Παρασκήνιο/Μητσοτάκης-Ερντογάν:Όλα στο τραπέζι σε 30 λεπτά-“Ζουμί” για μεταναστευτικό, “ήρεμα νερά”, ίσως θαλάσσιες ζώνες-Απόκλιση σε Κυπριακό
Ο προσδιορισμός του επόμενου Ανώτατου Ελληνοτουρκικού Συμβουλίου, αλλά και η υπόμνηση της ανάγκης για αναβάθμιση της συνεργασίας στο μεταναστευτικό είναι τα δύο βασικά σημεία συμφωνίας στη συνάντηση Μητσοτάκη Ερντογάν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Στη… “μετάφραση” ουσιαστικά οι δύο ηγέτες αποφάσισαν το χρονοδιάγραμμα επαφών με στόχο τη διατήρηση των ήρεμων νερών στο Αιγαίο ενώ δόθηκε και πάλι το πράσινο φως στους Υπουργούς Εξωτερικών να διερευνήσουν το αν μπορεί να προκύψει πρόοδος στο ζήτημα της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας.
Για συνάντηση σε καλό κλίμα έκαναν λόγο ανώτατες κυβερνητικές πηγές, μετά το τέλος της συνάντησης και σχολίαζαν πως η συνάντηση ήταν πιο σύντομη σε διάρκεια λόγω του γεγονότος ότι γίνεται στο περιθώριο της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ. Στον απόηχο της συνάντησης, ενδιαφέρον έχει η τοποθέτηση ανώτατης κυβερνητικής πηγής που «κρατούσε» το σημείο για οριοθέτηση των θαλασσίων δικαιοδοσιών στη βάση του διεθνούς δικαίου. Βέβαια, η τοποθέτηση του κ. Ερντογάν σε ένα διεθνές φόρουμ μένει να αποδειχθεί στην πράξη.
ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την ανάγκη εμβάθυνσης της ελληνοτουρκικής συνεργασίας, με στόχο την ουσιαστική ανάσχεση των ροών. «Κόκκινο τηλέφωνο» μεταξύ της τουρκικής ακτοφυλακής και του Λιμενικού υπάρχει, ενώ ο Τούρκος υπουργός Εσωτερικών Αλί Γερλίκαγια και ο Έλληνας υπουργός Ναυτιλίας Χρήστος Στυλιανίδης μιλούν και έχουν συναντηθεί αρκετές φορές. Για τη βελτιστοποίηση της συνεργασίας, όμως, το επόμενο διάστημα, ενδεχομένως και εντός Οκτωβρίου, θα λάβει χώρα και η αναβληθείσα συνάντηση του Νίκου Παναγιωτόπουλου με τον κ. Γερλίκαγια.
Βεβαίως, κρίσιμο ζήτημα είναι και η Τουρκία να ξεκινήσει να δέχεται επιστροφές μεταναστών που προβλέπονται βάσει της Κοινής Δήλωσης του 2016. Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, πάντως, πιο ισχυρή μοιάζει η τουρκική δέσμευση στο παρασκήνιο για έτι μεγαλύτερη ανάσχεση των ροών.
«Θέλουμε οι βάρκες να σταματούν πριν πέσουν στο νερό. Φυσικά η συνεργασία με τις τουρκικές αρχές είναι σημαντική, έχουμε κάνει πρόοδο τον τελευταίο χρόνο να έχουμε καλύτερα κανάλια επικοινωνίας. Δεν θέλουμε να το αφήνουμε στους διακινητές να αποφασίζουν ποιος θα μπει στην Ευρώπη», υπογράμμισε ο κ. Μητσοτάκης μιλώντας στο CNN.
Σε κάθε περίπτωση, η συζήτηση για τις θαλάσσιες ζώνες μοιάζει και σήμερα όσο μακριά έμοιαζε και χθες, πριν τη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν. Οι δύο ηγέτες επαναβεβαίωσαν την εντολή στους δύο υπουργούς Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν που θα συναντηθούν στην Αθήνα τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο να προγραμματίσουν τα επόμενα βήματα του πολιτικού διαλόγου. Το πολιτικό και ουσιαστικό περιβάλλον, όμως, δεν μοιάζει πρόσφορο.
ΚΥΠΡΙΑΚΟ
Σε κάθε περίπτωση, απόκλιση υπάρχει στο Κυπριακό. Σύμφωνα με πληροφορίες ο κ. Μητσοτάκης έθεσε με σαφήνεια την ανάγκη επανέναρξης των συζητήσεων για το θέμα, στη βάση της Διζωνικής και Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, αρχής γενομένης από μια νέα τριμερή με τον πρόεδρο της Κύπρου και τον «ψευδοπρωθυπουργό» Τατάρ, με τη συμμετοχή του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ. Δέσμευση του κ. Ερντογάν ότι θα δώσει “άδεια” στον κ. Τατάρ πάντως δεν υπήρξε, ενώ πριν τη συνάντηση ο κ. Ερντογάν ζήτησε από τη διεθνή κοινότητα να αναγνωρίσει το ψευδοκράτος, εμμένοντας στη λύση των δύο κρατών.
«Η θέση μας είναι πάγια και σταθερή για το Κυπριακό και η Αθήνα παραμένει αισιόδοξη ότι θα ξεκινήσει ο διάλογος μεταξύ των δύο πλευρών, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ» δήλωνε κυβερνητική πηγή.
ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΑ
Οι δύο ηγέτες προχώρησαν σε επισκόπηση της προόδου στον πολιτικό διάλογο και στη θετική ατζέντα και αποφάσισαν τη συνέχισή τους. Τον Οκτώβριο και το Νοέμβριο επανεκκινούν πολιτικός διάλογος, μέτρα οικοδόμησης και θετική ατζέντα ενώ αποφασίστηκε το επόμενο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας να λάβει χώρα στην Άγκυρα τον Ιανουάριο του 2025.
Μητσοτάκης και Ερντογάν ανέθεσαν στους Υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών, Γιώργο Γεραπετρίτη και Hakan Fidan, να αρχίσουν την προετοιμασία για τη σύγκληση του επόμενου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας- Τουρκίας.
Το επόμενο μάλιστα διάστημα σύμφωνα με πληροφορίες θα υπάρξει επίσκεψη του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας στην Αθήνα πριν τη σύγκληση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας για την προετοιμασία του.
Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον πως κατά τη συνάντηση των ηγετών επαναβεβαιώθηκε η εντολή στους Υπουργούς Εξωτερικών για διερεύνηση κοινού εδάφους για το εάν μπορεί να ξεκινήσει η συζήτηση για ΑΟΖ και Υφαλοκρηπίδα.
Όπως και να έχει, Ελλάδα και Τουρκία θα συνεχίσουν να βαδίζουν σε μια πιο «προβλέψιμη» ρότα για τους επόμενους μήνες, με ορίζοντα το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας που θα λάβει χώρα στην Άγκυρα τον Ιανουάριο, έναν χρόνο μετά την επανέναρξη των συνεδριάσεων στην Αθήνα.