ΑΝΑΛΥΣΗ/Γάζα: Τα βασικά σημεία εμπλοκής στο αμερικανικό σχέδιο κατάπαυσης πυρός

Συνεχίζονται οι παρασκηνιακές διεργασίες για την εκεχειρία στη Γάζα, αλλά παραμένουν μεγάλα κενά μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, σύμφωνα με ισραηλινές, παλαιστινιακές και άλλες πηγές που γνωρίζουν τις συνομιλίες και τις δηλώσεις του Νετανιάχου και της Χαμάς. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν που βρίσκεται στο Ισραήλ, εντείνει τις διπλωματικές πιέσεις σε μια ύστατη προσπάθεια να επιτευχθεί συμφωνία για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και απελευθέρωση κρατουμένων.

Του Σπύρου Σιδέρη

Οι συνομιλίες με τη μεσολάβηση της Αιγύπτου, του Κατάρ και των ΗΠΑ πρόκειται να συνεχιστούν αυτή την εβδομάδα στο Κάιρο, μετά από μια διήμερη συνάντηση στη Ντόχα την περασμένη εβδομάδα που επικεντρώθηκε στη γεφύρωση των κενών στις προτάσεις της Ουάσινγκτον.

Όμως παραμένουν μεγάλα κενά μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, σύμφωνα με ισραηλινές, παλαιστινιακές και άλλες πηγές που γνωρίζουν τις συνομιλίες και δηλώσεις του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου και της Χαμάς.

• Ο τερματισμός του πολέμου

Η Χαμάς θέλει μια συμφωνία που να εγγυάται τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα. Ο Νετανιάχου υπόσχεται «ολοκληρωτική νίκη» και θέλει η συμφωνία να του επιτρέψει να συνεχίσει τις μάχες στην παλαιστινιακή λωρίδα μέχρι η Χαμάς να χάσει την ικανότητα να αποτελεί απειλή για τους Ισραηλινούς.

• Σύνορα μεταξύ Γάζας και Αιγύπτου

Η Χαμάς θέλει το Ισραήλ να αποσυρθεί πλήρως από τη Λωρίδα της Γάζας, συμπεριλαμβανομένου του λεγόμενου διαδρόμου της Φιλαδέλφειας, μιας στενής λωρίδας 14,5 χιλιομέτρων κατά μήκος των νότιων συνόρων της παράκτιας λωρίδας με την Αίγυπτο.

Το Ισραήλ θέλει να διατηρήσει τον έλεγχο του Διαδρόμου Φιλαδέλφειας, τον οποίο κατέλαβε στα τέλη Μαΐου, αφού κατέστρεψε δεκάδες σήραγγες από κάτω, οι οποίες, όπως λέει, χρησιμοποιούνταν για τη λαθραία μεταφορά όπλων σε μαχητικές ομάδες στη Γάζα.

Φαίνεται ότι υπάρχουν διαφωνίες και εντός της ισραηλινής ηγεσίας σε αυτό το θέμα. Ο Νετανιάχου λέει ότι μόνο η παρουσία ισραηλινών στρατευμάτων στα σύνορα θα αποτρέψει το λαθρεμπόριο όπλων, ενώ αξιωματούχοι της άμυνας λένε ότι τα σύνορα μπορούν να παρακολουθούνται εξ αποστάσεως και οι στρατιώτες μπορούν να πραγματοποιούν επιθέσεις αν χρειαστεί.

• Επιστροφή των εκτοπισμένων

Το Ισραήλ επιθυμεί οι εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι που θα επιστρέψουν στην πυκνοκατοικημένη βόρεια Λωρίδα της Γάζας όταν τεθεί σε ισχύ η εκεχειρία να ελεγχθούν εξονυχιστικά από το Ισραήλ για να βεβαιωθεί ότι είναι άοπλοι. Η Χαμάς απαιτεί ελευθερία μετακίνησης για τους Παλαιστίνιους που αναγκάστηκαν να φύγουν νότια και θέλουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους.

• Απελευθέρωση κρατουμένων

Το σχέδιο κατάπαυσης του πυρός σε τρεις φάσεις περιλαμβάνει την απελευθέρωση 33 ανθρωπιστικών κρατουμένων, νεκρών ή ζωντανών, στην πρώτη φάση. Ο Νετανιάχου λέει ότι θέλει να αυξήσει τον αριθμό των ζωντανών κρατουμένων που θα απελευθερωθούν σε αυτή τη φάση.

Υπάρχουν συνολικά 115 εναπομείναντες κρατούμενοι, άνδρες και γυναίκες, πολίτες και στρατιώτες, καθώς και δύο παιδιά, εκ των οποίων τουλάχιστον το ένα τρίτο έχει κηρυχθεί ερήμην νεκρός από τις ισραηλινές αρχές.

Το Ισραήλ επιδιώκει επίσης να έχει το δικαίωμα να ασκήσει βέτο στις ταυτότητες ορισμένων από τους Παλαιστίνιους κρατούμενους που ενδέχεται να απελευθερωθούν σε αντάλλαγμα.

Κι ενώ ο Μπλίνκεν από το Τελ Αβίβ υποστήριξε ότι ο Νετανιάχου στηρίζει την «γεφυρωτική πρόταση» για εκεχειρία στη Γάζα και τώρα εναπόκειται στη Χαμάς να την αποδεχθεί, Χαμάς και το Ισραήλ έχουν ανταλλάξει κατηγορίες περί ευθύνης για το αδιέξοδο των συνομιλιών. Ο Νετανιάχου έχει απορρίψει τις επικρίσεις στο εσωτερικό και στο εξωτερικό για την εισαγωγή νέων απαιτήσεων στο αρχικό σχέδιο σχετικά με τα σύνορα μεταξύ της Γάζας και της Αιγύπτου και την επιθεώρηση των Παλαιστινίων που επιστρέφουν.

Επίσης ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός αρνείται την επιβολή νέων όρων, λέγοντας ότι τα αιτήματά του αφορούν ζωτικά ζητήματα ασφάλειας που συνάδουν με την αρχική πρόταση και ουσιαστικά καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο θα εφαρμοστεί.

Η Χαμάς λέει ότι οι νέες προτάσεις της Ουάσινγκτον είναι πολύ κοντά στις θέσεις του Ισραήλ, ενώ ο Νετανιάχου λέει ότι η αδιάλλακτη στάση της Χαμάς ήταν το κύριο εμπόδιο για την επίτευξη συμφωνίας.