Ανάλυση- Ευρωεκλογές/ Ο χάρτης της αποχής και οι κρυφοί φόβοι των κομμάτων-Τι δείχνουν οι αριθμοί
Στον πρώτο και τον δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών του Οκτωβρίου 2023, στον δήμο Αθηναίων η συμμετοχή των ψηφοφόρων ήταν αντίστοιχα 33,32% και 26,73%! Ήταν μάλλον το αρνητικό ιστορικό ρεκόρ σε εκλογικές αναμετρήσεις. Η ήττα του Κώστα Μπακογιάννη από τον “νεόφερτο” Χάρη Δούκα αποτέλεσε μεγάλη έκπληξη που βασίστηκε μεν στο μέτωπο κατά του πρώην δημάρχου στον β΄ γύρο, κυρίως, όμως, οφείλεται στην αποχή πολύ μεγάλου αριθμού παραδοσιακών ψηφοφόρων της Ν.Δ.
Ένα παρόμοιο κύμα αποχής είναι, σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο κρυφός φόβος του εκλογικού επιτελείου της Μεγάρου Μαξίμου αλλά και ο “άγνωστος Χ” στις προβλέψεις των δημοσκόπων, σε τέτοιο βαθμό, μάλιστα, που να θεωρούνται επισφαλείς οι πρόσφατες μετρήσεις. Δεν είναι μόνο το ποσοστό περίπου 17% εκείνων που ναι μεν δηλώνουν ότι θα προσέλθουν στις κάλπες αλλά θα αποφασίσουν κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, ακόμα και μέσα στο παραβάν, είναι κυρίως ο κίνδυνος η αποχή να ξεπεράσει κάθε πρόβλεψη.
Ο επικεφαλής της Marc Θωμάς Γεράκης είπε πως δεν είναι απίθανο η αποχή να έχει μπροστά τον αριθμό “6”, ήτοι να φτάσει ή και να ξεπεράσει το 60%, αν και όλοι συμφωνούν πως είναι πιθανότερο να κινηθεί κοντά στο 55%. Δεν αρκεί αυτό: παραμένει terra incognita το ποιά θα είναι η σύνθεση των ψηφοφόρων που τελικά δεν θα ψηφίσουν. Διότι μπορεί γενικά να θεωρείται ότι η αποχή ευνοεί το πρώτο κόμμα (εν προκειμένω τη Ν.Δ), όμως τι θα συμβεί εάν οι περισσότεροι από εκείνους που δεν θα φτάσουν στις κάλπες είναι παραδοσιακοί ψηφοφόροι του κυβερνώντος κόμματος και αποφασίσουν να στείλουν μήνυμα δυσαρέσκειας στην κυβέρνηση, έχοντας κατά νου ότι δεν διακυβεύεται επί της ουσίας η κυβερνησιμότητα της χώρας;
Οι αριθμοί έχουν σημασία.
Η συμμετοχή στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις αποτυπώθηκε ως εξής: στις ευρωεκλογές του 2019 (συνδυάστηκαν με τις αυτοδιοικητικές) 58,69%, στις εθνικές εκλογές του Ιουλίου του 2019 57,78%, στις βουλευτικές εκλογές του Μαϊου του 2023 61,76%, στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου του 2023 53,74%.
Μία παρατήρηση είναι πως Ιούνιος και Ιούλιος δεν είναι μήνες που προσελκύουν μεγαλύτερη συμμετοχή στις κάλπες. Ας το κρατήσουμε σχετικά με την αυριανή αναμέτρηση με πολύ υψηλές θερμοκρασίες που προσφέρονται για …παραλία, δεδομένου δε ότι το ενδιαφέρον των πολιτών ήταν πολύ χαμηλό έως αδιάφορο όλο το προηγούμενο διάστημα και δεν “συγκινήθηκαν” ούτε από την πόλωση και τοξικότητα των τελευταίων ημερών στην πολιτική αντιπαράθεση.
Κρίσιμο, λοιπόν, είναι πόσοι θα πάμε να ψηφίσουμε. Ξεπερνώντας (διότι δεν μπορεί να γίνει άλλος υπολογισμός με μη εκκαθαρισμένους εκλογικούς καταλόγους εδώ και πολλά χρόνια) την πραγματική σύνθεση του εκλογικού σώματος και χονδρικά σε 9,5-10 εκατ. εγγεγραμμένους στις τελευταίες αναμετρήσεις ψήφισαν -με βάση τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών: ευρωεκλογές 2019 5.920.355, βουλευτικές 2019 5.769.644, βουλευτικές Μαϊου ’23 6.061.000, βουλευτικές Ιουνίου ’23 5.273.000.
Παρατήρηση: στην διπλή αναμέτρηση πριν ένα χρόνο “χάθηκαν” περίπου 800.000 ψηφοφόροι μεταξύ Μαϊου και Ιουνίου και οκτώ ποσοστιαίες μονάδες συμμετοχής. Οι περίπου 300.000 προήλθαν από όσους είχαν ψηφίσει στην πρώτη αναμέτρηση τη Ν.Δ (από 2.407.750 σε 2.115.332), οι 250.000 από το εκλογικό ακροατήριο του ΣΥΡΙΖΑ (από 1.184.621 σε 930.013), περίπου 60.000 από αυτό του ΠΑΣΟΚ και οι υπόλοιποι από άλλα κόμματα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι εκ των πραγμάτων ο μεγάλος χαμένος στις τελευταίες αναμετρήσεις. Από τις 1.781.057 ψήφους που έλαβε (31,53%) στις βουλευτικές του 2019 -και μετά την “κατολίσθηση” των ευρωεκλογών που προηγήθηκαν- έφτασε στις 930.000 σε αυτές του Ιουνίου του ’23. Ο “χώρος” απώλεσε, δηλαδή, πάνω από 800.000 ψηφοφόρους μεταξύ 2019 και 2023! Μπορεί ο Στέφανος Κασσελάκης να ανακόψει αυτό το καθοδικό σπιράλ;
Τα ερωτήματα, λοιπόν, που προκύπτουν είναι διαφορετικά σε αυτή την αναμέτρηση:
Πρώτον, ποιό θα είναι το ύψος της συμμετοχής. Πόσο, δηλαδή, μικρότερη θα είναι από το 58,69% των ευρωεκλογών του 2019 (εάν η σύγκριση γίνει αυστηρά μεταξύ ομοειδών αναμετρήσεων), ή και από το χαμηλό 53,74% των βουλευτικών εκλογών του Ιουνίου του ’23. Εάν επαληθευτούν οι αρνητικές προβλέψεις των δημοσκόπων και η συμμετοχή κατρακυλήσει στο 45 ή και στο 40%, θα πρόκειται για το ηχηρότερο πολιτικό μήνυμα των τελευταίων πολλών ετών και ουδείς θα δικαιούται να δηλώνει επί της ουσίας νικητής.
Δεύτερον, από ποιά κόμματα θα προέρχεται κυρίως αυτή η αποχή. Πάντοτε με βάση τις προβλέψεις που, όμως, δεν μπορούν να τεκμηριωθούν, φαίνεται πως ένα μεγάλο μέρος της θα προέλθει από ψηφοφόρους που είχαν επιλέξει τη Ν.Δ στις προηγούμενες αναμετρήσεις, κι ένα μικρότερο από αυτούς του ΣΥΡΙΖΑ. Στην δεύτερη περίπτωση, όμως, θα πρέπει να μελετηθεί πόσοι από αυτούς θα έχουν μετατοπιστεί είτε στη Νέα Αριστερά (δεδομένου ότι υπήρξε η διάσπαση του κόμματος), είτε σε άλλο μικρότερο κόμμα στα αριστερά του.
Τρίτον, με βάση τα παραπάνω, οι εκλογικοί αναλυτές επισημαίνουν πως ίσως βρεθούμε ενώπιον ενός “νέου” και σαφώς μικρότερου εκλογικού σώματος με διαφορετικά χαρακτηριστικά και νέα κατανομή της εκλογικής επιρροής. Για παράδειγμα θεωρείται βέβαιο ότι θα ενισχυθούν τα κόμματα που κατατάσσονται στα δεξιά της Ν.Δ. Οι απώλειες, σε άλλα κόμματα ή στην αποχή, από τη Ν.Δ θα επηρεάσει αναμφίβολα και το ποσοστό του κυβερνώντος κόμματος αλλά θα στείλει και μήνυμα στον Κυριάκο Μητσοτάκη, το οποίο θα επιδράσει αναμφίβολα στις κινήσεις που θα κάνει το επόμενο διάστημα.
Τέταρτο, όπως επισημαίνουν οι δημοσκόποι, είναι πιθανό η μεν Ν.Δ -αν και με μεγάλες απώλειες σε απόλυτους αριθμούς- να συγκεντρώσει ποσοστό κοντά σε εκείνο των ευρωεκλογών του 2019, όμως τρία ή και τέσσερα κόμματα (ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ) να βρεθούν σε μία “ζώνη” όπου οι διαφορές μεταξύ τους δεν θα είναι μεγάλες. Η διαφορά μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, βεβαίως, ίσως σηματοδοτήσει την επιβεβαίωση της ανάγκης για ένα νέο μπλοκ δυνάμεων στον χώρο της κεντροαριστεράς απέναντι στην κυριαρχία της Ν.Δ. Αλλά και από την άλλη μπορεί να σημάνει και ανακατατάξεις και αμφισβητήσεις μέσα στα ίδια τα κόμματα.
Οι τελευταίες μετρήσεις
Marc: Καθαρά στη δεύτερη θέση εμφανίζει τον ΣΥΡΙΖΑ η δημοσκόπηση της Marc, ενώ η Νέα Δημοκρατία φαίνεται να πιάνει το ποσοστό της στις ευρωεκλογές του 2019. Στην εκτίμηση αποτελέσματος, η ΝΔ έχει μέση τιμή 33%, ο ΣΥΡΙΖΑ 16,6%, το ΠΑΣΟΚ 11,7%, η Ελληνική Λύση 8,4%, το ΚΚΕ 7,8%, η Πλεύση Ελευθερίας 4,3% και η Νίκη 3,6%. Νέα Αριστερά, ΜέΡΑ25 και Φωνή Λογικής, κινούνται στο 2,5%, εδώ. |
Prorata: Αντίθετα δημοσκοπικά ισοδύναμα εμφανίζονται ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ στην τελευταία πριν τις εκλογές δημοσκόπηση της Prorata. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας η ΝΔ κινείται στο διάστημα 29,5-35,3%, ο ΣΥΡΙΖΑ στο 11,6-15,8% και το ΠΑΣΟΚ στο 11,1-15,3%. Η κεντρική εκτίμηση ψήφου είναι: ΝΔ 32,4%, ΣΥΡΙΖΑ 13,7%, ΠΑΣΟΚ 13,2%, ΚΚΕ και Ελληνική Λύση από 9,3%, Νίκη 3,8%, Νέα Αριστερά 3,8%. ΜεΡΑ25 και Φωνή Λογικής 2,8%, Κόσμος 1,7% |