Economist/ Ο θάνατος του Νασράλα αλλάζει το τοπίο στον πόλεμο στη Μέση Ανατολή

Ο ισραηλινός στρατός άρχισε να προετοιμάζεται για το χτύπημα που σκότωσε τον κ. Νασράλα δύο ημέρες πριν. Όταν έμαθε ότι ο ηγέτης της Χεζμπολάχ είχε φτάσει στο αρχηγείο του για μια συνάντηση, το χτύπημα εγκρίθηκε. Ήταν το αποτέλεσμα 18 ετών σχεδιασμού. Πιθανοί διάδοχοί του είναι ο Naim Qassem, ο αναπληρωτής του, και ο Hashem Safieddine, ο οποίος είναι επικεφαλής του εκτελεστικού συμβουλίου της ομάδας. Ο πρώτος είναι ένας 71χρονος αξιωματούχος, δύσκολα μια εμπνευσμένη επιλογή. Ο κ. Safieddine φαίνεται πιο πιθανός υποψήφιος. Μια δεκαετία νεότερος από τον κ. Qassem, είναι ξάδελφος του κ. Nasrallah και έχει στενούς δεσμούς με το Ιράν: ο γιος του είναι παντρεμένος με την κόρη του Qassem Suleimani, ενός ιστορικού Ιρανού στρατηγού που δολοφονήθηκε από τις ΗΠΑ το 2020.

Όποιος και αν αναλάβει τα ηνία θα αντιμετωπίσει την πιο επισφαλή στιγμή στην ιστορία τεσσάρων δεκαετιών της Χιζμπολάχ. Δεν είναι μόνο ότι το Ισραήλ εξαφάνισε σχεδόν ολόκληρη τη στρατιωτική της ηγεσία, διαγράφοντας την εμπειρία αιώνων μέσα σε δύο μήνες. Είναι επίσης ότι η ομάδα βρίσκεται ταπεινωμένη μπροστά σε ένα λιβανέζικο κοινό που είχε ήδη αρχίσει να δυσανασχετεί με τη Χιζμπουλάχ για την άγρια κυριαρχία της στην πολιτική.

Το «Κόμμα του Θεού» είναι ο κύριος θεματοφύλακας της πολιτικής τάξης του Λιβάνου: οι κακοποιοί του βοήθησαν να καταπνίξουν μια λαϊκή εξέγερση υπέρ των μεταρρυθμίσεων το 2019 και δύο χρόνια αργότερα εξανάγκασε το κράτος να σταματήσει την έρευνα για μια τεράστια έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού. Λίγοι θα πανηγυρίσουν για τον θάνατο του Νασράλα όταν ισραηλινά αεροσκάφη σκοτώνουν δεκάδες αμάχους σε όλη τη χώρα, αλλά πολλοί θα νιώσουν μια δόση Schadenfreude. Ίσως να υπάρχει τώρα μια ευκαιρία να χαλαρώσει ο ασφυκτικός κλοιός της Χιζμπουλάχ – αν και, όπως πάντα στο Λίβανο, αυτό θα εγείρει φόβους για θρησκευτικές διαμάχες.

Για χρόνια η Χιζμπουλάχ ήταν πιστός υπηρέτης του Ιράν. Η ομάδα έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην υποστήριξη του αιματηρού καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ στη Συρία και παρέχει εκπαίδευση και καθοδήγηση σε άλλες πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από το Ιράν στο Ιράκ και την Υεμένη. Δεν αποτελεί έκπληξη, λοιπόν, το γεγονός ότι ορισμένοι Άραβες αντέδρασαν με χαρά στο θάνατο του κ. Νασράλα. Στο Ιντλίμπ, έναν θύλακα της Συρίας που ελέγχεται από τους αντάρτες, οι άνθρωποι μοίρασαν γλυκά για να το γιορτάσουν: Οι Σύριοι θα θυμούνται τον Νασράλα ως έναν χασάπη, οι άνδρες του οποίου τους λιμοκτονούσαν και τους σκότωναν. Τα κράτη του Κόλπου κράτησαν σιγή ιχθύος, αλλά είναι βέβαιο ότι οι φελλοί της σαμπάνιας άνοιξαν στα παλάτια του Ριάντ και του Αμπού Ντάμπι.

Αυτή η υπηρεσία έδωσε στον Νασράλα κάθε λόγο να περιμένει ότι το Ιράν θα τον βοηθούσε, ειδικά μετά την εκπληκτική δολοφονία που πραγματοποίησε το Ισραήλ στην Τεχεράνη του Ισμαήλ Χανίγια, του ηγέτη της Χαμάς. Αυτό δεν συνέβη, εν μέρει επειδή οι ηγέτες του Ιράν φοβούνται ότι και αυτοί έχουν διεισδύσει από το Ισραήλ. Ανησυχούν επίσης για το πώς μια δημόσια επίδειξη υποστήριξης σε ομάδες όπως η Χεζμπολάχ θα μπορούσε να επηρεάσει το κύρος τους στο εσωτερικό. Αντιμέτωπο με την αυξανόμενη δυσαρέσκεια για μια θνησιγενή οικονομία, το καθεστώς δεν θέλει να φανεί ότι επενδύει περισσότερους πόρους σε έναν πληρεξούσιο που φαίνεται να χάνει τον πόλεμο εναντίον του Ισραήλ.

Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, τα γεγονότα των δύο τελευταίων εβδομάδων θα μπορούσαν να αναδιαμορφώσουν την πολιτική ασφαλείας του Ιράν. Για δεκαετίες έβλεπε τις πολιτοφυλακές ως την κύρια αποτρεπτική του δύναμη απέναντι σε ισραηλινή ή αμερικανική επίθεση- τώρα βλέπει την πιο ισχυρή πολιτοφυλακή του να εξαλείφεται. Ορισμένοι Ιρανοί έχουν ήδη αρχίσει να υποστηρίζουν ότι η χώρα τους πρέπει να κατασκευάσει και να δοκιμάσει μια πυρηνική βόμβα: αν η συμβατική αποτροπή έχει αποτύχει, απομένει μόνο η πυρηνική αποτροπή.

Ο κ. Χαμενεΐ προτιμά εδώ και καιρό να παραμείνει ακριβώς κάτω από το πυρηνικό όριο. Τα πρόσφατα γεγονότα μπορεί να του αλλάξουν γνώμη. Η απόφαση δεν θα είναι πάντα δική του. Ωστόσο, μια τέτοια κίνηση θα έβαζε το Ιράν σε κάτι σαν παγίδα-22.Κάποτε βασιζόταν στη Χεζμπολάχ για να προστατεύσει τις πυρηνικές του εγκαταστάσεις από επιθέσεις- αν τρέξει για μια βόμβα επειδή δεν μπορεί πλέον να βασίζεται στη Χεζμπολάχ, οι εγκαταστάσεις αυτές θα εκτεθούν.

Παρακολουθώντας τις ειδήσεις τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου, ένας Άραβας αξιωματούχος είδε έναν παραλληλισμό με τον Πόλεμο των Έξι Ημερών το 1967. Όχι μόνο επειδή το Ισραήλ είχε καταφέρει ένα γρήγορο, σφοδρό πλήγμα στη Χεζμπολάχ, αλλά και επειδή και οι δύο συγκρούσεις έμοιαζαν να καταρρίπτουν ψευδαισθήσεις που για καιρό κυβερνούσαν την περιοχή.

Ο Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ, ο χαρισματικός κυβερνήτης της Αιγύπτου στα μέσα του αιώνα, καλλιέργησε έναν μύθο πολεμικής ανδρείας. Η ταχεία νίκη του Ισραήλ το 1967 διέλυσε αυτή την ψευδαίσθηση (δεν βοήθησε το γεγονός ότι ο μισός στρατός της Αιγύπτου ήταν δεσμευμένος σε έναν μάταιο πόλεμο στην Υεμένη). Αυτή ήταν η αρχή του τέλους των συγκρούσεων μεταξύ του Ισραήλ και των αραβικών κρατών και της αραβικής εθνικιστικής ιδεολογίας που υπερασπιζόταν ο Νάσερ. Το κύρος της Αιγύπτου δεν ανέκαμψε ποτέ.

Ο Νασράλα πέρασε χρόνια μιλώντας για τον «άξονα της αντίστασης», έναν αστερισμό από πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από το Ιράν και έχουν δεσμευτεί να πολεμήσουν το Ισραήλ και την Αμερική. Είπε ότι ήταν ισχυροί και ενωμένοι. Στη συνέχεια, το Ισραήλ αποκεφάλισε την πιο ισχυρή πολιτοφυλακή μέσα σε λίγες εβδομάδες, ενώ το Ιράν καθόταν άπραγο. Η Χιζμπουλάχ δεν πρόκειται να εξαφανιστεί: έχει χιλιάδες ένοπλους αντάρτες, ένα οπλοστάσιο πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς και μια βάση λαϊκής υποστήριξης. Αλλά η πολιτοφυλακή που θα βγει από αυτόν τον πόλεμο θα είναι πολύ διαφορετική από εκείνη που μπήκε σε αυτόν.

Απόδοση στα ελληνικά από το KREPORT