Πληθαίνουν οι πληροφορίες για συνάντηση Ερντογάν Άσαντ -Στο βάθος οι Κούρδοι  

Η επικείμενη συνάντηση μεταξύ του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του Σύρου ομολόγου του Μπασάρ αλ Άσαντ εξακολουθεί να απασχολεί τους πολιτικούς κύκλους, μετά από μια δεκαετία και πλέον τεταμένων διμερών σχέσεων.

Του Σπύρου Σιδέρη

Σύμφωνα με νέα δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης, ο Τούρκος πρόεδρος θα συναντηθεί με τον Σύρο ομόλογό του το αργότερο τον επόμενο μήνα, αλλά η έκπληξη είναι η τοποθεσία. Σύμφωνα με την εφημερίδα «Turkiye», η οποία πρόσκειται στο κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) αναφέρει ότι η συνάντηση μπορεί να πραγματοποιηθεί κοντά στην παράκτια συριακή πόλη Κεσάμπ, σε ένα συνοριακό πέρασμα μεταξύ των δύο χωρών.

Η εφημερίδα ανέφερε το Σάββατο ότι οι μυστικές υπηρεσίες στην Άγκυρα και τη Δαμασκό πραγματοποίησαν τρεις κρίσιμες συναντήσεις τον περασμένο μήνα, σημειώνοντας ότι ο επικεφαλής των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών επισκέφθηκε πρόσφατα την Τουρκία και συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό του για την προετοιμασία της συνόδου κορυφής μεταξύ των δύο προέδρων.

Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν σχετικά με τον τόπο και τον χρόνο της συνάντησης των δύο ηγετών, καθώς αρχικά είχε συζητηθεί η ιδέα να πραγματοποιηθεί η συνάντηση στην πρωτεύουσα του Ιράκ Βαγδάτη, αλλά στη συνέχεια η ιδέα αποκλείστηκε.

Η Άγκυρα αποφάσισε να διερευνήσει την επιλογή της διεξαγωγής της συνόδου κορυφής στο πέρασμα Κεσάμπ.

Μετά τη συνάντηση του Άσαντ και του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν στη Ρωσία την Τετάρτη, κυκλοφόρησε η φήμη ότι η συνάντηση μεταξύ του ηγέτη του συριακού καθεστώτος και του Ερντογάν θα διεξαγόταν στη Μόσχα, αλλά διπλωματικές πηγές διέψευσαν αμέσως κάτι τέτοιο.

Από την έναρξη της σύγκρουσης στη Συρία το 2011, η Άγκυρα έχει παράσχει σημαντική υποστήριξη στην πολιτική και στρατιωτική αντιπολίτευση. Από το 2016 έχει εξαπολύσει τρεις στρατιωτικές επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας στη Συρία, με στόχο κυρίως Κούρδους μαχητές, και οι δυνάμεις της, σε συνεργασία με συριακές παρατάξεις πιστές σε αυτήν, έχουν καταφέρει να ελέγξουν μια μεγάλη συνοριακή περιοχή στη βόρεια Συρία.

Η Δαμασκός απαιτεί την πλήρη αποχώρηση της Τουρκίας για να πραγματοποιηθούν οποιεσδήποτε διαπραγματεύσεις.

Ωστόσο, τις τελευταίες εβδομάδες έχουν σημειωθεί πολλές εξελίξεις σε αυτόν τον φάκελο. Ο Τούρκος πρόεδρος έχει προσκαλέσει επανειλημμένα τον Σύρο ομόλογό του για επίσκεψη, ενώ ο τελευταίος έχει τονίσει ότι δεν τον πειράζει η επιστροφή της σχέσης, αλλά ζήτησε περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τους στόχους.

Αυτές οι πρόσφατες κινήσεις δεν ήταν η πρώτη προσπάθεια του Ερντογάν για συμφιλίωση με τη Συρία. Από το φθινόπωρο του 2022, στο πλαίσιο των ευρύτερων περιφερειακών προσπαθειών συμφιλίωσης της Τουρκίας με πρώην αντιπάλους όπως η Αίγυπτος, το Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) και η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία έχει κάνει κινήσεις για την αποκατάσταση των σχέσεων με το συριακό καθεστώς μετά από μια δεκαετία και πλέον εχθρότητας.

Τις συναντήσεις μεταξύ των επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών ακολούθησαν άλλες μεταξύ των υπουργών Άμυνας και, τέλος, των υπουργών Εξωτερικών. Ενόψει των κρίσιμων προεδρικών και βουλευτικών εκλογών της Τουρκίας τον Μάιο του 2023, ο Ερντογάν έκανε αρκετές προσπάθειες για διμερή συνάντηση με τον Άσαντ, με τη Ρωσία να μεσολαβεί και να πιέζει τον Σύρο πρόεδρο. Αλλά οι προσπάθειες αυτές φάνηκαν περισσότερο να αφορούν τους εκλογικούς υπολογισμούς του Ερντογάν παρά μια πραγματική επιθυμία για βελτίωση των σχέσεων με τη Συρία.

Η πολιτική της Τουρκίας για τη Συρία συνεχίζει να καθοδηγείται από τρεις κύριους στόχους.

-Την αποτροπή της δημιουργίας αυτόνομων κουρδικών πολιτικών δομών στη βόρεια Συρία (όπως η Αυτόνομη Διοίκηση της Βόρειας και Ανατολικής Συρίας ή AANES).

-Τον περιορισμό των νέων κυμάτων μετανάστευσης από τη Συρία προς την Τουρκία. -Και τον επαναπατρισμό ορισμένων Σύριων που διαμένουν στην Τουρκία στη Συρία.

Σε αντάλλαγμα, η Δαμασκός θέλει η Άγκυρα να τερματίσει την κατοχή της στη βορειοδυτική Συρία, να αποσύρει τον τουρκικό στρατό από το συριακό έδαφος και να σταματήσει να υποστηρίζει την ένοπλη εξέγερση κατά του καθεστώτος.

Αυτή η προσπάθεια εξομάλυνσης των διμερών σχέσεων Τουρκία Συρίας, παρότι μοιάζει αδιέξοδη σε ότι αφορά το μεταναστευτικό, δημιουργεί ευκαιρίες για τόσο για την Άγκυρα όσο και για τη Δαμασκό στις σχέσεις τους με τις κουρδικές ομάδες εντός της Συρίας, όπως της AANES. Η συντονισμένη δράση με το συριακό καθεστώς κατά της AANES μπορεί να είναι μια πιο αποτελεσματική προσέγγιση από τις μονομερείς κινήσεις της Τουρκίας.

Επομένως, μια αντικουρδική συμφωνία φαίνεται να είναι ο πιο πιθανός δρόμος για το μέλλον της τουρκοσυριακής εξομάλυνσης. Μια τέτοια συμφωνία θα βασίζεται μόνο στη συναλλακτική συνεργασία και δεν θα ανταποκρίνεται πλήρως στις προσδοκίες των δύο πλευρών. Ωστόσο, θα εξακολουθούσε να δημιουργεί ευκαιρίες για περιορισμένη συνεργασία ανοίγοντας το δρόμο για περισσότερες ευκαιρίες συνεργασίας.