Ανάλυση: Πόσο ισχυρός είναι τελικά ο ιρανικός άξονας για να επιτεθεί στο Ισραήλ;

Καθώς εντείνονται οι προσπάθειες να εκτονωθεί η ένταση και να εξαλειφθεί ο φόβος για μια γενικευμένη σύρραξη στη Μέση Ανατολή μετά από τη δολοφονία του Χανίγια, τα βλέμματα είναι στραμμένα στην Τεχεράνη και τα αντίποινα στο Ισραήλ που έχει ανακοινώσει με όλους τους τρόπους. Τα προηγούμενα αντίποινα που εξαπέλυσε το Ιράν τον περασμένο Απρίλιο, μετά τον βομβαρδισμό, από το Ισραήλ, του Προξενείου του στη Βαγδάτη και το θάνατο ηγετικών στελεχών των Φρουρών της Επανάστασης, ήταν περισσότερο για τα μάτια του κόσμου, παρά να επιφέρουν ένα πλήγμα στο Ισραήλ.

Του Σπύρου Σιδέρη

Αναλυτές σημείωναν τότε ότι η Τεχεράνη δεν ήθελε να προκαλέσει μια διάχυση του πολέμου στη Μέση Ανατολή. Όμως το χτύπημα στην καρδιά της Ιρανικής πρωτεύουσας με αποτέλεσμα τον θάνατο του ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια, αν δεν απαντηθεί θα δείξει την αδυναμία του ιρανικού καθεστώτος παρά τον περίφημο ιρανικό άξονα στην περιοχή.

Είναι τελικά αδύναμο το Ιράν και τι πραγματικά συμβαίνει με τον ιρανικό άξονα;

Το Ιράν, σύμφωνα με τους ειδικούς, επεδίωξε την δημιουργία ενός σιιτικού άξονα μέσω των προσπαθειών του Κασέμ Σουλεϊμανί, στρατιωτικού ηγέτη των ειδικών δυνάμεων του Ιράν Αλ-Κουντς. Το σχέδιο αυτό απέτυχε, ιδιαίτερα μετά την δολοφονία του Σουλεϊμανί στη Βαγδάτη το 2020 από τους Αμερικανούς. Στη συνέχεια η Τεχεράνη στράφηκε σε σουνιτικές ομάδες για να αποκαταστήσει τις σχέσεις της μαζί τους, όπως η Χαμάς και οι Ταλιμπάν, για να σχηματίσει έναν νέο άξονα.

• Η ενοποίηση αυτών των μετώπων όμως απέτυχε όπως έδειξαν τα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου και την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, καθώς η Τεχεράνη δεν έχει πραγματοποιήσει καμία επιχείρηση για να υποστηρίξει τον πόλεμο στη Γάζα, μια επιχείρηση που θα βοηθούσε επί του εδάφους στη Γάζα. Κι όλα αυτά παρά το βαρύ τίμημα που υπέστη το Ιράν και οι πιστές και συμμαχικές παρατάξεις, από τη δολοφονία πολλών διοικητών της Χεζμπολάχ, της Χαμάς και των Φρουρών της Επανάστασης.

Ακόμα και οι Χούθι, που θεωρούνται βραχίονας της Τεχεράνης, περισσότερο θέλουν να επιτύχουν εσωτερικούς πολιτικούς στόχους, παρά να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα του Ιράν και να υποστηρίξουν τη Χαμάς στη Γάζα.

Αυτή η αποτυχία στην εδραίωση ενός ιρανικού άξονα, σύμφωνα με τους ειδικούς οφείλεται στη στρατιωτική ανισορροπία, τη διεθνή υποστήριξη, τις οικονομικές διαφορές, το περιφερειακό περιβάλλον, τις στρατιωτικές στρατηγικές, τις πληροφορίες και την κατασκοπεία.

• Όπως είναι γνωστό το Ισραήλ διαθέτει προηγμένο στρατιωτικό εξοπλισμό που περιλαμβάνει μαχητικά αεροσκάφη πέμπτης γενιάς, συστήματα πυραυλικής άμυνας όπως το Iron Dome και άλλα αμυντικά συστήματα όπως το Arrow και το David’s Sling που μπορούν να εξουδετερώσουν αποτελεσματικά πυραυλικές και αεροπορικές απειλές.

Αντίθετα, τα τελευταία χρόνια, ο ιρανικός άξονας έχει οργανώσει τον στρατιωτικό εξοπλισμό και τα προγράμματά του εναντίον άλλων χωρών και όχι του Ισραήλ. Με άλλα λόγια, η Χεζμπολάχ ανέπτυξε τις οπλικές της δυνατότητες με βάση τον πόλεμο στη Συρία, οι Χούθι με βάση τους εσωτερικούς τους πολέμους, οι ιρακινές ομάδες για τις μάχες τους στα σύνορά τους, και ακόμη και οι Φρουροί της Επανάστασης δεν ανέπτυξαν τον στρατιωτικό τους εξοπλισμό και τα προγράμματά τους για να αντιμετωπίσουν το Ισραήλ αλλά για άλλους σκοπούς.

Επίσης οι Ισραηλινές Δυνάμεις έχουν εκτεταμένη εμπειρία σε διάφορους πολέμους, συμπεριλαμβανομένων των πολέμων του 1967 και του 1973, καθώς και σε συνεχείς συγκρούσεις με ένοπλες ομάδες στη Γάζα και το Λίβανο. Αυτή η εμπειρία της επιτρέπει να υιοθετεί αποτελεσματικές στρατηγικές απέναντι σε διάφορες απειλές.

• Η εκπαίδευση των δυνάμεων του ιρανικού άξονα στηρίχθηκε περισσότερο στον σιιτικό άξονα, η οποία απαιτεί «άναρχο» πόλεμο, στους δρόμους, στην κατάληψη πόλεων και ακανόνιστες συγκρούσεις.

Καθώς το Ισραήλ έχει ως κύριο υποστηρικτή του τις ΗΠΑ, έχει απεριόριστη στρατιωτική και οικονομική βοήθεια, συμπεριλαμβανομένης της παροχής προηγμένων όπλων, οικονομικής στήριξης και αμυντικού εξοπλισμού.

Το Ιράν από την άλλη δεν βρίσκεται σε ευνοϊκή οικονομική κατάσταση λόγω των διεθνών κυρώσεων και εσωτερικών θεμάτων, γεγονός που εμποδίζει την ικανότητά του να παρέχει σημαντική οικονομική στήριξη.

Επίσης το Ισραήλ απολαμβάνει ισχυρή διπλωματική υποστήριξη σε διεθνείς οργανισμούς όπως τα Ηνωμένα Έθνη μέσω του βέτο των ΗΠΑ. Η υποστήριξη αυτή μπορεί να ελαχιστοποιήσει τη διεθνή πίεση κατά του Ισραήλ και να ενισχύσει τη θέση του απέναντι στους εχθρούς του.

Αντίθετα, λόγω προηγούμενων αντιπαραθέσεων με χώρες, ο ιρανικός άξονας δεν έχει ισχυρή διεθνή υποστήριξη και ακόμα και οι φαινομενικά φίλιες Κίνα και Ρωσία δεν είναι διατεθειμένες να παρέμβουν σε αυτές τις συγκρούσεις. Το Ιράν αντιμετωπίζει οικονομικά ζητήματα, διεθνείς κυρώσεις και εσωτερική αναταραχή, τα οποία θα μπορούσαν να αποσπάσουν τους πόρους και την προσοχή της κυβέρνησης από τα εξωτερικά ζητήματα.

Ένας τομέας που το Ισραήλ υπερτερεί σημαντικά είναι οι υπηρεσίες πλροφοριών καθώς διαθέτει εκτεταμένα δίκτυα πληροφοριών και κατασκοπείας που μπορούν να εντοπίσουν και να εξουδετερώσουν απειλές προτού εμφανιστούν. Στα δίκτυα αυτά περιλαμβάνονται η Μοσάντ (η υπηρεσία πληροφοριών του Ισραήλ) και η Shin Bet (η υπηρεσία εσωτερικής ασφάλειας).

Αντίθετα, οι υπηρεσίες πληροφοριών της Ισλαμικής Δημοκρατίας έχουν υποστεί αρκετές ήττες, από χάκερς, επιθέσεις σε μυστικές πυρηνικές εγκαταστάσεις και κλοπές εγγράφων μέχρι την αποτυχία να προστατεύσουν VIP στη Συρία, τον Λίβανο, το Ιράκ και το Ιράν.

Το Ισραήλ επίσης έχει αποδείξει ότι διαπρέπει στη διεξαγωγή μυστικών επιχειρήσεων που μπορούν να μειώσουν τη δύναμη των εχθρών και να ενισχύσουν την εσωτερική ασφάλεια. Η δολοφονία του Χανίγια είναι η πιο πρόσφατη από αυτές τις επιχειρήσεις, ενώ οι απόπειρες του ιρανικού άξονα να χτυπήσει ισραηλινούς στόχους σε τρίτες χώρες, όπως συνέβη στην Κύπρο, πάντοτε αποτυγχάνουν.

Όμως παρά την υπεροπλία του Ισραήλ έναντι του ιρανικού άξονα, η Τεχεράνη μπορεί να χτυπήσει στο εσωτερικό του Ισραήλ, αλλά η ανισορροπία στην αντιπαράθεση θα μπορούσε να καθορίσει μια νέα εξίσωση που θα μπορούσε να διαρκέσει για χρόνια, αφήνοντας τη Μέση Ανατολή σε ανασφάλεια και αβεβαιότητα.