Συγγνώμη, Μαρκ Ρούτε, αλλά δεν θα υπάρξει μήνας του μέλιτος για σένα στο ΝΑΤΟ…
Ο πατέρας του Γενς Στόλτενμπεργκ είχε κάποιες συμβουλές για τον γιο του όταν έγινε γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ πριν από μια δεκαετία: Γιε μου, θα είναι σαν να πηγαίνεις σε μια βαρετή συναυλία… Σήμερα, ωστόσο, κανείς δεν πρόκειται να στείλει ανάλογο μήνυμα στον Μαρκ Ρούτε, ο οποίος ανέλαβε τη σκυτάλη από τον Στόλτενμπεργκ στην ηγεσία της στρατιωτικής συμμαχίας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ
Ο Ρούτε, που έγραψε πολιτική ιστορία στην Ολλανδία ως ο μακροβιότερος πρωθυπουργός (2010-2024), θα είναι στην ηγεσία του ΝΑΤΟ μόλις για ένα μήνα όταν θα αντιμετωπίσει τις πιο σκληρές γεωπολιτικές προκλήσεις – μια ενδεχόμενη προεδρική εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ μπορεί να αποδειχθεί ως μια κρίσιμη στιγμή για τη δυτική συμμαχία, η οποία αποτελεί το θεμέλιο της ειρήνης και της ασφάλειας στην Ευρώπη από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Ο Ρούτε ονομάστηκε κάποτε ο «ψιθυριστής του Τραμπ»
«Μπορείτε να περιμένετε να βλέπετε τον Ρούτε τακτικά στις ΗΠΑ μετά τον Νοέμβριο», είπε ένας διπλωμάτης του ΝΑΤΟ στο Politico, διατηρώντας την ανωνυμία του.
Αυτό θα ισχύει ακόμη περισσότερο εάν ο Ντόναλντ Τραμπ κερδίσει τις προεδρικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου. Ο Τραμπ ασκεί σταθερά κριτική στο ΝΑΤΟ, προειδοποιώντας τα μέλη της συμμαχίας να συνεισφέρουν περισσότερο «γιατί αν δεν είναι για τις Ηνωμένες Πολιτείες, το ΝΑΤΟ κυριολεκτικά δεν υπάρχει καν». Ο Τραμπ είπε επίσης ότι θέλει να τερματίσει τον πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας μέσω διαπραγματεύσεων και όχι βοηθώντας το Κίεβο να αντεπιτεθεί. Ο Ρούτε ονομάστηκε κάποτε ο «ψιθυριστής του Τραμπ», αλλά αυτό ήταν όταν η Ευρώπη δεν αντιμετώπιζε έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας στο έδαφός της.
Ακόμα κι αν η πιο συμπαθής προς την Ουκρανία Κάμαλα Χάρις κερδίσει τον Λευκό Οίκο, ο Ρούτε θα δυσκολευτεί να βρει μια ισορροπία μεταξύ των 32 συμμάχων του ΝΑΤΟ. Πολλοί από αυτούς έχουν πιέσει την Ουάσιγκτον (και το Βερολίνο) να άρουν τους περιορισμούς στην ικανότητα του Κιέβου να χρησιμοποιεί προηγμένα δυτικά όπλα για να χτυπήσει απευθείας στρατιωτικούς στόχους στη Ρωσία, μια κίνηση που η κυβέρνηση Μπάιντεν θεωρεί πως μπορεί να προκαλέσει κλιμάκωση της έντασης.
Ο Ρούτε να πιέσει σκληρά για την ταχεία και επείγουσα αύξηση των ευρωπαϊκών αμυντικών δαπανών.
Η Ουάσιγκτον θα παρακολουθεί επίσης εάν οι χώρες του ΝΑΤΟ αυξάνουν τις αμυντικές δαπάνες. Οκτώ από τις ευρωπαϊκές χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ δεν εκπληρώνουν τον στόχο – που είχε καθοριστεί πριν από μια δεκαετία – να δαπανήσουν 2% ΑΕΠ για την άμυνα.
Υπό τον Ρούτε, οι ολλανδικές κυβερνήσεις απέτυχαν σταθερά να επιτύχουν αυτόν τον στόχο δαπανών. Η χώρα πρόκειται να τιμήσει τη δέσμευση μόνο φέτος.
«Θα είναι απαραίτητο για τον Ρούτε να πιέσει σκληρά για την ταχεία και επείγουσα αύξηση των ευρωπαϊκών αμυντικών δαπανών. Αυτό θα είναι ιδιαίτερα σημαντικό για να αποδείξει πως πιστεύει ειλικρινά στην αύξηση των αμυντικών δαπανών, δεδομένου του χαμηλού ιστορικού της Ολλανδίας στις αμυντικές δαπάνες την τελευταία δεκαετία», δήλωσε στο Politico ο Έλμπριτζ Κόλμπι, ανώτερος αξιωματούχος της άμυνας στην πρώην κυβέρνηση Τραμπ 2017-2021.
«Η τροχιά για μια βιώσιμη, εφαρμόσιμη διατλαντική συμμαχία είναι πολύ σαφής: η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει ηγετικό ρόλο στη δική της άμυνα», είπε ο Κόλμπι. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να κάνουν τα πάντα και πρέπει να επικεντρωθούν στην Ασία αργά ή γρήγορα, ιδανικά το συντομότερο δυνατόν».
Ο Μαρκ Ρούτε θα ηγηθεί της συμμαχίας την στιγμή που αναλαμβάνει τώρα μέρος της πρωτοβουλίας, υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, για την επίβλεψη της μεταφοράς δυτικών όπλων στο Κίεβο. Ο μηχανισμός ήταν ένα από τα κύρια έργα του προκατόχου του Στόλτενμπεργκ τους τελευταίους μήνες στη δουλειά του.
Η θητεία του Ρούτε δεν θα αφορά μόνο τις ΗΠΑ
«Συνεχίζω να πιστεύω ότι αν είχαμε εξοπλίσει περισσότερο την Ουκρανία, μετά το 2014 [την προσάρτηση της Κριμαίας], μπορεί να είχαμε αποτρέψει τη Ρωσία από την εισβολή. Τουλάχιστον θα είχαμε αυξήσει το όριο για μια εισβολή πλήρους κλίμακας», δήλωσε ο Στόλτενμπεργκ σε συνέντευξή του στο Politico.
Η θητεία του Ρούτε δεν θα αφορά μόνο τις ΗΠΑ. Οι χώρες της Βαλτικής θα κρίνουν επίσης την απόδοσή του, έχοντας αμφισβητήσει το προηγούμενο ιστορικό του στις αμυντικές δαπάνες. Η Ρουμανία, εν τω μεταξύ, δεν ήθελε εξαρχής ο Ρούτε να πάρει την κορυφαία θέση του ΝΑΤΟ, πιέζοντας αντ’ αυτού για τον δικό της πρόεδρο, Κλάους Γιοχάνις.
«Σε πολλές περιπτώσεις ο Ρούτε αναδείχθηκε ως ένας έμπειρος Ευρωπαίος πολιτικός και βοήθησε πολύ στην εξασφάλιση σταθερής υποστήριξης στην Ουκρανία. Έτσι, περιμένουμε επίσης να λάβει υπόψη του και να θέσει τις προτεραιότητες ή την προσοχή του στις προκλήσεις ασφαλείας των κρατών πρώτης γραμμής», δήλωσε στο Politico ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας.
Από τότε που παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία της Ολλανδίας, ο Ρούτε έχει αποφύγει σε μεγάλο βαθμό τα φώτα της δημοσιότητας. Άλλωστε, δεν ήταν παρών ούτε στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο στην Ουάσιγκτον, καθώς δεν ήταν ακόμη στο νέο του ρόλο. Όμως, οργάνωσε ένα καλοκαιρινό beach party στην Ολλανδία για τους στενότερους βοηθούς του και το πρώην προσωπικό του γραφείου.
Ο Ρούτε αναμένεται να συμπεριλάβει έως και πέντε Ολλανδούς αξιωματούχους στην κορυφαία ομάδα του στο ΝΑΤΟ, σύμφωνα με τη διοικητική παράδοση. Ο Ολλανδός, που φημίζεται για τις πολύωρες βόλτες του με το ποδήλατο γύρω από την Χάγη, θα πρέπει επίσης να προσαρμοστεί σε πιο επεμβατικές ρυθμίσεις ασφαλείας στις Βρυξέλλες, συμπεριλαμβανομένης της απόκτησης μιας κλειστής κατοικίας στην άκρη του πάρκου Bois de la Cambre.