Προσωπικός Γιατρός στη Βουλή: Πυρ ομαδόν από την αντιπολίτευση- Αγαπηδάκη: Δεν έχουμε μαγικές λύσεις

Στην επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, συζητείται το νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας για τον Προσωπικό Γιατρό, με τίτλο: «Αναμόρφωση του θεσμού του Προσωπικού Ιατρού – Σύσταση Πανεπιστημιακών Κέντρων Υγείας και άλλες διατάξεις του Υπουργείου Υγείας», το οποίο -αναδιαμορφωμένο και πολλά υποσχόμενο- δίνει για άλλη μία φορά τη «μάχη» του για να «πείσει» και να ολοκληρώσει την πρακτική του εφαρμογή, κάτι που δεν κατάφερε πριν δύο χρόνια.  

Ενώ η κυβέρνηση διαφημίζει τη δουλειά που έχει γίνει στον «Προσωπικό Γιατρό», με την αναπληρώτρια υπουργό Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, να χαρακτηρίζει το νομοσχέδιο «βήμα για την αναμόρφωση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας», τα κόμματα της αντιπολίτευσης εκφράζουν σοβαρές ενστάσεις, κάνοντας λόγο για «προχειρότητα, ασάφειες και λάθη», αλλά και «αποτυχία νομοθετικών παρεμβάσεων στο θέμα της ΠΦΥ».

Το νομοσχέδιο, που με την ολοκλήρωση της συζήτησης, αναμένεται να ψηφιστεί στην Ολομέλεια έως τα μέσα Νοεμβρίου, προβλέπει τα ακόλουθα:

·         Επανακαθορίζονται οι κατηγορίες των Προσωπικών Ιατρών. Εντάσσονται στη δεξαμενή των προσωπικών γιατρών οι αγροτικοί γιατροί, οι ειδικευόμενοι στην εσωτερική παθολογία και τη γενική ιατρική, αλλά και αμιγώς ιδιώτες γιατροί (δηλαδή μη συμβεβλημένοι με τον ΕΟΠΥΥ, οι οποίοι θα αμείβονται από τον πολίτη εάν τους επιλέξει). Οι συμβεβλημένοι με τον ΕΟΠΥΥ προσωπικοί γιατροί διατηρούν το δικαίωμα να παρέχουν υπηρεσίες προσωπικού γιατρού και ως αμιγώς ιδιώτες, υπό την προϋπόθεση ότι δεν μεταβάλλουν τη σχέση που έχουν με τους ήδη εγγεγραμμένους ως συμβεβλημένοι.

·         Θεσπίζονται κίνητρα για τους νέους γιατρούς προκειμένου να επιλέξουν τις ειδικότητες της γενικής οικογενειακής ιατρικής και της εσωτερικής παθολογίας. Κάθε γιατρός που υποβάλλει εντός του 2025 αίτηση για τις συγκεκριμένες ειδικότητες θα λάβει επιπλέον των προβλεπόμενων αποδοχών του και εφάπαξ ποσό 40.000 ευρώ (μεικτά). Προϋπόθεση να μην αλλάξει ειδικότητα και να συμμετάσχει στις εξετάσεις για την απόκτηση τίτλου εντός ενός έτους από τη συμπλήρωση του απαιτούμενου χρόνου εκπαίδευσης.

·         Αυτόματη εγγραφή από το σύστημα σε Προσωπικό Ιατρό για τους πολίτες που δεν πραγματοποιήσουν εγγραφή σε Προσωπικό Ιατρό της επιλογής τους έως 1/6/.2025. Η εγγραφή θα γίνεται σε επίπεδο δήμου ή όμορων δήμων.

·         Δρομολογείται η δωρεάν πρόσβαση παιδιών 0-16 ετών σε Προσωπικό Παιδίατρο.

·         Καθιερώνεται σύστημα δεικτών απόδοσης των προσωπικών ιατρών, βάσει αντικειμενικών δεδομένων, όπως η συμμετοχή του εγγεγραμμένου πληθυσμού σε δράσεις πρόληψης κ.λπ.

·         Προβλέπεται έκδοση Υπουργικής Απόφασης για τη συνεχιζόμενη εκπαίδευση των προσωπικών ιατρών και έκδοση κατευθυντήριων γραμμών και πρωτοκόλλων, στη βάση των διεθνών προτύπων, με τα οποία εξειδικεύονται τα καθήκοντα και οι υποχρεώσεις των προσωπικών ιατρών.

·         Ιδρύονται Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας ένα σε κάθε Ιατρική Σχολή της χώρας, με βασικό μέλημα την παροχή υπηρεσιών Πρόληψης και Προαγωγής Υγείας στους πολίτες, την εκπαίδευση ιατρών της ΠΦΥ, την έρευνα, την ανάπτυξη προγραμμάτων με στόχο την προαγωγή υγείας της κοινότητας και την παροχή υπηρεσιών τηλεϊατρικής.

·         Προβλέπονται Σταθμοί Τηλεϊατρικής στα Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας, προκειμένου να αντιμετωπίζονται περιπτώσεις Επείγουσας Ιατρικής και να είναι δυνατό να εξετάζονται πολίτες που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές.

Οι αντικειμενικές δυσκολίες εφαρμογής του «Προσωπικού Ιατρού»

Στην Ελλάδα, μόνο το 6% του συνόλου των ιατρών είναι ειδικευμένοι στις ειδικότητες της γενικής/οικογενειακής ιατρικής ή εσωτερικής παθολογίας, δηλαδή στις βασικές ειδικότητες που συγκροτούν τον θεσμό του προσωπικού ιατρού, σύμφωνα με τα δεδομένα του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), σε αντίθεση με τον μέσο όρο των ευρωπαϊκών χωρών που είναι 20%. Επισης, η πλειονότητα των ιατρών γενικής/οικογενειακής ιατρικής και εσωτερικής παθολογίας δεν επιθυμεί να ενταχθεί στον θεσμό του προσωπικού ιατρού, επειδή τα οικονομικά κίνητρα είναι χαμηλότερα σε σχέση με τις εναλλακτικές που έχουν στον ιδιωτικό τομέα. Έτσι, η μεταρρύθμιση του προσωπικού ιατρού έχει μείνει ανεφάρμοστη σε ποσοστό περίπου 55% του συνόλου των ληπτών υπηρεσιών υγείας, όπως καταγράφεται στην αιτιολογική έκθεση του σχεδίου νόμου.

Κι ενώ αριθμητικά οι γιατροί των αρμόδιων ειδικοτήτων είναι λιγότεροι και τα κίνητρα χαμηλότερα των προσδοκιών –με την κυβέρνηση να μην κάνει μία γενναία αναβάθμισή τους ώστε να προσελκύσει νέους γιατρούς στις ειδικότητες και στην εγγραφή τους στον προσωπικό ιατρό– στο νομοσχέδιο προβλέπεται σύστημα αξιολόγησης των προσωπικών ιατρών, το οποίο βασίζεται σε ποιοτικούς και ποσοτικούς δείκτες απόδοσης και συνοδεύεται με τη δυνατότητα επιβολής κυρώσεων.

Ειρήνη Αγαπηδάκη: «Το νομοσχέδιο αυτό έχει πολλά θετικά στοιχεία» – Δεν έχουμε μαγικές λύσεις

«Αυτό το νομοσχέδιο είναι το πρώτο βήμα αναμόρφωσης της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ). Ούτε εγώ προσωπικά ούτε συνολικά η ηγεσία του υπουργείου Υγείας είμαστε μάγοι. Επιχειρούμε μέσα σε μια δύσκολη πραγματικότητα να φέρουμε λύσεις και τις εφαρμόζουμε σταδιακά. Δεν έχουμε μαγικές λύσεις. Όποιος έχει μαγικές λύσεις, ας φέρει ένα νομοσχέδιο που θα λύνει όλα τα προβλήματα», ανέφερε η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, απαντώντας στις επικρίσεις της αντιπολίτευσης κατά τη συζήτηση επί του νομοσχεδίου.

Παράλληλα, η κα Αγαπηδάκη επεσήμανε στους βουλευτές όσα έχουν ήδη υλοποιηθεί για την ενίσχυση των ΤΟΜΥ και ενημέρωσε ότι το επόμενο διάστημα θα ακολουθήσει μια νέα νομοθετική παρέμβαση για τις Κινητές Ομάδες Υγείας, τις ΚΟΜΥ. Τόνισε ότι «η χώρα έχει το πρώτο πρόγραμμα οργανωμένο πρόληψης, στην ιστορία της, για τα κυριότερα χρόνια νοσήματα», και ενισχύθηκε η ΠΦΥ σε εξοπλισμό, σε υποδομές και σε προσλήψεις. Εξήγησε επίσης η κα Αγαπηδάκη ότι η επικείμενη νομοθετική παρέμβαση θα επιχειρήσει να δώσει ανάσα στις ορεινές και νησιωτικές περιοχές, όπου υπάρχει γερασμένος πληθυσμός και πληθυσμός με κοινωνικές και υγειονομικές ανάγκες και με το μοντέλο των ΚΟΜΥ θα επιχειρηθεί ολιστική φροντίδα. Τέλος, ανέφερε ότι η πρωτοβάθμια φροντίδα θα ενισχυθεί και με τη βελτίωση των δεξιοτήτων των επαγγελματιών υγείας, δεδομένου ότι έχει προγραμματιστεί, στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια, η εκπαίδευση 10.000 επαγγελματιών της ΠΦΥ στις νέες δεξιότητες που έχουν να κάνουν με τις αλλαγές συμπεριφορών υγείας. 

Οι ενστάσεις των κομμάτων 

Η μόνη υποστήριξη που έλαβε το νομοσχέδιο του Προσωπικού Ιατρού, όπως ήταν αναμενόμενο ήταν από την εισηγήτρια της Νέας Δημοκρατίας, Μαρία Κεφάλα, που υποστήριξε ότι «το νομοσχέδιο ακουμπά τον πυρήνα της προωθούμενης πολιτικής της κυβέρνησης στον τομέα της υγείας προτάσσοντας την πρόληψη, μέσα από την ενίσχυση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας». 

Για «αποτυχία νομοθετικών παρεμβάσεων στο θέμα της πρωτοβάθμιας» κατηγόρησε την κυβέρνηση ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Ανδρέας Παναγιωτόπουλος, όπως άλλωστε προκύπτει και από την εισηγητική έκθεση που συνοδεύει το κείμενο το σχεδίου νόμου, όπου «ομολογείται ότι, παρά τους νόμους, παρά τις προθεσμίες, τους αποκλεισμούς, και κυρίως παρά τις απειλές περί κυρώσεων, έχει εγγραφεί σε προσωπικό γιατρό μόλις το 55% του πληθυσμού». Με λίγα λόγια, ένας στους δύο ανθρώπους που κατοικούν στην Ελλάδα δεν έχει πειστεί, δεν έχει ενημερωθεί σωστά και δεν έχει εγγραφεί στον οικογενειακό γιατρό. Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι δεν έχει σχέδιο για την πρωτοβάθμια, ότι απαξιώνει συνεχώς το δημόσιο σύστημα υγείας, διότι έχει… αλλεργία σε καθετί που δεν είναι ιδιωτικό και ότι ενώ διατείνεται ότι προωθεί την ενίσχυση της πρωτοβάθμιας υγείας, στην πραγματικότητα φέρνει «τσαπατσούλικες» παρεμβάσεις και «γονατογραφήματα» που θα αναγκάσουν τους πολίτες να στραφούν στον ιδιωτικό τομέα.

Στο νομοσχέδιο κυριαρχούν η προχειρότητα, τα λάθη και οι ασάφειες δήλωσε ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ, Ιωάννης Τσίμαρης. Ως χαρακτηριστικό δείγμα αυτής της διαχείρισης, ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, ανέφερε ότι το υπουργείο συμπεριλαμβάνει τους ειδικευόμενους γιατρούς της γενικής ιατρικής, κατά την εκπαίδευσή τους, στον προσωπικό γιατρό αλλά και ότι το υπουργείο επιχειρεί να επιστρατευτούν οι αγροτικοί γιατροί όλης της χώρας για να αναλάβουν τον ρόλο του προσωπικού γιατρού. «Είναι ένα σκεπτικό που ξεφεύγει πολύ από το πρότυπο μιας ιδανικής πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, καθώς οι αγροτικοί γιατροί είναι ανειδίκευτοι γιατροί που παραμένουν σε μια περιοχή, περίπου 12 μήνες, και μετά αποχωρούν, για να συνεχίσουν την ειδικότητά τους. Είναι άλλο όμως η εκπαίδευση και άλλο η κλινική πρακτική», είπε ο κ. Τσίμαρης και αναρωτήθηκε «πού εφαρμόζεται παγκοσμίως, οι ειδικευόμενοι να ασκούν έργο ειδικευμένου».

Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Γιώργος Λαμπρούλης, είπε ότι η αναμόρφωση του θεσμού του προσωπικού γιατρού, έχει κυρίως, ως περιεχόμενο, την ένταξη στο θεσμό των ανειδίκευτων πτυχιούχων των ιατρικών σχολών ή αυτών που θέλουν να αποκτήσουν τον τίτλο κάποιας ειδικότητας. «Έτσι με αυτή τη στόχευση, η κυβέρνηση βαφτίζει τις παλιές θέσεις της υπηρεσίας υπαίθρου σε υπηρεσία προσωπικού γιατρού, όπου αυτοί οι γιατροί, με μια ταχύρρυθμη εκπαίδευση, για ένα μήνα, θα αναλαμβάνουν να επιτελούν αυτό το ρόλο. Αυτό το μέτρο αντιστοιχεί σε υπηρεσίες… ό,τι να ‘ναι, και από όπου να ‘ναι…. Αρκεί το κόστος να είναι εντός των δημοσιονομικών στόχων», είπε ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ και πρόσθεσε ότι αυτά θα συμβούν με δεδομένη τη «σχεδόν ανύπαρκτη ΠΦΥ, με τις τεράστιες ελλείψεις σε γιατρούς και νοσηλευτές και την παντελή έλλειψη αρκετών ειδικοτήτων σε πολλές περιοχές της χώρας και σχεδόν ανύπαρκτο εξοπλισμό».

Η ειδική αγορήτρια της Ελληνικής Λύσης, Μαρία Αθανασίου, είπε ότι αν οι πολίτες συνεχίσουν να πληρώνουν, από την τσέπη τους, για όλες σχεδόν τις πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας, δεν θα είναι δυνατό να υπάρξει προσωπική σχέση γιατρού με ασθενή και δεν θα μπορέσει να ολοκληρωθεί αυτός ο θεσμός. Επίσης, η βουλευτής της Ελληνικής Λύσης, υποστήριξε ότι δεν ενισχύθηκαν οι ΤΟΜΥ και επανέλαβε και αυτή πως, με το νομοσχέδιο, εισάγονται στο σύστημα της πρωτοβάθμιας γιατροί χωρίς δεξιότητες πρωτοβάθμιας, αγροτικοί γιατροί, δηλαδή μη ειδικευμένοι γιατροί.

Ο ειδικός αγορητής της Νέας Αριστεράς, Οζγκιούρ Φερχάτ, υποστήριξε ότι το νομοσχέδιο αποτελεί «άλλο ένα λιθαράκι στη διάλυση της Δημόσιας Υγείας». «Αυτό που με συνέπεια νομοθετεί η κυβέρνηση είναι η δημιουργία γιατρών, υπηρεσιών υγείας και ασθενών πολλών ταχυτήτων». Τώρα «βαφτίζονται οι αγροτικοί γιατροί και οι ειδικευόμενοι της γενικής ιατρικής, προσωπικοί γιατροί», είπε ο βουλευτής της Νέας Αριστεράς και πρόσθεσε: «Όμως αν η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι ο ρόλος του προσωπικού γιατρού, μπορεί να ανατεθεί σε πτυχιούχους ιατρικής και σε ειδικευόμενους που κάθε δώδεκα μήνες θα αλλάζουν, μάλλον έχει πλήρη άγνοια, για τον σημαντικό ρόλο που έχει ο προσωπικός γιατρός, εφόσον σχεδιαστεί και υλοποιηθεί σωστά».

Ο ειδικός αγορητής της «Νίκης», Νίκος Παπαδόπουλος, είπε ότι η κυβέρνηση με το νομοσχέδιο «δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται για να αυξήσει την αξιοπιστία του ΕΣΥ που ολοένα και υποβαθμίζεται». «Αν είχατε σύζυγο, παιδιά, πατέρα, μητέρα, πιστεύω δεν θα θέλατε να τον δείτε να τον περιθάλπει ένας που μόλις πήρε το πτυχίο της ιατρικής», είπε ο κ. Παπαδόπουλος. Το πρώτο βήμα που θα έπρεπε να κάνει η κυβέρνηση, και τότε η «Νίκη» θα το ψήφιζε, είπε ο κ. Παπαδόπουλος, θα ήταν ένα νομοσχέδιο για την μισθολογική αναβάθμιση των υγειονομικών που «πένονται».

Ο ειδικός αγορητής της Πλεύσης Ελευθερίας, Σπύρος Μπιμπίλας, αναφέρθηκε στην «κακή κατάσταση» στα δημόσια νοσοκομεία και της Αθήνας και της Περιφέρειας, όπου «συνεχίζουν να στοιβάζονται οι ασθενείς». Ο κ. Μπιμπίλας μίλησε για τις ανάγκες σε προσωπικό, σε αυξήσεις των μισθών, με αύξηση του προϋπολογισμού για την Υγεία. «Δεν έχουν αποδώσει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, όσα έγιναν για τον προσωπικό γιατρό και η κυβέρνηση επιχειρεί τώρα να δημιουργήσει νέες παραμέτρους αλλά απαιτούνται ριζικές μεταρρυθμίσεις» και έθεσε ένσταση στην πρόβλεψη οι πολίτες νθα πληρώνουν από την τσέπη τους τον προσωπικό γιατρό, αν είναι ιδιώτης γιατρός.

Ο ειδικός αγορητής των «Σπαρτιατών», Πέτρος Δημητριάδης, είπε ότι, ενώ σε όλες τις σοβαρές χώρες του κόσμου υπάρχει οργανωμένο πλαίσιο για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, που λειτουργεί προληπτικά και εξυπηρετεί άμεσα τον πολίτη, στην Ελλάδα, σε μεγάλο βαθμό οι πολίτες απευθύνονται στα νοσοκομεία και πιέζεται το σύστημα που υποχρηματοδοτείται. Επίσης, σχολίασε τη δυνατότητα, με το νομοσχέδιο, να είναι προσωπικοί γιατροί οι αγροτικοί γιατροί, αν και δεν έχουν ειδικότητα και ανά δώδεκα μήνες υπηρετούν σε άλλο μέρος. Ενώ σχολίασε ότι είναι σε λάθος κατεύθυνση και η πρόβλεψη για την ένταξη στον προσωπικό γιατρό των ειδικευόμενων γιατρών.