Φιλοδωρήματα: Αφορολόγητο, παγίδες, γκρίζες ζώνες- “Ψύλλος στα άχυρα”… λένε παράγοντες της αγοράς

Η φορολόγηση των φιλοδωρημάτων ισχύει εδώ και τουλάχιστον 30 χρόνια με βάση τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος που προβλέπει ότι έπρεπε να δηλώνονται ως αποδοχές, να συνυπολογίζονται με το φορολογητέο εισόδημα και να φορολογούνται όπως ακριβώς φορολογείται ο μισθός του εργαζόμενου. Η νομική αυτή πρόβλεψη όλα τα προηγούμενα χρόνια ήταν πρακτικά ανεφάρμοστη η οποία ήρθε στην επιφάνεια λόγω των POS.

Το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προχωρά στη θέσπιση αφορολόγητου έως 300 ευρώ τον μήνα για φιλοδωρήματα που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι (ενδεικτικά σε επιχειρήσεις εστίασης, παροχής υπηρεσιών ατομικής φροντίδας κλπ) με άμεση εφαρμογή από 1η Νοεμβρίου 2024. Παράλληλα, για το σύνολο του ποσού από φιλοδωρήματα οι εργαζόμενοι και εργοδότες απαλλάσσονται από ασφαλιστικές εισφορές .

Τα φορολογητέα ποσά από τα φιλοδωρήματα λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό των δώρων, των επιδομάτων και της αποζημίωσης. Η απαλλαγή θα ισχύσει για τα φιλοδωρήματα που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι μετά την 1η Νοεμβρίου πράγμα που σημαίνει ότι τα ποσά πριν από αυτή την ημερομηνία θα φορολογηθούν κανονικά

Φορείς της αγοράς πάντως παρομοιάζουν την φορολόγηση των φιλοδωρημάτων κάτι σαν τον ψύλλο στα άχυρα.

Η ρύθμιση πάντως σε κάθε περίπτωση, θέτει εκ νέου μια βάση για τον χειρισμό των φιλοδωρημάτων κυρίως από τεχνικής πλευράς για τις επιχειρήσεις. To θέμα όμως είναι τι γίνεται όταν δεν υπάρχει η χρήση του POS, ούτε λειτουργεί ως ενδιάμεσος η επιχείρηση (δεν τα εισπράττει δηλαδή η επιχείρηση ) αλλά το tip πηγαίνει κατευθείαν από τον πελάτη στον υπάλληλο.

Θεωρητικά βάσει τη νομοθεσίας που ισχύει εδώ και 30 χρόνια, ο υπάλληλος θα έπρεπε όλα αυτά τα χρόνια όπως και τώρα (δεν έχει αλλάξει) να δηλώνει τα tipς στη φορολογική του δήλωση ως εισόδημα. Κάτι το οποίο βέβαια δεν συμβαίνει και προφανώς ούτε θα συμβεί και τώρα.

Άρα θα εξακολουθεί να υπάρχει ένα μεγάλο ποσό που θα κινείται κάτω από τα ραντάρ της νομιμότητας που όπως είπαμε υπολογίζεται κάτι παραπάνω από 400 εκατομμύρια ευρώ . Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που ίσως η διάταξη αυτή αποτελέσει ένα παράθυρο για κάποιους

Μπορεί να ακούγεται περίεργο κάποιος να δηλώσει από μόνος τους τα φιλοδωρήματα ως μισθό από τη στιγμή που αυτά είναι μόνο σε μετρητά και έχουν δοθεί κατευθείαν στον εργαζόμενο από τον πελάτη και όμως μπορεί να υπάρξουν τέτοιες περιπτώσεις.

Ένας εργαζόμενος στην εστίαση για παράδειγμα στη Μύκονο όπου εκεί τα φιλοδωρήματα μπορεί να φθάνουν μέχρι και τις μερικές χιλιάδες ευρώ είναι μια καλή ευκαιρία για αυτόν τον εργαζόμενο μέσω αυτής της ρύθμισης (ουσιαστικά δηλώνοντας επιπλέον εισόδημα από tips) ακόμα και εάν τα έχει εισπράξει μέσω μετρητών να καλύψει τεκμήρια που μπορούν να προκύψουν για την αγορά ενός αυτοκινήτου ή ενός σπιτιού. Επίσης μέσω αυτής της διάταξης κάποιος μπορεί να βελτιώσει και το πιστοληπτικό του προφίλ στις τράπεζες καθώς μέσω των φιλοδωρημάτων μπορεί να παρουσιάσει μεγαλύτερο εισόδημα.

Από την άλλη πλευρά η διάταξη αυτή θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως όχημα για ξέπλυμα χρήματος χρήματος. Να εμφανίζονται δηλ. μερικές χιλιάδες ευρώ ως πουρμπουάρ έστω και εάν φορολογηθούν με υψηλό συντελεστή.

Ποια είναι η στόχευση; – Τι προβλέπεται με τις εισφορές

Το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά πώς τα δυνητικά εισοδήματα των εργαζόμενων από φιλοδωρήματα ανήλθαν σε 400 εκατ. ευρώ το 2023, αν υπολογιστεί πως ο τζίρος της εστίασης έφτασε πέρσι στα 8 δισ. (+10%. συγκριτικά με το 2022) και των κομμωτηρίων στα 580 εκατ. Εάν συνυπολογιστούν και άλλοι κλάδοι όπου μπορεί να υπάρξει φιλοδώρημα, το ποσό ανεβαίνει στο μισό δισεκατομμύριο που μέχρι τώρα διακινούνταν στην μαύρη πλευρά της οικονομίας.

Σε αυτήν ακριβώς την “πίτα” της οικονομίας αλλά και σε μια ορθολογικοποίηση της διαδικασίας φορολόγησης των φιλοδωρημάτων, στοχεύει η κυβερνητική πολιτική.

Το ύψος δε, των 300 ευρώ αφορολόγητο επελέγη, όπως είπε ο κ. Χατζηδάκης, ως το πλέον δίκαιο καθότι ελήφθη υπόψη ότι εργαζόμενοι σε άλλες επιχειρήσεις δεν λαμβάνουν φιλοδωρήματα ή φορολογούνται κανονικά πχ για bonus που λαμβάνουν.

Παράλληλα, εισάγεται μια αντικαταχρηστική διάταξη για τυχόν εργοδότες που θα σκεφτούν να μειώσουν τεχνητά τους μισθούς δηλώνοντας μέρος αυτών ως φιλοδωρήματα. Έτσι, σε περίπτωση μείωσης των τακτικών αποδοχών, με ταυτόχρονη ισόποση αύξηση των αποδοχών από φιλοδωρήματα, ο εργοδότης θα κληθεί να πληρώσει εισφορά 22% επί της μείωσης των τακτικών αποδοχών.

Η ολοκληρωμένη ρύθμιση, όπως θα κατατεθεί τις επόμενες ημέρες στη Βουλή, θα δώσει με αναλυτικό τρόπο όλες τις λεπτομέρειες και θα αποσαφηνίσει βασικές απορίες που προκύπτουν, σε σχέση με τα φιλοδωρήματα, που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι από τους κλάδους της εστίασης και της ατομικής φροντίδας.

Πιο συγκεκριμένα, τα σημεία που δημιουργούν ερωτήματα έχουν να κάνουν με:

1. Εάν το αφορολόγητο των 300 ευρώ για φιλοδωρήματα θα υπολογίζεται με “κόφτη” σε μηναία και όχι σε ετήσια βάση. Δηλαδή, το πώς θα φορολογείται ένας εργαζόμενος στον χώρο της εστίασης, εάν έχει π.χ. 100 ευρώ φιλοδωρήματα τον ένα μήνα και 360 ευρώ τον επόμενο; Θα είναι, άραγε, στη μεν πρώτη περίπτωση, το ποσό αφορολόγητο, αλλά στη δεύτερη θα επιβληθεί φόρος για το ποσό το ξεπερνά; ( 360 – 300 = 60 ευρώ); Τα 60 ευρώ, δηλαδή, θα συνυπολογίζονται με τις υπόλοιπες αποδοχές του εργαζόμενου καθώς δεν υφίσταται ετήσιο αφορολόγητο ποσό ή όχι;.
2. Επίσης, θα μπορεί τα φιλοδωρήματα να λαμβάνονται υπόψη στις συντάξιμες αποδοχές, την ώρα που απαλλαγή των φιλοδωρημάτων από τις ασφαλιστικές εισφορές;
3. Παράλληλα, θα μπορούν οι εργαζόμενοι που θέλουν να καλύψουν τεκμήρια διαβίωσης ή απόκτησης περιουσιακών στοιχείων ή να πάρουν στεγαστικά δάνεια έχουν τη δυνατότητα να επικαλεστούν τα επιπλέον χρηματικά ποσά από τα φιλοδωρήματα;
4. Ερώτημα, επίσης, υπάρχει, για το εάν τα φορολογητέα ποσά από τα φιλοδωρήματα λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό των δώρων, των επιδομάτων και της αποζημίωσης;
5. Μένει, παράλληλα, να διασφαφηνιστεί εάν το νέο πλαίσιο θα ισχύσει για τα φιλοδωρήματα που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι, μόνο για την περίοδο μετά την 1η Νοεμβρίου και όχι για τα ποσά πριν από αυτή την ημερομηνία. Άραγε αυτά θα φορολογηθούν κανονικά;
6. Επίσης θα πρέπει να μπει ένας ξεκάθαρος τρόπος για το πώς θα γίνεται η διαδικασία καταγραφής των φιλοδωρημάτων στις ταμειακές μηχανές καθώς ενδέχεται να προκύψουν διαφορές στον τζίρο της επιχείρησης, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε φορολογικές παρατυπίες.