Σχολεία: Η παράλληλη στήριξη παίρνει… απουσία- Οι μαθητές με μαθησιακή δυσκολία όμως, αυξάνονται

Ο θεσμός της παράλληλης στήριξης στα δημόσια σχολεία της χώρας αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία καθώς οι διαγνώσεις μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες (αλλά και σοβαρότερα προβλήματα) είναι σαφώς περισσότερες από τα προηγούμενα χρόνια. Την ίδια ώρα όμως, παρατηρούνται και κατά τόπους προβλήματα αφού προκύπτει ότι η διανομή των εκπαιδευτικών ειδικής αγωγής δεν γίνεται πάντα με τον καλύτερο τρόπο.

Του Νίκου Γιαννόπουλου

Η φετινή σχολική χρονιά, που άρχισε με τα συνήθη εμπόδια, αποδεικνύει του λόγου το αληθές.

Τα προβλήματα αυτά γίνονται ακόμη εντονότερα στην ελληνική περιφέρεια και ιδιαίτερα στα νησιά. Με τις αποδοχές των εκπαιδευτικών να παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα και με την ακρίβεια να καλπάζει δεν είναι λίγοι αυτοί οι λειτουργοί της εκπαίδευσης που δεν εκδηλώνουν καν ενδιαφέρον να υπηρετήσουν σε απομακρυσμένες περιοχές, πόσω μάλλον σε νησιά με τα οποία έτσι και αλλιώς η συγκοινωνία είναι δύσκολη και δαπανηρή. Αλλοι-και αυτό είναι φαινόμενο που παρατηρείται συχνά πλέον-ενώ αποδέχονται το διορισμό και αρχίζουν δουλειά, εν συνεχεία απογοητεύονται από τις εν γένει συνθήκες και παραιτούνται πρόωρα.

Ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί ότι φαινόμενα όπως τα παραπάνω αποκτούν μεγαλύτερες διαστάσεις αλλά και μεγαλύτερες συνέπειες αν έχουμε να κάνουμε με εκπαιδευτικό ειδικής αγωγής. Τα σχετικά ΦΕΚ προβλέπουν ότι οι εν λόγω εκπαιδευτικοί, ανάλογα με την ειδικότητά τους, παραμένουν στο πλευρό του παιδιού το οποίο βοηθούν καθ’ όλη τη διάρκεια του μαθήματος, το βοηθούν να αποκωδικοποιεί ύλη από το μάθημα και να συγκεντρώνεται, όσο γίνεται περισσότερο, στις ανάγκες της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Αν αυτός ο εκπαιδευτικός δεν υπάρχει μέσα στην τάξη, το παιχνίδι για τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, μοιάζει χαμένο. Η ύλη δεν αφομοιώνεται, η συγκέντρωση χάνεται, τα κενά που δημιουργούνται είναι πολλά, ο δάσκαλος ή ο καθηγητής της τάξης δεν έχει τη δυνατότητα να μοιράσει το ενδιαφέρον σε 20, 22 ή πολλές φορές 27 παιδιά. Γι’ αυτό και οι εκπαιδευτικοί της ειδικής αγωγής φαντάζουν πλέον υπεραπαραίτητοι, γι’ αυτό και η τυχόν απουσία τους “πονάει” τους μαθητές και τους γονείς τους.

Το παράδειγμα της Λέσβου

Για να κατανοηθεί πλήρως η αξία της παράλληλης στήριξης στην εκπαιδευτική διαδικασία αλλά και να αναδειχθούν τα προβλήματα που εντοπίζονται στη λειτουργία του θεσμού, μπορούμε να επικαλεστούμε ένα συγκεκριμένο παράδειγμα. Αυτό της Λέσβου. Σε δημοτικό σχολείο της Μυτιλήνης έχουν διαγνωστεί με μαθησιακές δυσκολίες συνολικά τρεις μαθητές, δύο στην Α’ τάξη και ένας στην ΣΤ’ τάξη. Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, θα έπρεπε να προσληφθούν τρεις εκπαιδευτικοί ειδικής αγωγής, ένας για κάθε παιδί γιατί η συγκεκριμένη υπηρεσία πρέπει να προσφέρεται απολύτως εξατομικευμένα.

• Στον εν λόγω σχολείο όμως υπάρχει κατά την εφετινή σχολική σεζόν μόλις ένας εκπαιδευτικός ο οποίος μοιράζει το χρόνο του στα τρία παιδιά.

Οταν ένας εκπαιδευτικός ειδικής αγωγής δεν μπορεί να προσφέρει εξατομικευμένα τις υπηρεσίες του, τότε χαμένοι είναι όλοι. Πρώτα απ’ όλα τα παιδιά δεν λαμβάνουν τις υπηρεσίες που δικαιούνται βάσει του νόμου. Οι εκπαιδευτικοί χάνουν τον προσανατολισμό τους έχοντας να αντιμετωπίσουν μαθητές και μαθήτριες με πολλά και διαφορετικά μεταξύ τους προβλήματα. Οι γονείς, τέλος, διαπιστώνουν απογοητευμένοι ότι τα παιδιά τους μένουν πίσω σε σχέση με τα υπόλοιπα χωρίς οι ίδιοι να μπορούν να βοηθήσουν (εκτός και αν διαθέτουν τα χρήματα για πρόσληψη εκπαιδευτικού παράλληλης στήριξης από τον ιδιωτικό τομέα).

• Ο Περικλής Αντωνίου, στενός συγγενή μαθητή με μαθησιακές δυσκολίες στη Λέσβο και ενεργός πολίτης ασχολείται με το ζήτημα την τελευταία τριετία.

“Είναι γεγονός ότι μας αναφέρουν πως εκπαιδευτικοί δεν επιθυμούν να έρθουν στο νησί για μία σειρά από λόγους (απόσταση, κόστος κτλ). Δεν αντιλέγω ότι υπάρχουν δυσκολίες. Ομως σίγουρα μπορούν να υπάρξουν και λύσεις. Εμείς είχαμε καταθέσει στο Υπουργείο Παιδείας ήδη από το 2021, την πρόταση να δοθεί voucher μετακίνησης και κατοικίας σε όσους εκπαιδευτικούς επιθυμούσαν να υπηρετήσουν στο νησί μας. Η πρόταση είναι ακόμη πάνω στο τραπέζι αλλά απάντηση δεν υπάρχει” τονίζει χαρακτηριστικά στο Libre.

Συμπληρώνει δε ότι “ξέρουμε καλά τι δικαιούμαστε και ποιες ευκαιρίες πρέπει να δοθούν στα παιδιά μας. Ενας μαθητής ή μία μαθήτρια με μαθησιακές δυσκολίες πιθανώς να είναι πιο ευφυής από μένα και από σας. Αυτό που χρειάζεται είναι η κατάλληλη στήριξη στο σχολείο και η ανάδειξη των πλούσιων ικανοτήτων τους. Δεν είναι κρίμα αυτό να μην γίνεται για πρακτικά προβλήματα τα οποία με καλή διάθεση μπορούν να ξεπεραστούν;”.

Η απορία είναι προφανώς ρητορική. Οι λύσεις μπορούν να δοθούν και μάλιστα χωρίς μεγάλο κόστος. Και αυτό δεν αφορά μόνο τα νησιά της μεθορίου αλλά και άλλες περιοχές, εγγύτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα αλλά και την ίδια την πρωτεύουσα της χώρας. Ξεκάθαρα επίσης δεν μιλάμε για πολυτέλεια αλλά για εκπαιδευτική διαδικασία απολύτως απαραίτητη για την πρόοδο χιλιάδων παιδιών ανά τη χώρα.

• Αναρωτιούνται, τέλος, πολλοί, ίσως αφελώς: Γιατί τα ΚΕΔΑΣΥ βγάζουν τα τελευταία χρόνια τόσες πολλές διαγνώσεις για μαθησιακές δυσκολίες “αυξάνοντας” έτσι την ανάγκη για προσλήψεις εκπαιδευτικών παράλληλης στήριξης;

Η απάντηση που δίνεται από τους αρμόδιους επιστημονικούς φορείς είναι πολύ απλή. Διότι πλέον πολύ περισσότερα παιδιά εξετάζονται και το know how που έχουν οι επιστήμονες στα χέρια τους είναι πολύ πιο πλούσιο από το αντίστοιχο που υπήρχε 20 χρόνια πριν. Ο κόσμος αλλάζει, η επιστήμη προοδεύει, ο εντοπισμός μαθησιακών δυσκολιών στα παιδιά γίνεται πιο απλή υπόθεση. Η πολιτεία, από εκεί και πέρα, έχει χρέος να εντάξει αυτά τα παιδιά ισότιμα στην εκπαιδευτική διαδικασία με όρους συμπερίληψης και απόλυτης κατανόησης στις ιδιαίτερες ανάγκες τους. Βασικά πράγματα για το 21ο αιώνα δηλαδή.