Το πολιτικό εύρημα “ο Τζιτζικώστας στις Βρυξέλλες”- Μπορεί να αποδώσει για τη Ν.Δ;

Λέγεται και γράφεται πως η επιλογή να προταθεί ο δημοφιλής περιφερειάρχης κεντρικής Μακεδονίας ως ο επόμενος επίτροπος της χώρας στη νέα Κομισιόν της Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν εκκινεί από την ανάγκη της Ν.Δ να θωρακίσει τα δεξιά σύνορά της στη Βόρεια Ελλάδα ιδιαίτερα μετά το εκλογικό αποτέλεσμα του Ιουνίου.

Τα ποσοστά ήταν αναμφίβολα ανησυχητικά αν και αναμενόμενα σε μεγάλο βαθμό- τα μηνύματα είχαν φθάσει στο Μέγαρο Μαξίμου εδώ και πολύ καιρό. Ένα μείγμα παραγόντων, από τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών και την αθέτηση υποσχέσεων τοπικών γαλάζιων παραγόντων για την καταγγελία της Συμφωνίας των Πρεσπών, έως την απολιγνιτοποίηση στην δυτική Μακεδονία που προκάλεσε συρρίκνωση της τοπικής οικονομίας, ακόμα και μετακίνηση πληθυσμού.

Τι δείχνουν οι αριθμοί

Στις ευρωεκλογές του 2019 η Ν.Δ έλαβε, για παράδειγμα, στην Α΄ Θεσσαλονίκης 30,63%, τον Ιούνιο μόλις 24,33% και έχασε 45.000 ψήφους. Το δε άθροισμα των ποσοστών της Ελληνικής Λύσης (13,73%), της Νίκης (5%), της Φωνής της Λογικής (3,42%) και του κόμματος του Πρόδρομου Εμφιετζόγλου (1,4%) σχεδόν “ισοφαρίζει” αυτό του κυβερνώντος κόμματος. Στην αχανή και εκτός του κεντρικού πολεοδομικού ιστού Β’ Θεσσαλονίκης, η Ν.Δ βρέθηκε από το 35, 2% (2019) στο 27,15%, χάνοντας 30.000 ψήφους, ενώ τα κόμματα στα δεξιά της, με κυρίαρχο τον Κυριάκο Βελόπουλο που κατετάγη δεύτερος με 15,82%, αθροίζουν περίπου 26%. Στο σύνολο της περιφέρειας κεντρικής Μακεδονίας, η Ν.Δ έλαβε 26,12%, ενώ η Ελληνική Λύση ήταν στη δεύτερη θέση με 15,49% και εάν συνυπολογίσει κανείς το 6,54% της Νίκης και το 3,42% του κόμματος της Αφροδίτης Λατινοπούλου το υπερδεξιό μπλοκ αγγίζει το ποσοστό του κυβερνώντος κόμματος.

Να σημειωθεί πως στην δεύτερη εθνική αναμέτρηση του 2023 (Ιούνιος), η Ν.Δ στην περιφέρεια κεντρικής Μακεδονίας είχε καταγράψει 38,77% (περίπου τρεις μονάδες κάτω από το εθνικό ποσοστό του 41%), το κόμμα Βελόπουλου ήταν μόλις τέταρτο με 7,65% (αρκετά πάνω από το εθνικό ποσοστό του), η Νίκη έλαβε 6,1% και οι Σπαρτιάτες 5,24%. Εάν επιχειρήσει κανείς να συγκρίνει το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών με αυτό της εθνικής εκλογικής αναμέτρησης του 2023, η Ν.Δ χάνει 12 μονάδες, ενώ η Ελληνική Λύση υπερδιπλασιάζει το ποσοστό της.

Πώς θα είναι η Θεσσαλονίκη χωρίς Τζιτζικώστα;

Η βάση, λοιπόν, της τακτικής να αναζητηθεί πολιτικό αντίβαρο σε αυτή την -συγκυριακή ή όχι;- καταβύθιση των ποσοστών της Ν.Δ και της ενίσχυσης εκείνων του κατακερματισμένου, σήμερα, υπερδεξιού μπλοκ, κυρίως, όμως, του κόμματος Βελόπουλου, μπορεί να θεωρηθεί λογική. Προκύπτει, ωστόσο, το εξίσου λογικό ερώτημα: αφού ο δημοφιλής και εκλεγμένος τρεις φορές (με πολύ υψηλά ποσοστά) Απόστολος Τζιτζικώστας δεν κατόρθωσε να ανακόψει την “εκτόξευση” του Βελόπουλου, την ενίσχυση του Νατσιού και την εκλογή της Θεσσαλονικιάς Λατινοπούλου ως ευρωβουλευτή, όντας περιφερειάρχης με έδρα την Θεσσαλονίκη και διαθέτοντας μηχανισμό κονδυλίων και άλλων παρεμβάσεων, πώς θα σταθεί εφικτό να το πράξει από το κολλέγιο επιτρόπων στις Βρυξέλλες;

Κάποιοι θα ισχυριστούν πως αρκεί ο συμβολισμός της πολιτικής επιβράβευσης ενός νέου πολιτικού που εκπροσώπησε το δεξιό μήνυμα κατά των Πρεσπών και κατά του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών, ενός προσώπου που επί περίπου μία δεκαετία συνομίλησε με το υπερδεξιό ακροατήριο που ενδημεί εν αφθονία στη Βόρεια Ελλάδα, ενώ κατόρθωνε να διεισδύει και στο σχετικά πιό μετριοπαθές. Αμφίβολο. Διότι αφενός μπορεί να αποδειχθεί ανεπαρκές να περνάει ο κ. Τζιτζικώστας μόνο τα σαββατοκύριακά του στη Θεσσαλονίκη, ακόμα κι αν θα έχει κάποια ευρωπαϊκά κονδύλια να υποσχεθεί, αφετέρου η Ν.Δ θα συνεχίσει να εκπροσωπείται εκεί μόνο από το ίδιο πολιτικό προσωπικό που φέρει ευθύνες για την απομείωση της εκλογικής και πολιτικής επιρροής της. Είναι, ως εκ τούτου, τα πρόσωπα, το πρόβλημα, ή οι πολιτικές;

Το “ο Τζιτζικώστας στις Βρυξέλλες” ως εύρημα και συμβολισμός δεν είναι εύκολο να επιλύσει τα σοβαρά προβλήματα μιας απογοητευμένης και σε μεγάλο βαθμό υπερσυντηρητικής κοινωνίας από το αστικό κέντρο της Θεσσαλονίκης και τα περίχωρα μέχρι το Κιλκίς, την Γουμένισσα και την Έδεσσα. Προφανώς υπάρχουν και άλλοι λόγοι για την συγκεκριμένη επιλογή και έχουν γραφτεί στα μέσα ενημέρωσης. Ο συγκεκριμένος λόγος, όμως, δεν είναι επαρκής, όπως δεν αποδείχθηκε επαρκής και η επιστράτευση κορυφαίων υπουργών (Δένδιας, Άδωνις, Βορίδης) που διέτρεξαν πόλεις και χωριά κατά την προεκλογική περίοδο.

Από την άλλη, αυτό που φαίνεται ως αγωνία για στροφή προς τα δεξιά υπό τον φόβο του υπερδεξιού μπλοκ, εύκολα εκλαμβάνεται ως αδυναμία. Και ταυτόχρονα έλλειψη κατανόησης πως τα δεκαπεντάρια (%) του Βελόπουλου στην περιοχή δεν οφείλονται στο ότι οι ψηφοφόροι τον αναγνωρίζουν ως πιο ορθόδοξιο και σκληρό δεξιό από τους υπουργούς και τους τοπικούς βουλευτές. Ο συνδυασμός υπαρκτών και πιεστικών κοινωνικών προβλημάτων (από την αγροτική παραγωγή μέχρι την αποβιομηχάνιση- εγκατάλλειψη κ.α) είναι που ωθεί περισσότερους προς αυτή την κατεύθυνση. Εάν υπήρχε ευμάρεια, οι γάμοι των ομοφύλων και η εκ των υστέρων ανοχή, ή και υπεράσπιση, της Συμφωνίας των Πρεσπών, θα μπορούσαν να συγχωρηθούν ή, έστω, να προκαλέσουν μικρότερο πολιτικό πρόβλημα.

Δεξιά ή κέντρο;

Όμως, η ανάλυση που παραδόθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου από τον υπουργό Εσωτερικών Θοδωρή Λιβάνιο περιέγραφε πως η σημαντική μείωση των ποσοστών της Ν.Δ δεν οφείλεται, κυρίως, στην αποχή ή μετακίνηση δεξιότερα κάποιων ψηφοφόρων της, αλλά στην απώλεια σημαντικού τμήματος των ψηφοφόρων του “κέντρου”. Εάν αυτό είναι ακριβές, τότε το πολιτικό εύρημα Τζιτζικώστα δύσκολα θα αποδώσει στο υπερδεξιό ακροατήριο την ώρα που θα προκαλεί σκεπτικισμό στον κεντρώο χώρο που στηρίζει με συνέπεια τον Κυριάκο Μητσοτάκη από την εκλογή του στην ηγεσία το 2016.

Για το εάν ο κ. Τζιτζικώστας αποδειχθεί καλός επίτροπος, μένει να το δούμε. Του το ευχόμαστε διότι η χώρα έχει ανάγκη και οι ευρωπαϊκοί συσχετισμοί είναι δυσμενείς.