Βόρεια Μακεδονία: Πού το πάει ο Μίτσκοσκι;Το άρθρο 19 και η… “παγίδα” για την Αθήνα

Ο νέος Πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας Χρίστιαν Μίτσκοσκι συνειδητοποίησε γρήγορα ότι είναι δύσκολο να συνεχίσει το λαϊκίστικο εθνικιστικό αφήγημα που έδωσε την νίκη στις εκλογές της 8^ης Μαΐου στο VMRO-DPMNE. Το ποτέ «Βόρεια» για τη Βόρεια Μακεδονία, έγινε αποδέχομαι τη Συμφωνία των Πρεσπών και τη χρήση του ονόματος. Εξάλλου στο όνομα της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας ορκίστηκε Πρωθυπουργός, σε αντίθεση με την Πρόεδρο Σιλιάνοφσκα που ορκίστηκε στη Μακεδονία, ούτε καν στη Δημοκρατία της «Μακεδονίας» που ήταν το προηγούμενο συνταγματικό όνομα της χώρας.

Του Σπύρου Σιδέρη

Βέβαια τα λόγια με τις πράξεις έχουν μεγάλη διαφορά, καθώς ο Βορειομακεδόνας Πρωθυπουργός, συνεχίζει να αποκαλεί τη χώρα του «Μακεδονία» σε δημόσιες δηλώσεις εντός κι εκτός της επικράτειας, παραβιάζοντας την Συμφωνία των Πρεσπών.

Για τον Μίτσκοσκι όμως αυτή η παραβίαση δεν υφίσταται, όπως δήλωσε σε συνέντευξη του στο Al Jazeera Balkan. «Αν αναλυθεί και διαβαστεί σωστά η Συμφωνία, θα φανεί ότι έχουμε κάνει πολλά περισσότερα από ό,τι είναι υποχρέωσή μας, όχι μόνο ως προς τη Συμφωνία των Πρεσπών, αλλά και ως προς το χρονοδιάγραμμα των ενεργειών για την εφαρμογή της» ανέφερε ο Μίτσκοσκι.  

• Αφήνοντας κατά μέρους το προεκλογικό αφήγημα για την μη χρήση του προσδιορισμού «Βόρεια» στις επίσημες δηλώσεις και δράσεις της κυβέρνησης του, προς το παρόν τουλάχιστον, δημιουργεί ένα νέο αφήγημα, ότι η Ελλάδα παραβιάζει τη Συμφωνία των Πρεσπών.

Στην ίδια συνέντευξη σημείωσε πως «το ερώτημα είναι τι έκανε ο νότιος γείτονάς μας. Αναφερθήκατε στη στήριξη της Ελλάδας για την ένταξη της «Μακεδονίας» στους ευρωατλαντικούς θεσμούς, αλλά εγώ, εκτός από την υποστήριξη με δηλώσεις προθέσεων, δεν είδα καμία ουσιαστική υποστήριξη και ούτε οι πολίτες της χώρας το αισθάνθηκαν αυτό, και να μην αναφερθώ στην προσβλητική ρητορική, όπως οι Σκοπιανοί, τα Σκόπια, στη μη επικύρωση των μνημονίων από τη Βουλή την προηγούμενη πενταετία. Αν είμαι εγώ το πρόβλημα τώρα, τι συνέβη πριν από μερικά χρόνια;»

Γνωρίζοντας ότι δεν θα πάει μακριά μ’ αυτή την πολιτική, καθώς οι αντιδράσεις από τις ΗΠΑ και την ΕΕ αν και χλιαρές, υπάρχουν, χρησιμοποιεί λαϊκίστικη ρητορική διαμορφώνοντας ένα νέο πλαίσιο για τους πολίτες της χώρας.

Παραφράζοντας το σύνθημα του 2016 από τον Ντόναλντ Τραμπ «Κάντε την Αμερική Μεγάλη Ξανά» και το σύνθημα της εκ περιτροπής ουγγρικής προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου «Κάντε την Ευρώπη Μεγάλη Ξανά», ο Μίτσοσκι θέλει να κάνει ξανά υπερήφανη τη «Μακεδονία» και τους «Μακεδόνες», για να ξεχαστούν ενδεχομένως οι υποσχέσεις που έδωσε προεκλογικά και φαντάζουν δύσκολο αν όχι αδύνατο να υλοποιηθούν.

• Το ερώτημα όμως παραμένει για ποιο λόγο συνεχίζει ο Μίτσκοσκι να προκαλεί ρητορικά, παραβιάζοντας τη Συμφωνία των Πρεσπών αλλά και μη αποδεχόμενος τη Συνθήκη Φιλίας και Καλής Γειτονίας με τη Βουλγαρία, καθώς η Σόφια επιμένει στην αλλαγή του Συντάγματος της Βόρειας Μακεδονίας για την ενσωμάτωση της βουλγαρικής μειονότητας σ΄αυτή;

Η απάντηση έχει δυο σκέλη.

• Το πρώτο σκέλος αφορά την προεκλογική ρητορική σε ότι αφορά τις δυο συνθήκες, καθώς δεν μπορεί τόσο σύντομα να κάνει… κωλοτούμπα και να τις αποδεχτεί αμαχητί, ώστε να προχωρήσει η ευρωπαϊκή πορεία της χώρας. Ήδη η αντιπολίτευση τον κατηγορεί ότι ξεγέλασε προεκλογικά τους πολίτες για να υφαρπάξει τις ψήφους τους.
• Το δεύτερο σκέλος αφορά ειδικά την Συμφωνία των Πρεσπών. Ο Μίτσκοσκι, σύμφωνα με καλά ενημερωμένη πηγή, επιθυμεί τη χρήση του άρθρου 19 της Συμφωνίας για την επίλυση των διαφορών. Ο Βορειομακεδόνας πρωθυπουργός θέλει να παρασύρει την ελληνική κυβέρνηση στη χρήση του άρθρου 19, θεωρώντας ότι θα βγει κερδισμένος, αφού όπως έχει τονίσει, έχει καταγράψει όλες τις παραβιάσεις της Συμφωνίας από την ελληνική πλευρά.

Αν και ακούγεται παράλογο κάτι τέτοιο και μάλλον φαιδρό, η ενεργοποίηση του άρθρου, όπως σχολιάζουν οι ίδιες πηγές, θα σημάνει περισσότερο πολιτικό χρόνο για την κυβέρνηση του στη Βόρεια Μακεδονία και λιγότερες αντιδράσεις απ’ όσους τον ψήφισαν στις τελευταίες εκλογές με αυτό το κριτήριο.

• Ο Μίτσκοσκι ευελπιστεί με αυτόν τον τρόπο να προκαλέσει ρήγματα και προβλήματα στην κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, καθώς δεν είναι λίγοι εκείνοι οι βουλευτές της ΝΔ που δεν μπορούν να αποδεχτούν ακόμα την Συμφωνία των Πρεσπών, τουλάχιστον δημόσια και ιδιαίτερα για τους υποστηρικτές τους.

Επιπλέον, μέχρι τον Νοέμβριο τουλάχιστον, υπάρχει ένα πολιτικό κενό τόσο στα όργανα της ΕΕ όσο και στις ΗΠΑ με τις εκλογές. Δεν αποκλείεται να περιμένει την εκλογή του Τραμπ για να αποσύρει το διάταγμα Μπάιντεν για τις κυρώσεις σε όποιον υπονομεύει την Συμφωνία των Πρεσπών.

Σ’ αυτή την προσπάθεια θα έχει αμέριστο σύμμαχο τον Ούγγρο Πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν, που όχι μόνο έδωσε πολιτικό άσυλο(!!!) στον πρώην πρωθυπουργό και πρόεδρο του VMRO-DPMNE Νίκολα Γκρούεφσκι, αλλά δάνεισε πριν λίγες μέρες την κυβέρνηση Μίτσκοσκι με 500 εκατομμύρια ευρώ, με επιτόκιο μικρότερο από το επιτόκιο που δανείζεται η Ουγγαρία από τις αγορές.

• Ο Μίτσκοσκι έχει υποστηρικτές στην ΕΕ κι αυτό τον κάνει να νιώθει μια ασφάλεια προς το παρόν. Όταν όμως ξεκαθαρίσει η μοιρασιά στην ΕΕ τα πράγματα αναμένεται να δυσκολέψουν σε ότι αφορά στην εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Αν και η ΕΕ δεν ασχολείται όσο θα έπρεπε με την τήρηση της νομιμότητας από τη Βόρεια Μακεδονία, ο πρέσβης της ΕΕ στα Σκόπια Ντέιβιντ Γκιρ παρεμβαίνει με σχόλια και συνεντεύξεις στα δρόμενα των Σκοπίων. Γι αυτό εξάλλου ο Μίτσκοσκι έκανε συστάσεις να μην παρεμβαίνουν ξένοι πρέσβεις στα εσωτερικά της χώρας. Όμως πήρε την κατάλληλη απάντηση από την Αμερικανίδα Πρέσβη Άντζελα Άγκελερ.   

Σε συνέντευξη της η Αμερικανίδα διπλωμάτης δήλωσε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο σημαντικότερος στρατηγικός εταίρος της Βόρειας Μακεδονίας και στόχος τους είναι να την υποστηρίξουν και όχι να παρεμβαίνουν στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας».

Σε ότι αφορά το συνταγματικό όνομα, η Άντζελα δήλωσε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν καταστήσει σαφές ότι οι διεθνείς συμφωνίες πρέπει να γίνουν σεβαστές για να προχωρήσει η χώρα». Σύμφωνα με την ίδια, η συζήτηση για τη χρήση ή μη της συνταγματικής ονομασίας αποπροσανατολίζει από τα θέματα που είναι σημαντικά για τους ψηφοφόρους.

Στην Ελλάδα, μπορεί ο πρωθυπουργός να δηλώνει ότι η Ελλάδα δεν θα αποκαλύψει τα όπλα που διαθέτει για να απαντήσει στην ενδεχόμενη επιμονή των Σκοπίων σε αυτή την τακτική, αλλά οι κινήσεις που εξετάζει η Αθήνα για να αμυνθεί απέναντι στα Σκόπια δεν είναι «ατεκμηρίωτες».

• Βέβαια αν και ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε το θέμα των παραβιάσεων της Συμφωνίας των Πρεσπών από τη Βόρεια Μακεδονία στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, δεν υπήρξε κάποια διατύπωση στην κοινή δήλωση των ηγετών.

Φυσικά η κυβέρνηση δεν προτίθεται να καθίσει με σταυρωμένα τα χέρια και να ανεχθεί τις προκλήσεις και το μήνυμα που στέλνεται είναι ξεκάθαρο πως το ευρωπαϊκό μέλλον της Βόρειας Μακεδονίας εξαρτάται απολύτως από τον σεβασμό που θα επιδείξει στο διεθνές δίκαιο και την τήρηση των συμφωνιών που έχει υπογράψει.

Στην Αθήνα σύμφωνα με πληροφορίες εξετάζεται το ενδεχόμενο να αντιδράσει παγώνοντας τα επόμενα κεφάλαια των διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό όμως μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ καθώς μια τέτοια κίνηση αντιβαίνει στη Συμφωνία των Πρεσπών κι ίσως βρεθεί και η Ελλάδα στη θέση αυτού που παραβιάζει τη Συμφωνία μαζί με τα Σκόπια και την κυβέρνηση Μίτσκοσκι.