ΟΗΕ/Γενική Συνέλευση: Ο αναβαθμισμένος ρόλος της Κίνας και η “απομόνωση” της Ουάσιγκτον

Οι παγκόσμιοι ηγέτες συγκεντρώθηκαν στη Νέα Υόρκη για την 79η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών (ΓΣΗΕ) υπό τη σκιά παγκόσμιων συγκρούσεων, καθώς μαίνονται πόλεμοι στη Μέση Ανατολή, την Ουκρανία, το Σουδάν και αλλού. Ενώ η σύνοδος ξεκίνησε με την υιοθέτηση ενός φιλόδοξου εγγράφου που ονομάζεται Σύμφωνο για το Μέλλον, το οποίο περιέχει μια σειρά δεσμεύσεων για τη βελτίωση της ανάπτυξης, την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και τη λήψη πιο βιώσιμων μέτρων για τον τερματισμό των συγκρούσεων – μεταξύ άλλων μέτρων – το κλίμα δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξο στον ΟΗΕ.

Στην εναρκτήρια ομιλία του, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε ότι «ο κόσμος μας έχει βγει από τις ράγες και χρειαζόμαστε σκληρές αποφάσεις για να επανέλθουμε στις ράγες».

Ο Τζο Μπάιντεν, στην τελευταία του ομιλία στη συνέλευση του ΟΗΕ ως πρόεδρος των ΗΠΑ, κάλεσε τις χώρες να ενωθούν εν μέσω της σπειροειδούς σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή, του συνεχιζόμενου πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία και των αυξανόμενων ανησυχιών για την αυξανόμενη επιρροή της Κίνας.

Από την άλλη πλευρά ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Γουάνγκ Γι που βρίσκεται στη Νέα Υόρκη ως ανώτατος αξιωματούχος του Πεκίνου, καθώς δεν πήγε ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, στις 23 Σεπτεμβρίου στη Σύνοδο Κορυφής για το Σύμφωνο για το Μέλλον τόνισε τη θέση της Κίνας ως αντίπαλης δύναμης των Ηνωμένων Πολιτειών και τον ρόλο της στην καθοδήγηση των αλλαγών στην τρέχουσα παγκόσμια τάξη πραγμάτων.

«Πρέπει να οικοδομήσουμε έναν ισότιμο και εύρυθμο, πολυπολικό κόσμο και να υπερασπιστούμε το διεθνές σύστημα με επίκεντρο τον ΟΗΕ. Η διεθνής τάξη βασίζεται στο διεθνές δίκαιο και στους βασικούς κανόνες των διεθνών σχέσεων, που υποστηρίζονται από τους σκοπούς και τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών», δήλωσε ο Γουάνγκ, ο οποίος θα μιλήσει στην ολομέλεια της Γενικής Συνέλευσης στις 28 Σεπτεμβρίου.

Η Κίνα που δεν έχει κρύψει την διάθεση της ώστε να μεσολαβήσει σε όλες τις ανοιχτές συγκρούσεις, το έκανε πράξη και στα ΗΕ. Έτσι ο Γουάνγκ συναντήθηκε ήδη με τον υπουργό Εξωτερικών του Λιβάνου Αμπντάλα Μπου Χαμπίμπ στο περιθώριο των εργασιών των ΗΕ και καταδίκασε έντονα τις παραβιάσεις μετά τα μεγάλης κλίμακας πλήγματα του Ισραήλ, ενώ δήλωσε ότι το Πεκίνο υποστηρίζει σταθερά τον Λίβανο.

Στη συνέχεια, ο Γουάνγκ δήλωσε ότι η Κίνα εργάζεται για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή και θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τις αραβικές χώρες και τη διεθνή κοινότητα.

Η Κίνα που διατηρεί στενές σχέσεις με αρκετές χώρες στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και του Κόλπου, έχοντας μεσολαβήσει στην εξομάλυνση των σχέσεων Ιράν Σαουδικής Αραβίας, δεν αφήνει το αντίστοιχο ρόλο και στον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο.

Έτσι ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα προώθησε την κοινή κινεζο-βραζιλιάνικη πρόταση κατά την ομιλία του στις 24 Σεπτεμβρίου στη συνέλευση, η οποία ζητά την έναρξη συνομιλιών μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας για τον τερματισμό του πολέμου.

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει ήδη απορρίψει την πρόταση ως «καταστροφική», αλλά ο ηγέτης της Βραζιλίας δήλωσε ακόμη ότι ο σύμβουλός του σε θέματα εξωτερικής πολιτικής Κέλσο Αμορίμ θα ζητήσει την υποστήριξη του σχεδίου από τους εκπροσώπους 20 χωρών αργότερα αυτή την εβδομάδα στη Νέα Υόρκη.

Έτσι η Κίνα ρίχνει τώρα το βάρος της ως νέα υπερδύναμη και στον ΟΗΕ για να μπλοκάρει και να εμποδίσει τις δυτικές πρωτοβουλίες, καθώς το διεθνές κύρος της έχει αυξηθεί.

Από την πλευρά της η Ουάσινγκτον τηρεί μια πιο γερακίσια στάση απέναντι στην Κίνα γενικά, και ειδικά τελευταία λόγω της υποστήριξής της στον πόλεμο της Μόσχας στην Ουκρανία, οι διαχωριστικές γραμμές έχουν γίνει πιο έντονες.

Το Πεκίνο έχει “πουλήσει” τον εαυτό του ως ηγέτη του λεγόμενου Παγκόσμιου Νότου και μέσω πολιτικών όπως η Πρωτοβουλία Belt and Road στοχεύει να προσφέρει στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου ένα εναλλακτικό, μη δυτικό μοντέλο ανάπτυξης και προόδου.

Αυτή η στρατηγική έχει οδηγήσει σε ευρεία επιρροή στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, με ισχυρή διπλωματική υποστήριξη υπέρ της Κίνας από αφρικανικά έθνη, την Κεντρική Ασία και τμήματα της Λατινικής Αμερικής.

Η τρέχουσα Γενική Συνέλευση πραγματοποιείται επίσης καθώς η Ουάσινγκτον βρίσκεται όλο και περισσότερο απομονωμένη από μεγάλα τμήματα του Παγκόσμιου Νότου λόγω των ψήφων της για την προστασία του Ισραήλ στον ΟΗΕ, καθώς ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή κλιμακώνεται.

Πεδίο δόξας λαμπρό έγινε η Γενική Συνέλευση των ΗΕ για την Κίνα, που ενδεχομένως τα αποτελέσματα της παρουσίας της εκεί να φανούν στο σύντομο χρονικό διάστημα, τόσο σε πρωτοβουλίες όσο και σε αποφάσεις.