ΠΑΣΟΚ/Έχουν καταλάβει (οι υποψήφιοι) γιατί θέλουν να αλλάξουν ηγεσία;- Δύο διλήμματα για την επόμενη μέρα

Όσα έχουν ακουστεί έως τώρα από τους υποψήφιους για την ηγεσία στο ΠΑΣΟΚ δεν προκαλούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η διαδικασία μοιάζει με αυτό που είπε ο Νίκος Ανδρουλάκης ότι πρέπει να αποφευχθεί: “πασαρέλα υποψηφίων”. Πρόσωπα και φιλοδοξίες από τη μία, έλλειψη στέρεου κεντρικού αφηγήματος για την επόμενη μέρα από την άλλη.

Όταν σε πρόσφατη δημοσκόπηση ένας στους δύο ψηφοφόρους του κόμματος δήλωσε πως δεν κρίνει αναγκαία την αλλαγή ηγεσίας αντιλαμβάνεται κανείς ότι το “να φύγει ο Ανδρουλάκης” δεν μπορεί να είναι το μείζον διακύβευμα, πολύ περισσότερο να εμπνεύσει και να προκαλέσει συρροή μελών και φίλων στις εσωκομματικές κάλπες έτσι ώστε να ξεπεραστεί ο αριθμός των 270.000 που προσήλθαν στον δεύτερο γύρο του 2021 με τον σημερινό πρόεδρο να νικά τον Γιώργο Παπανδρέου.

Παρόλα αυτά, η διαδικασία προκαλεί το μιντιακό ενδιαφέρον και ιντριγκάρει περισσότερο για επί μέρους ζητήματα. Κάποιοι εγείρουν, για παράδειγμα, θέμα “πολιτικής ηθικής” σχετικά με το εάν ο Χάρης Δούκας πρέπει να είναι υποψήφιος λίγους μόνο μήνες μετά την ανάληψη της διοίκησης του δήμου Αθηναίων. Τις προηγούμενες ημέρες συζητήθηκε ακόμα και το εάν υπάρχει καταστατικό ασυμβίβαστο, αν και όσοι το έβαλαν στο τραπέζι ξέχασαν την περίπτωση του (δημάρχου) Γιώργου Καμίνη, το 2017, ή ότι το ίδιο άρθρο εύκολα θα μπορούσε να αποκλείσει ακόμα και βουλευτές. Το ίδιο συμβαίνει και με τον μεγάλο αριθμό υποψηφίων, που θα γίνει ακόμα μεγαλύτερος εάν, τελικά, η Άννα Διαμαντοπούλου προστεθεί στους επτά που έχουν ήδη ανακοινώσει την υποψηφιότητά τους.

Από πολιτική, ελάχιστα. Αναμφίβολα σχεδόν όλοι έχουν εκδηλώσει καλές προθέσεις, ωστόσο στην ουσία του τι πρέπει να είναι το ΠΑΣΟΚ υπό τη νέα ηγεσία δεν έχουν κατατεθεί σχέδια και απαντήσεις. Όπως και τι θα συμβεί εάν ο σημερινός πρόεδρος, που τόσο αμφισβητήθηκε μετά το πενιχρό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, κατορθώσει να επανεκλεγεί.

Στις εσωκομματικές εκλογές του 2017, η αείμνηστη Φώφη Γεννηματά εξελέγη (με αντιπάλους τους Ανδρουλάκη, Καμίνη, Θεοδωράκη) επειδή πέτυχε σε κάποιο βαθμό να εκφράσει το αίτημα της συγκρότησης μιας ευρύτερης παράταξης (ΚΙΝΑΛ) που θα υπερέβαινε το ΠΑΣΟΚ. Ήταν ένα πρωτόλειο πείραμα για την συγκρότηση της κεντροαριστεράς. Υπάρχει, σήμερα, καθαρό στίγμα για κάτι ανάλογο από κάποιους από τους υποψηφίους για την ηγεσία; Μάλλον όχι, ή έστω δεν έχει κατατεθεί ευκρινές και εμπεριστατωμένο σχέδιο.

Όσα ακούγονται περί σχεδίου διακυβέρνησης και νίκης της Ν.Δ του Κυριάκου Μητσοτάκη στις επόμενες βουλευτικές εκλογές προκαλούν μειδιάματα. Είναι δυνατό να πιστέψει κανείς ότι το ΠΑΣΟΚ υπό οποιαδήποτε νέα ηγεσία -του Ανδρουλάκη συμπεριλαμβανομένου- θα εκτοξευθεί κατά δεκαπέντε μονάδες και θα συναγωνιστεί τη Ν.Δ; Ή ότι ο πρωθυπουργός θα παραδώσει τα κλειδιά του Μαξίμου, η κυβέρνηση θα παραλύσει και σε τρία χρόνια θα κατρακυλήσει άλλες δέκα μονάδες; Καθένας έχει δικαίωμα να το εύχεται, όμως, πολιτική δεν γίνεται με ευχές. Το ίδιο ισχύει, άλλωστε, και για τον Στέφανο Κασσελάκη που πριν περίπου ένα χρόνο, αναλαμβάνοντας την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, είχε δεσμευτεί να νικήσει τον Μητσοτάκη και τώρα, με τον ΣΥΡΙΖΑ ακόμα πιο συρρικνωμένο, επαίρεται ότι χάρη σε αυτόν έχασε η Ν.Δ δέκα τρεις μόνάδες στις ευρωεκλογές.

Το ΠΑΣΟΚ έχει ενδιαφέρον ως πολιτικό υποκείμενο στην παρούσα φάση μόνο ως μέρος ενός μεγαλύτερου σχεδίου, εάν, μάλιστα, αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο, ακόμα καλύτερα για το ίδιο. Ως ένα κόμμα μιας θολής σοσιαλδημοκρατίας ή του αδιρυκρίνιστου “κεντρώου” χώρο, ελάχιστους, πέραν των “ταγμένων”, μπορεί να συγκινήσει. Αρκετοί επικαλούνται το πασοκικό DNA ως κόμμα εξουσίας και δεν έχουν άδικο. Η νέα ηγεσία που θα προκύψει στο ΠΑΣΟΚ πρέπει να προσδιορίσει και την πολιτική του ταυτότητα αλλά και τον τρόπο με τον οποίο θα τοποθετηθεί στις εξελίξεις.

Δύο βασικά ερωτήματα θα προκύψουν μόλις ξεπεραστεί η αμηχανία των υποψηφίων σε αυτή τη φάση της εσωκομματικής κούρσας:

-Θέλει το ΠΑΣΟΚ να γίνει κορμός ή εταίρος μιας μεγάλης κεντροαριστεράς; Επ΄ αυτού πρέπει τώρα οι υποψήφιοι να υποβάλλουν προθέσεις και προτάσεις και να απαντηθεί εάν και κατά πόσο κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει με τον ΣΥΡΙΖΑ του κ. Κασσελάκη ή με τμήμα του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ και άλλους όμορους χώρους.

-Ή, σκοπεύει να κινηθεί αυτόνομα κρατώντας ανοιχτές τις πόρτες ακόμα και για τη συμμετοχή σε μία κυβέρνηση συνεργασίας με τον Κυριάκο Μητσοτάκη (στη βάση μιας μίνιμουμ προγραμματικής συμφωνίας), καθώς είναι πολύ πιθανό, όπως αποτυπώνεται ήδη στις δημοσκοπικές τάσεις, να μην είναι εφικτή η αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος;

Μέχρις ώρας ακούγονται γενικότητες ή και προσήλωση στο “δισκοπότηρο” της αυτονομίας μέχρι τέλους. Είναι, όμως, μάλλον βέβαιο ότι κανείς δεν ανοίγει τα χαρτιά του επειδή δεν θέλει να πει πως όλα είναι πιθανά. Με εξαίρεση τον Μιχάλη Κατρίνη που έχει περιγράψει ένα μοντέλο που θα βασίζεται στη συνεργασία ΠΑΣΟΚ,ΣΥΡΙΖΑ,Νέα Αριστερά,Πλεύση Ελευθερίας στην κατάθεση της πρότασης μομφής κατά της κυβέρνησης, κανείς εκ των υπολοίπων υποψηφίων δεν ξεδιπλώνει ακόμα τις σκέψεις του.

Όμως, η εσωκομματική εκλογή γίνεται για να προκύψει ένα άλλο πολιτικό μοντέλο. Όχι μόνο για να αλλάξει ο πρόεδρος. Αλλιώς, και την επόμενη μέρα τα ίδια διλήμματα θα προκύψουν…