Πρόσφυγες/ Ένα πρόσωπο, πολλές τραγωδίες- Η ιστορία της Ρεζβάνα- Επέζησε αλλά είδε την οικογένειά της να πνίγεται στο Αιγαίο (vid)

Στις 28 Οκτωβρίου 2015 συνέβη ένα από τα μεγαλύτερα ναυάγια στην ιστορία της Ελλάδας. Ένα σκάφος που μετέφερε εκατοντάδες επιβάτες, μεταξύ των οποίων πολλές γυναίκες, παιδιά, ακόμη και βρέφη, βυθίστηκε στα ανοιχτά της βόρειας ακτής της Λέσβου. Ο τελικός απολογισμός κατέγραψε τουλάχιστον 80 θανάτους, με πολλές γυναίκες και τουλάχιστον 20 παιδιά μεταξύ των θυμάτων, ενώ 274 άνθρωποι διασώθηκαν . Ο ακριβής αριθμός των αγνοουμένων –όσων θεωρούνται νεκροί αλλά δεν βρέθηκαν ποτέ– παραμένει άγνωστος, όπως συμβαίνει συχνά με υπερπλήρεις βάρκες προσφύγων.«Ήταν σαν εμπόλεμη ζώνη. Όλοι ήταν σε πανικό». Την ιστορία της διηγείται η Νατάσσα Στραχίνη, δικηγόρος και συντονιστής στο RSA

Αμέσως μετά το ναυάγιο, οι κάτοικοι της Λέσβου, η κοινωνία των πολιτών και οι τοπικές αρχές κινητοποιήθηκαν για τη διάσωση και τη φροντίδα των επιζώντων. Το νησί βυθίστηκε στο πένθος, καθώς τα σώματα συνέχισαν να ξεβράζονται στην ακτή για εβδομάδες. Μεταξύ εκείνων που επέβαιναν στο άτυχο σκάφος ήταν και η 13χρονη Rezwana, η οποία είχε εγκαταλείψει το Αφγανιστάν με την οικογένειά της. Ταξίδευε με τους γονείς της και τα τρία αδέρφια της, αλλά τραγικά, η Ρεζβάνα ήταν η μόνη στην οικογένειά της που επέζησε.

Σήμερα, στα 22 της χρόνια, η Rezwana ζει στην Ελλάδα. Έχει ολοκληρώσει τις σπουδές της ως make-up artist και εργάζεται τα τελευταία χρόνια ως πολιτιστική διαμεσολαβήτρια με την RSA. Για να τιμήσουμε την 9η επέτειο από το ναυάγιο, δημοσιεύουμε ένα βίντεο σε συνεργασία με το Ίδρυμα PRO ASYL, στο οποίο η Rezwana μοιράζεται την ιστορία της – μια που αντικατοπτρίζει τη σκληρή πραγματικότητα των ευρωπαϊκών πολιτικών ασύλου και μετανάστευσης.”Μέχρι να πεθάνω, αυτός θα είναι ο εφιάλτης μου.Η θάλασσα, το Αιγαίο”.Ρεζβάναεπιζών του ναυαγίου

Σημαντική καμπή για τη Ρεζβάνα ήταν η αναγνώριση τριών μελών της οικογένειάς της και των τάφων τους στο προσφυγικό νεκροταφείο στο Καρά Τεπέ Μυτιλήνης, με τη βοήθεια της RSA.

Η διαδικασία συλλογής και ταυτοποίησης DNA, ειδοποίησης συγγενών και εντοπισμού των χώρων ταφής όσων χάθηκαν σε προσφυγικά ναυάγια παραμένει ένα συστηματικό και δομικό ζήτημα στην Ελλάδα. Αυτή η ευθύνη βαρύνει συχνά τους οργανισμούς και τους αλληλέγγυους πολίτες, ελλείψει οποιασδήποτε παρέμβασης από τις ελληνικές αρχές. Παρόμοιο πρόβλημα προέκυψε μετά το πρόσφατο ναυάγιο στα ανοιχτά της Πύλου στις 14 Ιουνίου 2023, όπου, σχεδόν ενάμιση χρόνο αργότερα, 17 θύματα παραμένουν άταφα και 8 από αυτά είναι ακόμη άγνωστα.”Νιώθω καλά όταν επισκέπτομαι τους τάφους τους.Τουλάχιστον έχω κάπου να πάω”.

Η μαρτυρία της Rezwana είναι βαθιά προσωπική και σημαντική, ενώ η Νατάσσα Στραχίνη, δικηγόρος και συντονίστρια στο RSA, και η Έφη Λατσούδη, κοινωνική λειτουργός στο RSA και ακτιβίστρια, παρέχουν περαιτέρω πλαίσιο στην ιστορία της. Δυστυχώς, ωστόσο, η τραγική εμπειρία της δεν είναι μοναδική. Οι προκλήσεις που αντιμετώπισε η Rezwana είναι οι ίδιες που υπέστησαν εκατοντάδες θύματα ναυαγίων, που υποφέρουν ως αποτέλεσμα των ολοένα και πιο σκληρών και απάνθρωπων ελληνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών. Εν τω μεταξύ, τα ναυάγια – και οι θάνατοι – συνεχίζουν να καταμετρώνται σχεδόν καθημερινά.

Στην Ελλάδα, μόνο τον τελευταίο μήνα, ανασύρθηκαν τουλάχιστον 12 πτώματα από πέντε ξεχωριστά ναυάγια, χωρίς τους αγνοούμενους: τέσσερις γυναίκες, μεταξύ των οποίων ένας ανήλικος, στη Σάμο (23/9), μια νεαρή γυναίκα στην Κω (27/ 9), τέσσερα άτομα – δύο γυναίκες και δύο παιδιά – στην Κω (15/10), ένας άνδρας στη Γαύδο (16/10), και δύο άτομα – ένας άνδρας και μια γυναίκα – στη Σάμο (21/10).

Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να ομαλοποιηθεί ο θάνατος σε ναυάγια που μπορούν να αποφευχθούν. Η εξασφάλιση ασφαλών και νόμιμων οδών για άτομα που ζητούν άσυλο πρέπει να καταστεί προτεραιότητα στην ευρωπαϊκή πολιτική. Η Ρεζβάνα, μέσα από τον καθημερινό της αγώνα, μαζί με τους επιζώντες από ναυάγια, αλλά και τους νεκρούς, τους αγνοούμενους και τις οικογένειές τους, όλοι ζητούν δικαιοσύνη και αποζημίωση. Είναι συλλογική μας ευθύνη να τους στηρίξουμε σε αυτόν τον αγώνα και να ζητήσουμε να σταματήσουν οι θηριωδίες στα σύνορα.