Νόμπελ Χημείας 2024: Το κέρδισε ένας Κύπριος, ο Ντέμης Χασάμπης μαζί με Μπέικερ, Τζάμπερ
Οι επιστήμονες Ντέιβιντ Μπέικερ, Τζον Τζάμπερ και ο Κύπριος Ντέμης Χασάμπης είναι οι φετινοί νικητές του Νόμπελ Χημείας 2024, σύμφωνα με την ανακοίνωση της επιτροπής που απονέμει το βραβείο, για την εργασία τους πάνω στη δομή των πρωτεϊνών.
Με το φετινό Νόμπελ Χημείας τιμώνται κατά το ήμισυ ο Αμερικανός επιστήμονας Ντέιβιντ Μπέικερ και κατά το άλλο ήμισυ ο Βρετανός Ντέμης Χασάμπης και ο Αμερικανός Τζον Μ. Τζάμπερ για τις έρευνές τους πάνω στις δομές των πρωτεϊνών, διευκρίνισε η Επιτροπή των Νόμπελ.
Ο Ντέιβιντ Μπέικερ τιμάται “για τον υπολογιστικό συνδυασμό πρωτεϊνών”, ενώ ο Ντέμης Χασάμπης και ο Τζον Μ. Τζάμπερ για τις εργασίες τους στην “πρόβλεψη πρωτεϊνικής δομής” μέσω της τεχνητής νοημοσύνης, σύμφωνα με την ανακοίνωση που εξέδωσε η επιτροπή.
Το βραβείο αυτό, από τα πιο περίβλεπτα στον επιστημονικό κόσμο, απονέμεται από την Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών και συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο ύψους 11 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών.
Όπως αναφέρει το The Nobel Prize «Έσπασαν τον κώδικα για τις εκπληκτικές δομές των πρωτεϊνών».
Ο Ντέιβιντ Μπέικερ πέτυχε το σχεδόν ακατόρθωτο κατόρθωμα να κατασκευάσει εντελώς νέα είδη πρωτεϊνών.
Ο Ντέμης Χασάμπης (Κύπριος) και ο Τζον Τζάμπερ ανέπτυξαν ένα μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης για να λύσουν ένα πρόβλημα 50 ετών: την πρόβλεψη των πολύπλοκων δομών των πρωτεϊνών.
Αυτές οι ανακαλύψεις κρύβουν τεράστιες δυνατότητες.
Ποιος είναι ο Kύπριος Ντέμης Χασάμπης
Ο Ντέμης Χασάμπης (αγγλικά: Demis Hassabis, πλήρες όνομα: Demosthenes / Δημοσθένης, 27 Ιουλίου 1976, Λονδίνο) είναι Βρετανός ερευνητής τεχνητής νοημοσύνης, νευροεπιστήμονας, σχεδιαστής ηλεκτρονικών παιχνιδιών, επιχειρηματίας, και κορυφαίος παίκτης του σκάκι και του γκο σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι ευρύτερα γνωστός ως ένας από τους ιδρυτές της εταιρείας DeepMind, η οποία μετέπειτα αγοράστηκε από την Google όπου πλέον ο Χασάμπης εργάζεται. Για το έργο του έχει τιμηθεί έως τώρα με πλήθος βραβεύσεων.
Ο πατέρας του Χασάμπη είναι κυπριακής καταγωγής, ενώ η μητέρα του κινεζικής καταγωγής με προέλευση από την Σιγκαπούρη. Μεγάλωσε στην περιοχή του Ηστ Φίντσλεϋ στο βόρειο Λονδίνο.
Ήδη από την παιδική ηλικία ήταν εξαιρετικός σκακιστής, και κατείχε τον βαθμό του μαιτρ στην ηλικία των 13 ετών με βαθμολογία Έλο 2300, και παράλληλα υπήρξε ο αρχηγός πολλών αποστολών της εθνικής παίδων Αγγλίας στο σκάκι.
Ολοκλήρωσε το σχολείο στην ηλικία των 16 ετών, και σύντομα έπειτα εργάστηκε ως προγραμματιστής παιχνιδιών στην εταιρεία Bullfrog Productions, στα παιχνίδια Syndicate και Theme Park. Κατόπιν απέκτησε το πτυχίο του στην επιστήμη υπολογιστών από το πανεπιστήμιο του Καίμπρητζ με διάκριση, και για την επόμενη δεκαετία συνέχισε να εργάζεται ως προγραμματιστής ηλεκτρονικών παιχνιδιών, αρχικά στην εταιρεία Lionhead Studios στο παιχνίδι Black & White, και από το 1998 και έπειτα στην εταιρεία Elixir Studios την οποία ίδρυσε ο ίδιος.
Το 2009 συνέχισε τις σπουδές του για διδακτορικό δίπλωμα στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο Λονδίνου στην γνωσιακή νευροεπιστήμη, με θέμα έρευνας τους αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης που μπορεί να προκύψουν από τις διαδικασίες του ανθρώπινου εγκεφάλου.
Μετά την απόκτηση του διδακτορικού του, συνέχισε την έρευνα σχετικά με την νευροεπιστήμη και τεχνητή νοημοσύνη ως επισκέπτης ακαδημαϊκός στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασσαχουσέτης και στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.
Μια από τις πλέον σημαντικές δημοσιεύσεις που έκανε κατά το διάστημα αυτό, ήταν η μελέτη στην οποία έδειξε πως οι ασθενείς με βλάβη στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου, κάτι που προκαλεί αμνησία, δεν έχουν την δυνατότητα να φανταστούν τον εαυτό τους σε νέες εμπειρίες, κάτι που συνέδεσε την δημιουργική διαδικασία της φαντασίας με την αναδημιουργική διαδικασία της επαναφοράς της επεισοδιακής μνήμης.
Βάσει της μελέτης αυτής, καθώς και της συνέχισης της σε σχέση με την λειτουργική απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού, ο Χασάμπης ανέπτυξε ένα νέο θεωρητικό μοντέλο της επεισοδιακής μνήμης ταυτοποιώντας την κατασκευή σκηνικών -παραγωγή και διατήρηση στην μνήμη μια σύνθετης και συμπαγούς κατάσταστης-, ως κεντρική διαδικασία η οποία βρίσκεται πίσω και από την μνήμη και από την φαντασία.
Το έργο του αυτό, έλαβε ευρεία κάλυψη από τα διεθνή ΜΜΕ και κατατάχθηκε ως μια από τις 10 πιο σημαντικές επιστημονικές ανακαλύψεις από το περιοδικό Science.
Το 2010, ο Χασάμπης μαζί με τους Σέιν Λεγκ και τον Μουσταφά Σουλεϋμάν συνίδρυσε την εταιρεία DeepMind στο Λονδίνο. Ο Χασάμπης και ο Σουλεϋμάν ήταν φίλοι από την παιδική ηλικία, ενώ με τον Λεγκ γνωρίστηκε κατά την εποχή όπου έκανε το διδακτορικό του στο Πανεπιστημιακό Κολλέγιο του Λονδίνου.
Το αντικείμενο της DeepMind ήταν η επίλυση της νοημοσύνης και κατόπιν η χρήση της νοημοσύνης για να επιλύσει οτιδήποτε άλλο.
Για τον σκοπό αυτό, η εταιρεία χρησιμοποιεί γνώσεις από τα πεδία της νευροεπιστήμης και της μηχανικής μάθησης μαζί με τις τελευταίες εξελίξεις στην υπολογιστή ισχύ, για την κατασκευή εξαιρετικά ισχυρών αλγορίθμων γενικού σκοπού οι οποίοι θα οδηγήσουν στην δημιουργία τεχνητής γενικής νοημοσύνης.
Ο Χασάμπης προβλέπει πως η τεχνητή νοημοσύνη θα είναι μια από τις πλέον ωφέλιμες τεχνολογίες που έχουν υπάρξει ποτέ για την ανθρωπότητα, ωστόσο παραμένουν σημαντικά ηθικά ζητήματα.