Το Ακουγιού βάζει φωτιά στις γερμανοτουρκικές σχέσεις

Βερολίνο και Άγκυρα διατηρούν διαχρονικά ισχυρούς δεσμούς μεταξύ τους, που περιλαμβάνουν πολλές πτυχές όπως οικονομικές, στρατιωτικές, πολιτιστικές και κοινωνικές. Σημαντικός καταλύτης σ’ αυτή τη σχέση που χρονολογείται από την Οθωμανική περίοδο, είναι η μεγάλη τουρκική διασπορά που ζει κι εργάζεται στη Γερμανία. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι οι σχέσεις κινούνταν πάντα σε ήρεμα νερά. Να θυμίσουμε τις απαγορεύσεις σε προεκλογικές επισκέψεις Τούρκων Υπουργών, αλλά και σκληρές εκφράσεις ακόμα και της θερμής φίλης της Τουρκίας Άνγκελα Μέρκελ.

Του Σπύρου Σιδέρη

Τους τελευταίους μήνες μια νέα τρικυμία έρχεται να χτυπήσει τις γερμανο-τουρκικές σχέσεις κι αυτό έχει να κάνει με την έναρξη της λειτουργίας του πυρηνικού σταθμού παραγωγής ενέργειας Ακουγιού, που καθυστερεί ελέω Siemens.           

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που συμμετείχε στη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο έκανε πολύ σημαντικές δηλώσεις στους δημοσιογράφους κατά την επιστροφή του, μια όμως πέρασε στα ψιλά στα ελληνικά μέσα.

Αν και ο πόλεμος στη Γάζα, ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας και οι διαπραγματεύσεις για τα F-16 με τις ΗΠΑ ήταν η κύρια ατζέντα εκείνων των ημερών, υπήρξε μια πολύ ενδιαφέρουσα εξέλιξη ανάμεσα στις γραμμές.

Ο Τούρκος Πρόεδρος έκανε γνωστό ότι οι τουρμπίνες που παρήγαγε η Siemens για τον πυρηνικό σταθμό Ακουγιού κρατούνταν στο γερμανικό τελωνείο δηλώνοντας ότι «αυτό μας έχει ενοχλήσει σοβαρά. Το υπενθύμισα ξανά στον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς στη διμερή μου συνάντηση. Θα παρακολουθούμε τις εξελίξεις».

Έχουν περάσει περίπου δύο μήνες από αυτές τις σημαντικές δηλώσεις. Ενώ το ερώτημα για το πως θα εξελιχθεί το θέμα αναμένεται με αγωνία, αυτή τη φορά ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας και Φυσικών Πόρων Αλπαρσλάν Μπαϊκτάρ επανέφερε το θέμα δηλώνοντας ότι η γερμανική εταιρεία Siemens δεν έστειλε τα εξαρτήματα που παρήγαγε για τον πυρηνικό σταθμό Ακουγιού και ότι το έργο διακόπηκε για το λόγο αυτό και ότι πρέπει να υπάρξει απάντηση σε αυτό.

• Στις αιτιάσεις που έχουν ακουστεί από γερμανικές πηγές είναι ότι το έργο εμπίπτει στις ευρωπαϊκές κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας. Όμως τουρκικές πηγές δηλώνουν ότι αυτό δεν ισχύει.

Όπως σημειώνουν ο σταθμός ηλεκτροπαραγωγής Ακουγιού κατασκευάζεται στην Τουρκία και πρόκειται για μια εγκατάσταση του τουρκικού κράτους. Προσθέτουν δε ότι όταν ξεκίνησε αυτό το έργο, δεν υπήρχε ακόμη πόλεμος και είναι παράνομο να χρησιμοποιούνται οι Ρώσοι ως δικαιολογία για να προκληθεί ζημιά στην Τουρκία

• Σύμφωνα με τον καθηγητή Σελάμι Κουράν, ειδικό σε θέματα διεθνούς δικαίου που μίλησε στο TRT, υπάρχει μια πολύ ισχυρή εμπορική σύμβαση μεταξύ των δύο μερών.

«Υπάρχει ένα προϊόν και μια σύμβαση. Η τιμή του προϊόντος είναι καθορισμένη. Σημειώνεται η ημερομηνία παράδοσης. Και η Τουρκία έχει κάνει το κομμάτι της και έχει πληρώσει τα χρήματα. Ωστόσο, το άλλο μέρος λέει ‘Όχι, δεν τα δίνω. Αυτό είναι, στην απλούστερη μορφή του, άγνοια του νόμου», σημειώνει ο Κουράν.

Στην πραγματικότητα, αν και το θέμα τέθηκε στην ημερήσια διάταξη μέσω του Ακουγιού, παρόμοιες ειδήσεις ακούγονται συχνότερα σε διάφορους τομείς στη γραμμή Άγκυρας-Βερολίνου το τελευταίο διάστημα.

Για παράδειγμα, δεν είναι μυστικό ότι η Γερμανία έχει επιβάλει κρυφό εμπάργκο στην Τουρκία για τη μονάδα ισχύος του τουρκικού τανκ Altay. Παρομοίως, τα προγράμματα της Τουρκίας για την κατασκευή υποβρυχίων, είχαν πολλές φορές να αντιμετωπίσουν την παρέμβαση γερμανικών εταιρειών. Ως αποτέλεσμα, ορισμένα υποβρύχια έπρεπε να περιμένουν μεγαλύτερες περιόδους κατασκευής, ενώ άλλα έπρεπε να περιμένουν για συστήματα που αναπτύχθηκαν με εγχώριες/εθνικές δυνατότητες.

Ορισμένα κρίσιμα συστήματα που απαιτούνταν για τις εγχώριες φρεγάτες της Τουρκίας δεν στάλθηκαν επίσης από τη Γερμανία και τα έργα καθυστερούσαν σκόπιμα.

• Πρόσφατα επίσης, συζητήθηκε συχνά η στάση της Γερμανίας απέναντι στα μαχητικά αεροσκάφη Eurofighter. Όπως είναι γνωστό, το μαχητικό αυτό αεροσκάφος παράγεται από πολυεθνική κοινοπραξία στην οποία συμμετέχουν το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Ισπανία και η Ιταλία.

Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας σημείωσε σε δηλώσεις του τους τελευταίους μήνες ότι «οι πωλήσεις μας στην Τουρκία εμποδίστηκαν από τη Γερμανία».

Αυτή η συμπεριφορά έχει εξοργίσει την Τουρκία, η οποία εκτός από νομικές πρωτοβουλίες, αναμένεται να προχωρήσει και σε άλλες κινήσεις, προκαλώντας ακόμα έναν πονοκέφαλο στον ήδη επιβαρυμένο Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς.