Γαλλία: Η μεγάλη υπέρβαση της Ενωμένης Αριστεράς για σχηματισμό κυβέρνησης-Τα σενάρια και οι κινήσεις Μακρόν

Tο Νέο Λαϊκό Μέτωπο (NFP) της αριστεράς εκλέγει τελικά 188 βουλευτές στη νέα Εθνοσυνέλευση, 57 περισσότερους από το 2022, συγκεντρώνοντας στον προχθεσινό β΄ γύρο το 26,3% των ψήφων. Ακολουθεί ο κεντρώος συνασπισμός Ensemble (EN) με 161 έδρες, 76 λιγότερες σε σχέση με το 2022 και ποσοστό 24,7%, ενώ ο Εθνικός Συναγερμός (RN) των Λεπέν – Μπαρντελά βρέθηκε στην τρίτη θέση, με 142 έδρες, 53 παραπάνω από την απερχόμενη Εθνοσυνέλευση και ποσοστό 37,1%. Οι Ρεπουμπλικάνοι (LR) ακολουθούν με 48 έδρες, 13 λιγότερες από το 2022 και ποσοστό 6,2%, ενώ τα άλλα κόμματα και οι ανεξάρτητοι αθροίζουν 38 έδρες και ποσοστό 5,6%.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των γαλλικών βουλευτικών εκλογών κανένα κόμμα δεν συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία με αποτέλεσμα σε μια χώρα που δεν επικρατούσε ποτέ η κουλτούρα των συνεργασιών, τα πρώτα κόμματα να καλούνται να λύσουν το γρίφο της κυβέρνησης και του επόμενου πρωθυπουργού. Με την Ενωμένη Αριστερά να καλέιται να κάνει ακόμη μία υπέρβαση ουσιαστικά το δεύτερο βήμα μετά την επίτευξη του στόχου να εξοβελιστεί στην τρίτη θέση το ακροδεξιό κόμμα της Λεπέν.

Το αμέσως επόμενο ερώτημα λοιπόν που τίθεται για να αντιμετωπιστεί ενδεχόμενη κατάσταση ακυβερνησίας είναι τι θα πράξει ο Μακρόν και φυσικά οι διεργασίες στο Νέο Λαϊκό Μέτωπο με διακηρυγμένες τις απόψεις Μελανσόν.

Τα τέσσερα σενάρια για την επόμενη ημέρα:

• Το πρώτο σενάριο, αφορά το σχηματισμό κυβέρνησης ανοχής, για την οποία απαιτείται στήριξη από το 50% των βουλευτών. Δεν πρόκειται για το πιθανότερο καθώς είναι δύσκολο να επιτευχθεί μια τέτοια κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
• Το δεύτερο σενάριο αφορά το σχηματισμό κυβέρνησης μειοψηφίας, όπως δηλαδή κυβερνάται ήδη η Γαλλία από το 2022. Απαιτούνται 246 και όχι 297 βουλευτές.
• Το τρίτο σενάριο είναι ο σχηματισμός κυβέρνησης τεχνοκρατών στα πρότυπα της Ιταλίας. Ο Γάλλος πρόεδρος μπορεί να την ορίσει, ωστόσο σε τέτοια περίπτωση θα έχει μαζικά απέναντί του την αντιπολίτευση.
• Το τέταρτο σενάριο είναι η διατήρηση της υπηρεσιακής κυβέρνησης, αξιοποιώντας και την «βολική» συγκυρία των Ολυμπιακών Αγώνων. Η θητεία της θα μπορούσε να επιμηκυνθεί για ένα χρόνο, έως το 2025 οπότε μπορούν να προκηρυχθούν ξανά εκλογές.

Η πλέον σημαντική εξέλιξη της χθεσινής, πρώτης μετεκλογικής ημέρας η απόφαση του Προέδρου Μακρόν να μην αποδεχτεί την παραίτηση που του υπέβαλε, ως όφειλε, ο πρωθυπουργός Γκαμπριέλ Ατάλ, επικεφαλής του κεντρώου συνασπισμού και της κυβέρνησης μειοψηφίας με την οποία πορεύεται η χώρα εδώ και μια διετία.

Ο Μακρόν δεν είχε ωστόσο πολλές άλλες επιλογές, καθώς η αριστερή συμμαχία του NFP, επιβεβαιώνοντας τις υποψίες για έλλειψη προετοιμασίας και ετοιμότητας να αναλάβει κυβερνητικές ευθύνες, αδυνατεί προσώρας να προτείνει υποψήφιο πρωθυπουργό στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ώστε να αναλάβει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης.

Επομένως, και για τον Εμ. Μακρόν η επιλογή της καθυστέρησης των κινήσεων του φάνηκε υποχρεωτική. Μάλιστα δεν πρέπει να περιμένει κανείς εξελίξεις πριν τις αρχές της επόμενης εβδομάδας, καθώς ο Γάλλος Πρόεδρος απόψε μεταβαίνει στο Μόναχο για να παρακολουθήσει τον ημιτελικό αγώνα ποδοσφαίρου του Euro ’24 μεταξύ Γαλλίας – Ισπανίας, από εκεί απευθείας θα «πετάξει» προς την Ουάσιγκτον για να συμμετάσχει στην Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, ενώ την προσεχή Κυριακή υπάρχουν οι λαμπρές εορταστικές εκδηλώσεις για την 235η επέτειο της Γαλλικής Επανάστασης και το ίδιο βράδυ ενδέχεται να επιστρέψει στη Γερμανία αν η Εθνική Γαλλίας έχει προκριθεί στον τελικό της διοργάνωσης.

Ούτως ή άλλως έχει προαναγγείλει ότι αναμένει για τις αποφάσεις του και την οριστική διάρθρωση της νέας Εθνοσυνέλευσης, με την επίσημη ανακοίνωση των ονομάτων της νέας σύνθεσή της να έχει οριστεί για την Παρασκευή. Με πολλούς να συζητούν και το ενδεχόμενο παράτασης της προσωρινής παραμονής Ατάλ στην πρωθυπουργία έως την ολοκλήρωση των Ολυμπιακών Αγώνων (26 Ιουλίου – 11 Αυγούστου).

Διεργασίες στην Αριστερά

Τα τέσσερα κόμματα που συναπαρτίζουν τη συμμαχία του NFP αδυνατούν μέχρι τώρα να συμφωνήσουν για το κυβερνητικό μέλλον της χώρας και τι πρέπει να κάνει το NFP, ενώ διαφορετικές απόψεις υπάρχουν ακόμα και στο εσωτερικό του κάθε κόμματος.

Στο επίκεντρο των διαφωνιών των συμμάχων του NFP, η συμμετοχή του Ζαν-Λυκ Μελανσόν και του κόμματος του, της Ανυπότακτης Γαλλίας, στη νέα κυβέρνηση. Μια τέτοια επιλογή οδηγεί νομοτελειακά σε κυβέρνηση μειοψηφίας με παρουσία μόνο του NFP, καθώς ο κεντρώος συνασπισμός του Μακρόν αποκλείει κάθε ενδεχόμενο κυβερνητικής συνεργασίας με τον 72χρονο Μελανσόν και τους συν αυτώ. Ούτε και εκείνος βεβαίως, έχει την παραμικρή διάθεση συνεργασίας με τους μακρονιστές. Αντιθέτως απαιτεί ο Μακρόν να “υποκύψει” στο εκλογικό αποτέλεσμα, να απομακρύνει αμέσως τον Ατάλ και να αναθέσει την πρωθυπουργία σε στέλεχος του NFP, που να προέρχεται από το δικό του κόμμα, καθώς είναι το πρώτο σε κοινοβουλευτική δύναμη εντός της συμμαχίας του NFP.

Σενάριο με κεντρώους

Στον αντίποδα, μετριοπαθείς σοσιαλιστές, όπως ο επικεφαλής στην ευρωλίστα Ραφαέλ Γκλουκσμάν, αλλά και η πρόεδρος των Οικολόγων Μαρίν Τοντελιέ, βλέπουν με πολύ θετικό μάτι την προοπτική σχηματισμού κυβέρνησης μέσα από τη συνεργασία τους με τον κεντρώο συνασπισμό (EN), αλλά και ενός τμήματος των Ρεπουμπλικάνων (LR), καθώς οι αριθμοί αλλιώς δεν βγαίνουν, αποκλείοντας από τη διακυβέρνηση τον Μελανσόν που θεωρείται “κόκκινο πανί” και ακατάλληλος. Αντίθετα ο γραμματέας των σοσιαλιστών Ολιβιέ Φορ, θεωρεί ότι ο κεντρώος συνασπισμός στην πρώτο και οι λεπενιστές στο δεύτερο γύρο είναι αυτοί που ηττήθηκαν στις κάλπες και επομένως δεν πρέπει να συμμετάσχουν στη νέα κυβέρνηση.

Το σενάριο αποκλεισμού του Μελανσόν όμως, δεν είναι απλό να “περπατήσει”, καθώς πολλοί θεωρούν πως θα δημιουργήσει αρνητικά τετελεσμένα για το μέλλον για την περίπτωση που χρειαστεί μια νέα αριστερή συμμαχία για να ματαιώσει τα πλειοψηφικά σχέδια της ακροδεξιάς. Πέραν τούτου, ούτως ή άλλως, δεν υπάρχει συμφωνία για το πρόσωπο του πρωθυπουργού. Στα τραπέζια των συζητήσεων προτείνονται ή αυτοπροβάλλονται διάφορες υποψηφιότητες με πολλά ονόματα να παρελαύνουν όπως των τριών παραπάνω. Και την αίσθηση πολλών να είναι πως το πρόσωπο που τελικά θα προταθεί, αν τελεσφορήσουν οι συζητήσεις, ίσως να αποτελέσει και έκπληξη.

Ο ίδιος ο Μελανσόν δήλωσε χθες σχετικά με την πιθανή άφιξή του στο Matignon, το Μέγαρο Μαξίμου της Γαλλίας ότι δεν θέλει να επιβληθεί: “Είμαι μέρος της λύσης, όχι του προβλήματος” ανέφερε αν και από πολλούς, συμπεριλαμβανομένων στελεχών της αριστεράς, θεωρείται υπερβολικά ακραίος και διχαστικός. Προειδοποίησε δε, για ενδεχόμενο κυβερνητικό συνασπισμό με άλλες πολιτικές δυνάμεις, ότι το πρόγραμμα του NFP “δεν μπορεί να διχαστεί”.

“Τρικυμία” στην ακροδεξιά

Την ίδια ώρα, στο στρατόπεδο του Εθνικού Συναγερμού (RN), επικρατεί μούδιασμα. Όπως αναφέρει το Politico, αναμένονται αλληλοκατηγορίες, και αποπομπή κορυφαίων αξιωματούχων που ήδη κατηγορούνται για το αποτέλεσμα. Για τους αξιωματούχους του “National Rally” η αμέσως επόμενη μεγάλη πρόκληση είναι οι προεδρικές εκλογές του 2027, για τις οποίες θα μπορούσε να υπάρξει μια εκκολαπτόμενη αντιπαλότητα μεταξύ “μαθητή και δασκάλας”.

Το ερώτημα πρακτικά είναι ποιος θα οδηγήσει τη γαλλική ακροδεξιά στις επόμενες εκλογές για την προεδρία της χώρας σε τρία χρόνια – ή ακόμα νωρίτερα εάν ο Μακρόν αποφασίσει να παραιτηθεί πριν το τέλος της θητείας του, ώστε να μπορέσει να είναι εκ νέου υποψήφιος (κάτι που βάσει Συντάγματος δικαιούται αν παραιτηθεί πρόωρα). Ο Μακρόν άλλωστε που πήρε το ρίσκο να πάει σε κοινοβουλευτικές εκλογές μετά την ήττα των Ευρωεκλογών, “διασώθηκε” πολιτικά λαμβάνοντας τη δεύτερη θέση, και όντας σε θέση “ισχύος” ως προς τη συμμετοχή μελών του κόμματός του σε επόμενη κυβέρνηση για τη χώρα.

Λεπέν και Μπαρντελά φρόντισαν να περάσουν δημοσίως προς τα έξω μια εικόνα “ενότητας”, ωστόσο η νεολαία του δεύτερου έχει τάσεις απόσχισης από το “κάρο” της Λεπέν. Η Λεπέν μιλώντας σε δημοσιογράφους τον Ιανουάριο, αναγνώρισε τις πολιτικές ικανότητες του Μπαρντελά, σπεύδοντας ωστόσο να αναφέρει πως εκείνη είναι αυτή που “του έδωσε μια ευκαιρία”.

Για την ώρα ο Μπαρντελά αναφέρει πως δεν θα είναι ο “Εμανουέλ Μακρόν της Λεπέν”, αναφερόμενος στο πώς ο Μακρόν είχε στραφεί εναντίον του Ολάντ ο οποίος τον είχε αναδείξει. Ερωτηθείς για μια πιθανή διάσπαση, ο ευρωβουλευτής Jean-Lin Lacapelle, και στενός συνεργάτης της Λεπέν, απέκλεισε κάθε σενάριο περί “διάλυσης”.

Ο 28χρονος Μπαρντελά δεν είναι ο νέος πρωθυπουργός, όπως είχαν πιστέψει και η πρώτη μετεκλογική κίνηση ήταν η επίδειξη ισχύος έστω και στο ευρωπαϊκό τερέν με τη συμφωνία για την ένταξη στην ευρω- ομάδα “Πατριώτες για την Ευρώπη”, που με 84 μέλη -από 12 χώρες- στο Ευρωκοινοβούλιο είναι πλέον η τρίτη σε μέγεθος πολιτική ομάδα. Ξεπερνώντας όχι μόνο τους Φιλελεύθερους του Μακρόν που καταποντίστηκαν, αλλά και το ECR υπό την Μελόνι, δείχνοντας ποιος είναι το πραγματικό ”αφεντικό” στο χώρο της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς. Μάλιστα το RN έχει τη μεγαλύτερη σε πλήθος εθνική ομάδα ευρωβουλευτών.

«Με 37% των ψήφων σε εθνικό επίπεδο, o Εθνικός Συναγερμός δεν κυβερνά, αλλά με 25% η άκρα αριστερά είναι προ των πυλών της εξουσίας» κατήγγειλε χθες αργά το βράδυ σε τηλεοπτική του συνέντευξη στο TF1 ο Μπαρντελά.

Ελπίζοντας βάσιμα και περνώντας έστω αυτό το κλίμα προσδοκίας στους οπαδούς της ακροδεξιάς για τις προεδρικές εκλογές του 2027. Ο Μπαρντελά πάντως, σε μια αυτοκριτική προσέγγιση παραδέχθηκε χθες ότι προεκλογικά έγιναν και λάθη κυρίως από ανεξέλεγκτες τοποθετήσεις κάποιων στελεχών με εξαγγελίες για την μεταναστευτική πολιτική που θα ακολουθούσε το RN ως κυβέρνηση, ενώ σημειώνεται και πως στους εκλεγέντες βουλευτές του RN δεν συμπεριλαμβάνεται η αδερφή της Λεπέν, Μαρίν-Καρολίν.