Γιατί ο Γερμανός πρόεδρος θα επισκεφτεί την Κάντανο των Χανίων- Τι συνέβη εκεί- ΠτΔ και κυβέρνηση αναμένεται να θέσουν το θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων

Η επίσημη επίσκεψη του Γερμανού προέδρου Φρανκ Βάλτε Στάϊνμαϊερ μετά από πρόσκληση της ΠτΔ Κατερίνας Σακελαροπούλου αποκτά ιδιαίτερη αξία, κυρίως για την πρώτη και την τελευταία ημέρα της, κι αυτό διότι φθάνει στη Θεσσαλονίκη όπου θα επισκεφθεί τον χώρο όπου κατασκευάζεται το Μουσείο Ολοκαυτώματος, ενώ την Πέμπτη θα βρεθεί στην Κάντανο των Χανίων, το χωριό που κατέστρεψαν ολοκληρωτικά τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής. Πρόκειται για το μοναδικό χωριό απ΄ όσα έκαψαν οι Γερμανοί όπου άφησαν επιγραφές που πιστοποιούν το έγκλημα πολέμου.

Μετά από πρόσκληση της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, ο Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας Φράνκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ θα πραγματοποιήσει επίσημη επίσκεψη στην Ελλάδα, από τις 29 έως τις 31 Οκτωβρίου.

Ειδικότερα, ο κ. Σταϊνμάιερ θα αφιχθεί στη Θεσσαλονίκη το μεσημέρι της Τρίτης 29 Οκτωβρίου και στις 13:00 θα πραγματοποιήσει μαζί με την Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου επίσκεψη στον χώρο του υπό ανέγερση Μουσείου Ολοκαυτώματος Ελλάδος, όπου θα τους υποδεχθεί ο πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος και της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης Δαυίδ Σαλτιέλ. Στη συνέχεια θα έχουν συνάντηση με δύο γυναίκες που επέζησαν από το Ολοκαύτωμα και θα ακολουθήσει συμβολική δενδροφύτευση από τους Προέδρους Ελλάδας και Γερμανίας.

Στις 14:15 είναι προγραμματισμένη εκδήλωση στο Ινστιτούτο Goethe Θεσσαλονίκης παρουσία του Γερμανού Προέδρου και αμέσως μετά αναχώρησή του για την Αθήνα, όπου αναμένεται στις 16:30. Αμέσως μετά ο κ. Σταϊνμάιερ θα επισκεφθεί την φαρμακευτική εταιρεία Boehringer – Ingelheim και στις 20:00 το βράδυ το ατελιέ του εικαστικού καλλιτέχνη Τεό Τριανταφυλλίδη.

Την επόμενη ημέρα, Τετάρτη 30 Οκτωβρίου, ο κ. Σταϊνμάιερ θα καταθέσει στεφάνι στις 09.50 το πρωί στο Μνημείο του ‘Αγνωστου Στρατιώτη και αμέσως μετά θα μεταβεί στο Προεδρικό Μέγαρο, όπου θα έχει κατ΄ιδίαν συνάντηση με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου και θα ακολουθήσουν διευρυμένες συνομιλίες των δυο αντιπροσωπειών.

Αμέσως μετά, στις 11:15 ο Πρόεδρος της Γερμανίας θα μεταβεί στο Μέγαρο Μαξίμου για κατ΄ιδίαν συνάντηση με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και διευρυμένες συνομιλίες των δυο αντιπροσωπειών.

Στη συνέχεια, στις 12:05 ο κ. Σταϊνμάιερ θα πραγματοποιήσει επίσκεψη στο Νομισματικό Μουσείο και στις 13:10 θα συμμετάσχει στην εορταστική εκδήλωση για τα «150 χρόνια Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών». Στις 15:15 ο Πρόεδρος της Γερμανίας θα επισκεφθεί το Κ.Υ.Τ. Μαλακάσας και το απόγευμα στις 18:45 θα παραστεί σε εκδήλωση στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού.

Το βράδυ της ίδιας ημέρας, στις 20:30, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου θα παραθέσει επίσημο δείπνο προς τιμήν του Προέδρου Φράνκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ και της Έλκε Μπούντενμπέντερ στο Προεδρικό Μέγαρο.

Την τρίτη ημέρα της επίσημης επίσκεψής του στην Ελλάδα, Πέμπτη 31 Οκτωβρίου, ο κ. Σταϊνμάιερ θα ταξιδέψει στα Χανιά και θα μεταβεί το χωριό Κάνδανος, όπου θα καταθέσει στεφάνι και θα ξεναγηθεί στο Μουσείο Μνήμης. Στη συνέχεια θα επισκεφθεί την ελαιουργική μονάδα Terra Creta στο Κολυμπάρι και θα αναχωρήσει το απόγευμα στις 19:15.

Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναμένεται να φέρει το θέμα της μη απόδοσης από την γερμανική κυβέρνηση των λεγόμενων γερμανικών αποζημιώσεων όσο και των επανορθώσεων για τις καταστροφές που προκάλεσαν και τις αρχαιότητες που αφαίρεσαν. Ο πρώην Πρόεδρος Προκόπης Παυλόπουλος είχε θέσει ολοκληρωμένα και επιτακτικά το ζήτημα στην προηγούμενη επίσημη επίσκεψη του Γερμανού προέδρου, οπότε έχουν αξία οι τόνοι που θα επιλέξει η ΠτΔ ώστε να καταστήσει σαφές ότι η Ελλάδα συνεχίζει την διεκδίκηση.

Ολοκληρωτική καταστροφή

Στις 3 Ιουνίου 1941, μία μέρα μετά την εκτέλεση αρκετών πολιτών στο Κοντομαρί, οι Γερμανοί στρατιώτες από το Τάγμα III του 1ου Συντάγματος της από Αέρος Εισβολής (κατά πάσα πιθανότητα με επικεφαλής τον Oberleutnant Χορστ Τρίμπους) έφτασαν στην Κάντανο, ακολουθώντας τις διαταγές του Στουντέντ για αντίποινα. Οι Γερμανοί στρατιώτες εξανάγκασαν τον γιατρό Παπαντωνάκη Ευάγγελο που γνώριζε Γερμανικά να καλέσει τους Καντανιώτες να πάνε στο χωριό λέγοντας ότι δεν θα τους πειράξουν. Οι Καντανιώτες αντιλαμβανόμενοι τον κίνδυνο δεν παρουσιάστηκαν και η οργή των Γερμανών ξέσπασε στα ζώα και τα σπίτια της Καντάνου. Έβαλαν φωτιά σε όλα τα σπίτια και ισοπέδωσαν όσα ήταν πιο γερά με δυναμίτη. Την καταστροφή των σπιτιών βοήθησε η μεγάλη ποσότητα ελαιολάδου που ήταν αποθηκευμένη σε αυτά λόγω καλής βεδέμας εκείνη την χρονιά. Το ελαιουργείο το χωριού κάπνιζε σχεδόν ένα μήνα. Σκότωσαν και έκαψαν λίγους ηλικιωμένους και κατάκοιτους που βρέθηκαν στο χωριό. Απαγόρευσαν δε την ανοικοδόμηση του χωριού ενώ σε δύο ξύλινες πόρτες έγραψαν τα αναγραφόμενα δύο κείμενα στις δύο δεξιές πλάκες της διπλανής εικόνας. Κατά τη διάρκεια της κατοχής στο κέντρο της Καντάνου δεν επέτρεψαν να χτιστεί καμία κατοικία. Άφησαν μόνο ένα φυλάκιο και το ελαιουργείο προκειμένου να εφοδιάζονται με το πολύτιμο λάδι. Αργότερα το 1943 έφεραν την 1η μαρμάρινη πλάκα με σκοπό να χτίσουν σχετικό μνημείο γεγονός που δεν έγινε λόγω πτώσης του ναζισμού.

Η Κάντανος είναι το μοναδικό μέρος που οι Γερμανοί άφησαν γραπτά στοιχεία για τις καταστροφές που προκάλεσαν. Οι δύο πινακίδες-επιγραφές σε γερμανικά και ελληνικά στις εισόδους του χωριού από Χανιά και από Παλαιοχώρα. αναφέρουν: «Διά την κτηνώδη δολοφονίαν Γερµανών αλεξιπτωτιστών, αλπινιστών και του µηχανικού από άνδρας, γυναίκας και παιδιά και παπάδες µαζύ και διότι ετόλµησαν να αντισταθούν κατά του µεγάλου Ράιχ κατεστράφη την 3-6-1941 η Κάνδανος εκ θεµελίων, διά να µην επαναοικοδοµηθεί πλέον ποτέ», και : «Ως αντίποινον των από οπλισµένων πολιτών ανδρών και γυναικών εκ των όπισθεν δολοφονηθέντων Γερµανών στρατιωτών κατεστράφη η Κάνδανος» Ητρίτη πινακίδα-επιγραφή από μάρμαρο που μεταφέρθηκε στην Κάντανο το 1943, με σκοπό να χρησιμοποιηθεί για ένα μνημείο που οι Γερμανοί προγραμμάτιζαν να κατασκευάσουν αναφέρει: «Εδώ υπήρχε η Κάνδανος – Κατεστράφη προς εξιλασµόν της δολοφονίας 25 Γερµανών στρατιωτικών»

Μετά τον πόλεμο

Μετά την παράδοση της Κρήτης, ανεγέρθηκε από την 5η Ορεινή Μεραρχία, κοντά στα Φλώρια, ένα μνημείο για τους στρατιώτες του Τάγματος 95 που έπεσαν στη μάχη της Κρήτης.

Μετά την παράδοση της Γερμανίας, ο Στουντέντ φυλακίστηκε από τους Βρετανούς. Τον Μάιο του 1947, ήρθε ενώπιον στρατιωτικού δικαστηρίου για να απαντήσει σε κατηγορίες κακομεταχείρισης και δολοφονίας αιχμαλώτων πολέμου από τους στρατιώτες του στην Κρήτη, ενώ το αίτημα της Ελλάδας να εκδοθεί ο Στουντέντ στη χώρα, απορρίφθηκε. Ο Στουντέντ κρίθηκε ένοχος για τις τρεις από τις οκτώ κατηγορίες και καταδικάστηκε σε πέντε χρόνια φυλάκιση. Ωστόσο, του δόθηκε ιατρική απαλλαγή και αφέθηκε ελεύθερος το 1948. Δεν δικάστηκε ποτέ για εγκλήματα εναντίον άμαχου πληθυσμού.

Σήμερα, η Κάντανος έχει ξαναχτιστεί και αποτελεί την έδρα του ομώνυμου δήμου. Αναπαραγωγές των πινακίδων-επιγραφών εις μνήμην της καταστροφής του χωριού, υπάρχουν σε τοπικό μνημείο του πολέμου.