Ανάλυση/Η διπλωματική στροφή Ζελένσκι στην Κίνα- Τα δύο βασικά εμπόδια 

Η Ουκρανία προσπαθεί και πάλι να χτίσει μια γέφυρα συνεργασίας με την Κίνα, αφού το Πεκίνο θεωρείται από το Κίεβο ως η μόνη ίσως δύναμη που είναι ικανή να επηρεάσει τη Ρωσία στις αποφάσεις της για τη συνέχιση ή μη του πολέμου.

Του Σπύρου Σιδέρη

Επίσης στο Κίεβο πιστεύουν ότι αν η Κίνα μειώσει την υποστήριξή της, την οποία έμμεσα παρέχει σήμερα στη Ρωσία, η Μόσχα είναι απίθανο να είναι σε θέση να πολεμήσει για πολύ καιρό και έτσι θα μαλακώσει τη θέση της σχετικά με τους όρους μιας διευθέτησης της λήξης του πολέμου.

Αυτός είναι ο λόγος, σύμφωνα με αναλυτές για τον οποίο είναι τόσο σημαντικό για την ουκρανική ηγεσία να ξεπαγώσει πρώτα και ίσως στο μέλλον, να αναθερμάνει τις σχέσεις της με την Κίνα. Έτσι για το σκοπό αυτό γίνονται τώρα πολύ σοβαρές προσπάθειες, κι όχι μόνο μέσω δημόσιων επαφών.

Ταυτόχρονα, η ουκρανική ηγεσία έχει ένα πιο στρατηγικό ενδιαφέρον για τη συνεργασία με την Κίνα, καθώς οι σχέσεις με το Πεκίνο είναι σημαντικές για το Κίεβο προκειμένου να «εξισορροπηθεί» η υπερβολικά ισχυρή εξάρτηση της Ουκρανίας από τη Δύση.

Πρώτα απ’ όλα, σε οικονομικό επίπεδο. Η Κίνα είναι ήδη ο μεγαλύτερος εξωτερικός εμπορικός εταίρος της Ουκρανίας και θα μπορούσε δυνητικά να επενδύσει μεγάλα ποσά σε έργα στην Ουκρανία. Κάτι που προσπάθησε η ομάδα του Ζελένσκι προς αυτή την κατεύθυνση ακόμη και πριν από τον πόλεμο.

Επιπλέον, δεδομένης της επιρροής της Κίνας στη Ρωσία, το Πεκίνο θα μπορούσε στην πραγματικότητα να γίνει ένας από τους κύριους εγγυητές της ασφάλειας για την Ουκρανία ή, για να πούμε ακριβέστερα, ως ένας εγγυητής ότι η Ρωσία δεν θα επιτεθεί ξανά. 

Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι ουκρανικές αρχές δίνουν μεγάλη προσοχή στις σχέσεις με την Κίνα.

Ωστόσο, υπάρχουν πολλά εμπόδια στην υλοποίηση αυτών των στόχων, τα οποία καθιστούν την επίτευξή τους εξαιρετικά δύσκολη, με δυο να είναι τα πιο σημαντικά.

Πρώτον, τα διαφορετικά οράματα της Ουκρανίας και της Κίνας σχετικά με το τέλος του πολέμου. Η Κίνα επιθυμεί κατάπαυση του πυρός κατά μήκος της πρώτης γραμμής με τη Ρωσία να διασφαλίζει ουσιαστικά τα εδάφη που έχουν ήδη καταληφθεί. Η Ουκρανία δεν είναι ικανοποιημένη με αυτή την επιλογή.

Επιπλέον, η Κίνα, σε συνθήκες αυξανόμενης έντασης στις σχέσεις με τη Δύση, δεν επωφελείται από τη στρατιωτική ήττα της Μόσχας και επομένως η ρήξη των δεσμών μεταξύ Πεκίνου και Ρωσίας σε αυτό το στάδιο είναι αδύνατη, εκτός αν το ίδιο το Κρεμλίνο κάνει κάποια μοιραία λάθη που θα καταστρέψουν αυτούς τους δεσμούς.

Το μέγιστο που μπορεί να κάνει η Κίνα είναι να επηρεάσει τον Πούτιν να συμφωνήσει να τερματιστεί ο πόλεμος κατά μήκος της πρώτης γραμμής. Αυτό όμως προϋποθέτει, πρώτα απ’ όλα, ότι η Ουκρανία και η Δύση θα συμφωνήσουν σε αυτή την επιλογή.

Η Δύση, στην πραγματικότητα, είναι το δεύτερο κύριο πρόβλημα στις σχέσεις Ουκρανίας-Κίνας.

Η ΕΕ και οι Αμερικανοί είναι απίθανο να επιτρέψουν μια στρατηγική εταιρική σχέση μεταξύ της Ουκρανίας και της Κίνας και φυσικά σε μια ενδεχόμενη τέτοια κίνηση του Κιέβου, η γνώμη των συμμάχων του δεν θα μπορούσε να αγνοηθεί.

Η Ουάσινγκτον δεν θα επιτρέψει την καθιέρωση ουκρανο-κινεζικής συνεργασίας σε στρατηγικό επίπεδο, ενώ η ηγεσία του Πεκίνου θέλει να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία το συντομότερο δυνατό.

Είναι σημαντικό για το Πεκίνο να μην υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε σοβαρές συνέπειες, όπως η εμπλοκή άλλων χωρών, συμπεριλαμβανομένης της ίδιας της Κίνας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο καταβάλλονται σοβαρές ειρηνευτικές προσπάθειες και με κινεζική πρωτοβουλία.

Όμως τα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στην περιοχή του Κουρσκ, αντί για αποκλιμάκωση, την οποία υποστηρίζει η Κίνα, έλαβε χώρα κλιμάκωση, κάτι που δύσκολα μπορεί να αρέσει στην κινεζική ηγεσία.

Η κατάσταση στο Κουρσκ θα προκαλέσει την καθυστέρηση της συνεργασίας των δύο χωρών, ωστόσο, παρά το τι έχει προκύψει, ο διάλογος δεν έχει διακοπεί. Η Κίνα περιμένει συγκεκριμένες γραπτές προτάσεις από την Ουκρανία με βάση τα αποτελέσματα του διαλόγου μεταξύ των εκπροσώπων της και της Κινεζικής ηγεσίας.

Εν τω μεταξύ το δίμηνο Σεπτεμβρίο-Οκτωβρίου θα καταστεί σαφές εάν ο εκπρόσωπος της Κίνας θα συμμετάσχει στη νέα ειρηνευτική σύνοδο κορυφής που προετοιμάζεται. Η φύση αυτής της συμμετοχής θα δείξει αν τα μέρη ήταν σε θέση να καταλήξουν σε συμφωνία για ειρηνική διευθέτηση, εφόσον το Κίεβο είναι έτοιμο

να τερματίσει τον πόλεμο κατά μήκος της πρώτης γραμμής.

Αυτό, σύμφωνα με τους αναλυτές, είναι το κλειδί για την εμβάθυνση των σχέσεων και του στρατηγικού διαλόγου με την Κίνα, καθώς το άμεσο συμφέρον του Πεκίνου είναι ο συντομότερος δυνατός τερματισμός του πολέμου, ο οποίος καταστρέφει τους δεσμούς μεταξύ Κίνας και Ευρώπης και αυξάνει την εξάρτηση της ΕΕ από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Εάν η Ουκρανία λάβει την ίδια θέση και συμφωνήσει να σταματήσει τον πόλεμο κατά μήκος της πρώτης γραμμής, το Πεκίνο θα έχει επιχειρήματα για να συνομιλήσει με τη Μόσχα για παρόμοιο θέμα. Σε κάθε άλλη περίπτωση, είναι αδύνατο να επιλυθούν στρατηγικά ζητήματα με το Πεκίνο. Τότε απομένουν μόνο κάποια τακτικά πράγματα, όπως η επέκταση του αμοιβαίου εμπορίου.

Τώρα, εν μέσω της ευφορίας μετά την επίθεση στην περιοχή του Κουρσκ, οι ουκρανικές αρχές έχουν ακόμη λιγότερη επιθυμία για συμβιβασμούς με τη μορφή της παύσης του πολέμου κατά μήκος της γραμμής του μετώπου από ό,τι πριν. Αλλά οι απόψεις της Κίνας σχετικά με τη μορφή τερματισμού του πολέμου είναι απίθανο να έχουν αλλάξει, και ως εκ τούτου, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, το Κίεβο θα πρέπει να αναπτύξει τη θέση του στο θέμα αυτό στο πλαίσιο διαλόγου με το Πεκίνο. Και είναι αυτή η θέση που θα καθορίσει την επιτυχία του διαλόγου.