση στην Πενσυλβάνια, ο Τραμπ δήλωσε ότι η ΕΕ θα πρέπει να πληρώσει “μεγάλο τίμημα” επειδή δεν αγοράζει αρκετά αμερικανικά προϊόντα, αναφέροντας ότι οι ευρωπαϊκές χώρες πωλούν εκατομμύρια αυτοκίνητα στις ΗΠΑ χωρίς να εισάγουν αντίστοιχα αμερικανικά προϊόντα.
Προφανώς αυτές οι δηλώσεις προκάλεσαν εύλογη ανησυχία στην ΕΕ, και δη στη Γερμανία. Συνολικά, η στάση του Τραμπ απέναντι στην ΕΕ χαρακτηρίζεται από προστατευτισμό, με έμφαση στην επιβολή δασμών για την προστασία της αμερικανικής οικονομίας, γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει σε εμπορικές εντάσεις μεταξύ των δύο πλευρών.
Εσωτερική Πολιτική
Μείωση Φόρων: Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δεσμευτεί “για τη μεγαλύτερη φοροαπαλλαγή από την εποχή του Ρόναλντ Ρίγκαν”, προτείνοντας τη μείωση των φορολογικών συντελεστών και την απλοποίηση του φορολογικού συστήματος. Ενδεικτικά προτείνει: Μείωση του εταιρικού φορολογικού συντελεστή, κατάργηση φόρων στα φιλοδωρήματα, επέκταση της πίστωσης φόρου παιδιού, αντικατάσταση φόρων εισοδήματος με δασμούς.
Υγεία και περίθαλψη: Ο Τραμπ έχει εκφράσει επανειλημμένα την αντίθεσή του στο πρόγραμμα υγειονομικής περίθαλψης, γνωστό ως Obamacare. Το 2017 υπέγραψε τον νόμο Tax Cuts and Jobs Act, ο οποίος περιλάμβανε την κατάργηση της υποχρεωτικής ασφάλισης υγείας, γνωστής ως “individual mandate”. Παρά τις προσπάθειές του, δεν κατάφερε να καταργήσει πλήρως το Obamacare, καθώς οι προτάσεις του αντιμετώπισαν αντιδράσεις τόσο από Δημοκρατικούς όσο και από Ρεπουμπλικανούς γερουσιαστές. Το 2019, μετά από προειδοποιήσεις Ρεπουμπλικανών στη Γερουσία, ανέβαλε την προσπάθεια κατάργησης του Obamacare για μετά το 2020.
Στο μεταναστευτικό υπόσχεται απέλαση Παράτυπων Μεταναστών, δέσμευση για την πρόσληψη 10.000 συνοριοφυλάκων.
Θανατική ποινή: Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει εκφράσει επανειλημμένα την υποστήριξή του στη θανατική ποινή, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις σοβαρών εγκλημάτων. Πρόσφατα, πρότεινε την επιβολή της θανατικής ποινής σε μετανάστες που κρίνονται ένοχοι για φόνους Αμερικανών πολιτών ή αστυνομικών.
Προστασία του Δικαιώματος Οπλοκατοχής: Δεσμεύεται να διατηρήσει και να προστατεύσει το δικαίωμα των Αμερικανών πολιτών στην οπλοκατοχή, αντιτιθέμενος σε περιορισμούς.
Περιορισμός των Αμβλώσεων: Υποστηρίζει αυστηρότερους περιορισμούς στις αμβλώσεις, ευθυγραμμιζόμενος με τις συντηρητικές αξίες του κόμματός του.
Αντι-woke ρητορική: Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει εκφράσει επανειλημμένα την αντίθεσή του προς την “woke” κουλτούρα, την οποία θεωρεί “υπερβολική πολιτική ορθότητα” που “περιορίζει την ελευθερία του λόγου και επιβάλλει συγκεκριμένες ιδεολογίες”. Σε δηλώσεις του, έχει αναφέρει ότι η “woke” κουλτούρα οδηγεί σε αποτυχία και αποδυνάμωση της κοινωνίας.