Πολιτική κόντρα για τον “Προσωπικό γιατρό”-Γιατί η αντιπολίτευση θεωρεί ότι απέτυχε ο θεσμός

Η πολιτική της κυβέρνησης τομέα της υγείας θα βρεθεί στο επίκεντρο της πολιτικής-κοινοβουλευτικής αντιπαράθεσης αυτή την εβδομάδα στη Βουλή, καθώς συζητείται και επεξεργάζεται στη αρμόδια επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, το νομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας για τον προσωπικό γιατρό που φέρει τον τίτλο “Αναμόρφωση του θεσμού του Προσωπικού Ιατρού – Σύσταση Πανεπιστημιακών Κέντρων Υγείας και άλλες διατάξεις του Υπουργείου Υγείας”.

Το νομοσχέδιο αποτελεί μια παραδοχή της κυβέρνησης και του υπουργείου Υγείας ότι ο θεσμός δεν προχώρησε όπως θα ήθελε και γι΄αυτό προωθείται:- η διεύρυνση της “δεξαμενής” των προσωπικών ιατρών, – η δυνατότητα εγγραφής του ανήλικου πληθυσμού ηλικίας έως 16 ετών σε προσωπικό παιδίατρο, – η σύσταση πανεπιστημιακών κέντρων υγείας και – η χορήγηση ειδικού κινήτρου για την προσέλκυση ιατρών που θα επιλέξουν να εκπαιδευτούν στις ειδικότητες της γενικής οικογενειακής ιατρικής και της εσωτερικής παθολογίας το 2025.

Αναλυτικότερα με το νομοσχέδιο:

– Επανακαθορίζονται οι κατηγορίες των Προσωπικών Ιατρών. Στη δεξαμενή των προσωπικών γιατρών εντάσσονται οι αγροτικοί γιατροί, οι ειδικευόμενοι στην εσωτερική παθολογία και τη γενική ιατρική, αλλά και αμιγώς ιδιώτες γιατροί (δηλαδή εκτός σύμβασης με τον ΕΟΠΥΥ οι οποίοι ωστόσο θα αμείβονται από τον πολίτη που θα τους επιλέξει). Οι συμβεβλημένοι με τον ΕΟΠΥΥ προσωπικοί γιατροί διατηρούν το δικαίωμα να παρέχουν υπηρεσίες προσωπικού γιατρού και ως αμιγώς ιδιώτες, υπό την προϋπόθεση ότι δεν μεταβάλλουν τη σχέση που έχουν με τους ήδη εγγεγραμμένους ως συμβεβλημένοι.

– Εισάγονται κίνητρα για τους νέους γιατρούς προκειμένου να επιλέξουν τις ειδικότητες της γενικής οικογενειακής ιατρικής και της εσωτερικής παθολογίας. Κάθε γιατρός που υποβάλλει εντός του 2025 αίτηση για τις συγκεκριμένες ειδικότητες θα λάβει επιπλέον των προβλεπόμενων αποδοχών του και εφάπαξ ποσό 40.000 ευρώ (μεικτά). Προϋπόθεση για τη λήψη του ποσού αυτού είναι να μην αλλάξει ειδικότητα και να συμμετάσχει στις εξετάσεις για την απόκτηση τίτλου εντός ενός έτους από τη συμπλήρωση του απαιτούμενου χρόνου  εκπαίδευσης.

– Όσοι πολίτες δεν πραγματοποιήσουν εγγραφή σε Προσωπικό Ιατρό της επιλογής τους έως την 01.06.2025, θα εγγράφονται από το σύστημα αυτομάτως σε Προσωπικό Ιατρό. Η εγγραφή θα γίνεται σε επίπεδο δήμου ή όμορων δήμων ώστε ο πολίτης να έχει πρόσβαση σε ιατρό κοντά στο μέρος όπου κατοικεί, μειώνοντας τα εμπόδια πρόσβασης.

– Καθιερώνεται σύστημα δεικτών απόδοσης των προσωπικών ιατρών, βάσει αντικειμενικών δεδομένων, όπως η συμμετοχή του εγγεγραμμένου πληθυσμού σε δράσεις πρόληψης κ.λπ.

– Προβλέπεται έκδοση υπουργικής απόφασης για τη διαδικασία για τη συνεχιζόμενη  εκπαίδευση των προσωπικών ιατρών και την έκδοση κατευθυντήριων γραμμών και πρωτοκόλλων, στη βάση των διεθνών προτύπων, με τα οποία εξειδικεύονται τα καθήκοντα και οι υποχρεώσεις των προσωπικών ιατρών.

– Δρομολογείται η δωρεάν πρόσβαση παιδιών 0-16 ετών σε Προσωπικό Παιδίατρο.

– Ιδρύονται Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας, ένα σε κάθε Ιατρική Σχολή/Τμήμα της χώρας, με βασικό μέλημα την παροχή υπηρεσιών Πρόληψης και Προαγωγής Υγείας στους πολίτες, την εκπαίδευση ιατρών της ΠΦΥ, την έρευνα, την ανάπτυξη προγραμμάτων με στόχο την προαγωγή υγείας της κοινότητας και την παροχή υπηρεσιών τηλεϊατρικής.

– Προβλέπονται Σταθμοί Τηλεϊατρικής στα Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας, προκειμένου να αντιμετωπίζονται περιπτώσεις Επείγουσας Ιατρικής και να είναι δυνατό να εξετάζονται πολίτες που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές.

Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα δεδομένα του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), που επικαλείται το Υπουργείο Υγείας στην Ελλάδα μόνο το 6% του συνόλου των γιατρών είναι ειδικευμένοι στις ειδικότητες της γενικής/οικογενειακής ιατρικής ή εσωτερικής παθολογίας, ειδικότητες οι οποίες συγκροτούν τον θεσμό του προσωπικού ιατρού, καθόσον αφορά στον ενήλικο πληθυσμό, σε αντίθεση με τον μέσο όρο των ευρωπαϊκών χωρών που είναι 20%.

Σημαντικό μειονέκτημα, τονίζεται, του θεσμού είναι ότι η πλειονότητα των υφιστάμενων σήμερα ιατρών στις ειδικότητες της γενικής/οικογενειακής ιατρικής και της εσωτερικής παθολογίας δεν επιθυμεί να ενταχθεί στον θεσμό του προσωπικού ιατρού, λόγω του ότι τα οικονομικά κίνητρα είναι χαμηλότερα σε σχέση με τις εναλλακτικές που τους παρέχονται στον ιδιωτικό τομέα, με αποτέλεσμα η μεταρρύθμιση του προσωπικού ιατρού να έχει μείνει ανεφάρμοστη σε ποσοστό περίπου 55% του συνόλου των ληπτών υπηρεσιών υγείας, όπως καταγράφεται στην αιτιολογική έκθεση του σχεδίου νόμου. Επίσης στο  νομοσχέδιο προβλέπεται σύστημα αξιολόγησης των προσωπικών ιατρών, το οποίο βασίζεται σε ποιοτικούς και ποσοτικούς δείκτες απόδοσης και συνοδεύεται με τη δυνατότητα επιβολής κυρώσεων. 

“Αυτό το νομοσχέδιο είναι το πρώτο βήμα αναμόρφωσης της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ). Ούτε εγώ προσωπικά ούτε συνολικά η ηγεσία του υπουργείου Υγείας είμαστε μάγοι. Είμαστε άνθρωποι που επιχειρούμε μέσα σε μια δύσκολη πραγματικότητα να φέρουμε λύσεις και αυτές τις λύσεις τις εφαρμόζουμε σταδιακά. Δεν έχουμε μαγικές λύσεις. Όποιος έχει μαγικές λύσεις, ας φέρει ένα νομοσχέδιο που θα λύνει όλα τα προβλήματα. Εγώ δεν έχω τέτοιες ικανότητες”, ανέφερε η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, σχολιάζοντας τις επικρίσεις της αντιπολίτευσης ότι δεν αποδίδει η κυβερνητική πολιτική κατά τη πρώτη ανάγνωση επί της αρχής του νομοσχεδίου στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων την Παρασκευή 1/11, η οποία συνεχίζεται σήμερα στις 2 το μεσημέρι με τη ακρόαση των εξωκοινοβουλευτικών φορέων και στις 5 το απόγευμα με την συζήτηση επί των άρθρων και και τη ψήφιση επί της αρχής.

Η κ. Αγαπηδάκη αναφέρθηκε σε όσα έχουν ήδη υλοποιηθεί για την ενίσχυση των ΤΟΜΥ και ενημέρωσε τους βουλευτές ότι το επόμενο διάστημα θα ακολουθήσει μια νέα νομοθετική παρέμβαση για τις Κινητές Ομάδες Υγείας, τις ΚΟΜΥ. “Επιπλέον των προγραμμάτων προληπτικών εξετάσεων-η χώρα έχει το πρώτο πρόγραμμα οργανωμένο πρόληψης, στην ιστορία της, για τα κυριότερα χρόνια νοσήματα- και της ενίσχυσης που έχουμε κάνει στην πρωτοβάθμια σε εξοπλισμό, σε υποδομές και σε προσλήψεις, θα φέρουμε και τις ΚΟΜΥ”, είπε η κ. Αγαπηδάκη και εξήγησε ότι η επικείμενη νομοθετική παρέμβαση θα επιχειρήσει να δώσει ανάσα για τις ορεινές και νησιωτικές περιοχές, όπου υπάρχει γερασμένος πληθυσμός και πληθυσμός με κοινωνικές και υγειονομικές ανάγκες και με το μοντέλο των Κινητών Ομάδων της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας θα επιχειρηθεί ολιστική φροντίδα.

Με αφορμή την κριτική για τα τεστ ανίχνευσης για τον καρκίνο του παχέος εντέρου η κ. Αγαπηδάκη τόνισε “Έχουν λεχθεί συκοφαντικά και παραπλανητικά πράγματα. Πρέπει να σας ενημερώσω ότι έχουν προγραμματιστεί τα πρώτα χειρουργεία ανθρώπων οι οποίοι είχαν θετικό τεστ, έκαναν κολονοσκόπηση και διαγνώστηκαν με καρκίνο του παχέος εντέρου. Αυτά που χαρακτηρίζετε εδώ κάποιοι «καραγκιοζιλίκια», οι συγγενείς αυτών των ανθρώπων ή και οι ίδιοι οι ασθενείς, φαντάζομαι ότι θα έχουν διαφορετική άποψη…” και πρόσθεσε ότι η συντριπτική πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών χρησιμοποιεί αυτά τα τεστ, γιατί έχει βρεθεί από τις έρευνες, πως όταν χρησιμοποιούνται αυτά τα τεστ, ευαισθητοποιείται ο κόσμος και αν βρεθεί παράγοντας κινδύνου, ο πολίτης πάει να κάνει την κολονοσκόπηση, που δεν είναι πρόθυμος να την κάνει διαφορετικά.

Σκληρή κριτική για τη συνδρομή των τεστ στην πρόληψη για τον καρκίνο του παχέος εντέρου, είχαν ασκήσει νωρίτερα η Ελληνική Λύση και η Νίκη, διότι, όπως είπαν, και υπάρχουν πολλά ψευδή θετικά τεστ αλλά το χειρότερο, γιατί πολλά τεστ δεν εντοπίζουν τους παράγοντες κινδύνου και καθησυχάζουν τους πολίτες που χάνουν χρόνο για τη διάγνωση. Μάλιστα ο ειδικός αγορητής της Νίκης, Νίκος Παπαδόπουλος, χαρακτήρισε “αστείο” και “τελείως άχρηστο” το πρόγραμμα και πρόσθεσε ότι “στους 100 ανθρώπους που θα κάνουν το self test, θα χτυπήσει κόκκινο μόνο στους οκτώ και οι 92 ασθενείς θα μείνουν αδιάγνωστοι ακόμα και αν βρίσκονται σε προκαρκινική κατάσταση”.

Όσον αφορά το νομοσχέδιο ο  εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Ανδρέας Παναγιωτόπουλος, κατηγόρησε την κυβέρνηση για “αποτυχία νομοθετικών παρεμβάσεων στο θέμα της πρωτοβάθμιας υγείας”, όπως άλλωστε προκύπτει και την εισηγητική έκθεση που συνοδεύει το κείμενο το σχεδίου νόμου, αφού “ομολογείται ότι, παρά τους νόμους, παρά τις προθεσμίες, τους αποκλεισμούς, και κυρίως παρά τις απειλές περί κυρώσεων, έχει εγγραφεί σε προσωπικό γιατρό μόλις το 55% του πληθυσμού”.

Ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ, Ιωάννης Τσίμαρης, είπε ότι στο νομοσχέδιο κυριαρχούν η προχειρότητα, τα λάθη και οι ασάφειες και ως χαρακτηριστικό δείγμα αυτής της διαχείρισης, ανέφερε ότι το υπουργείο συμπεριλαμβάνει τους ειδικευόμενους γιατρούς της γενικής ιατρικής, κατά την εκπαίδευσή τους, στον προσωπικό γιατρό αλλά και ότι το υπουργείο επιχειρεί να επιστρατευτούν οι αγροτικοί γιατροί όλης της χώρας για να αναλάβουν τον ρόλο του προσωπικού γιατρού.

Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Γιώργος Λαμπρούλης,  είπε η αναμόρφωση του θεσμού του προσωπικού γιατρού, έχει κυρίως, ως περιεχόμενο, την ένταξη στο θεσμό των ανειδίκευτων πτυχιούχων των ιατρικών σχολών ή αυτών που θέλουν να αποκτήσουν τον τίτλο κάποιας ειδικότητας. “Έτσι με αυτή την στόχευση, η κυβέρνηση βαφτίζει τις παλιές θέσεις της υπηρεσίας υπαίθρου σε υπηρεσία προσωπικού γιατρού, όπου αυτοί οι γιατροί, με μια ταχύρρυθμη εκπαίδευση, για ένα μήνα, θα αναλαμβάνουν να επιτελούν αυτό το ρόλο. Αυτό το μέτρο αντιστοιχεί σε υπηρεσίες… ό,τι να ‘ναι, και από όπου να ‘ναι…. Αρκεί το κόστος να είναι εντός των δημοσιονομικών στόχων”.

Η ειδική αγορήτρια της Ελληνικής Λύσης, Μαρία Αθανασίου, είπε ότι αν οι πολίτες συνεχίσουν να πληρώνουν, από την τσέπη τους, για όλες σχεδόν τις πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας, δεν θα είναι δυνατό να υπάρξει προσωπική σχέση γιατρού με ασθενή και δεν θα μπορέσει να ολοκληρωθεί αυτός ο θεσμός και ο ειδικός αγορητής της Νέας Αριστεράς, Οζγκιούρ Φερχάτ, είπε ότι το νομοσχέδιο αποτελεί “άλλο ένα λιθαράκι στη διάλυση της δημόσιας υγείας”, αν και η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας αποτελεί κομβικό σημείο για την πρόληψη και την προαγωγή της δημόσιας υγείας. “Αυτό που με συνέπεια νομοθετεί η κυβέρνηση είναι η δημιουργία γιατρών, υπηρεσιών υγείας και ασθενών πολλών ταχυτήτων”, είπε ο βουλευτής της Νέας Αριστεράς.

Ο ειδικός αγορητής της Νίκης, Νίκος Παπαδόπουλος, ανέφερε ότι η κυβέρνηση με το νομοσχέδιο “δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται για να αυξήσει την αξιοπιστία του ΕΣΥ που ολοένα και υποβαθμίζεται” και ο ειδικός αγορητής της Πλεύσης Ελευθερίας, Σπύρος Μπιμπίλας, αναφέρθηκε στην “κακή κατάσταση” στα δημόσια νοσοκομεία και της Αθήνας και της Περιφέρειας όπου “συνεχίζουν να στοιβάζονται οι ασθενείς”. Τέλος ο ειδικός αγορητής των Σπαρτιατών, Πέτρος Δημητριάδης, είπε ότι ενώ σε όλες τις “σοβαρές” χώρες του κόσμου υπάρχει οργανωμένο πλαίσιο για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, που λειτουργεί προληπτικά και εξυπηρετεί άμεσα τον πολίτη, στην Ελλάδα σε μεγάλο βαθμό οι πολίτες απευθύνονται στα νοσοκομεία και πιέζεται το σύστημα που υποχρηματοδοτείται.