Πόσο σημαντικές είναι τελικά αυτές οι Ευρωεκλογές;Ο καθηγητής Δ. Τζανιδάκης εξηγεί γιατί έχουν αυξημένη βαρύτητα

Λίγες μέρες πριν ανοίξουν οι κάλπες για τις ευρωεκλογές, το κόμματα ενεργοποιούν κάθε επικοινωνιακό μηχανισμό για να παροτρύνουν τους πολίτες να συμμετάσχουν στη διαδικασία. Η αποχή είναι αυτό που τρομάζει περισσότερο. Πρόκειται για τον επί χρόνια σταθερό νικητή των εκλογικών διαδικασιών, με τους δημοσκόπους να εκτιμούν πως στις 9 Ιουνίου θα δούμε ποσοστό ρεκόρ αποχής. Οι νέοι πρωταγωνιστούν στην αποχή. Ο διεθνολόγος, πολιτικός επιστήμονας Δημήτρης Τζανιδάκης, μιλά στο libre για τη σημασία των ευρωεκλογών, τονίζοντας δε πως περίπου το 75% της εθνικής μας νομοθεσίας παράγεται και ψηφίζεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Το ποσοστό της αποχής στις εκλογές της 25ης Ιουνίου του 2023 ήταν το υψηλότερο της τελευταίας εικοσαετίας, φτάνοντας το 47,17%. Πηγαίνοντας πίσω, τον Ιούλιο του 2019 η αποχή άγγιξε το 42,22%, τον Μάιο του 2019 (αυτοδιοικητικές & ευρωεκλογές) το 41,35%, ενώ στις εκλογές του Σεπτεμβρίου το 2015 έφτασε το 43,84%. Σταθερά από το 2012 έως και σήμερα, η αποχή κυμαίνεται πάνω από το 35%. Τελευταία φορά που η αποχή είχε καταγραφεί σε ποσοστό κάτω του 30% των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους ήταν τον Οκτώβριο του 2009.

• Σε επίπεδα ρεκόρ μεταπολίτευσης εκτιμάται η αποχή στις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Marc, Θωμά Γεράκη.

«Θα έχουμε ίσως τη μεγαλύτερη καταγεγραμμένη αποχή σε εκλογές, είτε σε βουλευτικές, είτε σε ευρωεκλογές. Δηλαδή υπάρχει ο κίνδυνος αυτή τη στιγμή η συμμετοχή να μην ξεπεράσει το 50%. Ελπίζω να διαψευστώ» σημείωσε, εκτιμώντας ότι η συμμετοχή ενδέχεται να κινηθεί σε επίπεδα του 43% ή του 45%.

Στο κόμμα της αποχής πρωταγωνιστούν οι νέοι. Το 2019 η συμμετοχή των νέων 17-24 ήταν γύρω στο 25%, σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτουμε. Ο πολιτικός αναλυτής Δημήτρης Τζανιδάκης αποκωδικοποιεί την ψήφο στην αποχή και μέσα σε λίγες γραμμές μας εξηγεί τη σημασία των ευρωεκλογών.

«Δίχως αμφιβολία, στη συνείδηση μας οι ευρωπαϊκές κάλπες είναι εκλογές τρίτης κατηγορίας, έχοντας κατά το μάλλον ή ήττον τη μικρότερη σημασία συγκριτικά με τις βουλευτικές ή τις αυτοδιοικητικές. Αυτό, εν πολλοίς, συμβαίνει για δύο λόγους. Πρώτον, επειδή είναι οι μόνες εκλογές που δεν ψηφίζουμε κυβερνήτες (πρωθυπουργό, υπουργούς, δημάρχους) αλλά νομοθέτες. Το γεγονός αυτό, καθιστά το διακύβευμα κάπως πιο ασαφές και απρόσωπο. Δεύτερον, επειδή οι ευρωβουλευτές συνεδριάζουν στις Βρυξέλλες και το Στρασβούργο, έχουμε την πεποίθηση πως οι αποφάσεις που λαμβάνονται είναι μακριά από μας και δεν μας αφορούν. Στην πραγματικότητα, όμως, περίπου το 75% της εθνικής μας νομοθεσίας παράγεται και ψηφίζεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτό σημαίνει πως η ποιότητα των ευρωβουλευτών που εκλέγουμε αντικατοπτρίζει την ποιότητα των αποφάσεων που λαμβάνονται. Οι ευρωεκλογές επηρεάζουν τη ζωή και την καθημερινότητα μας πολύ περισσότερο απ’ όσο φανταζόμαστε» τονίζει.

Οι ευρωεκλογές της 9 ης Ιουνίου έχουν αυξημένη βαρύτητα συγκριτικά με προηγούμενες, κατά την προσωπική του άποψη κι εξηγεί:

«Η Ευρώπη βρίσκεται μπροστά σε ένα σταυροδρόμι και η επόμενη Ευρωβουλή θα κληθεί να λάβει πολύ κρίσιμες και ζωτικές αποφάσεις για το μέλλον της ΕΕ. Ας δούμε τη μεγάλη εικόνα. Στην ευρύτερη γειτονιά μας έχουμε δύο πολέμους σε πλήρη εξέλιξη. Ενδεχόμενη νίκη Πούτιν στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας, θα σηματοδοτούσε υπαρξιακή απειλή για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Παράλληλα, παρατηρούμε πως οι γεωπολιτικές τεκτονικές πλάκες κινούνται πολύ έντονα. Αναδύεται, σταδιακά, ένας πολυπολικός κόσμος με πολλές περιφερειακές δυνάμεις να επιζητούν πρωταγωνιστικό ρόλο στη γεωστρατηγική σκακιέρα. Η ΕΕ θα κληθεί άμεσα να αποφασίσει για την ανταγωνιστικότητα, την αμυντική πολιτική και τη στρατηγική αυτονομία της. Καθίσταται, λοιπόν, σαφές πως για να πραγματωθούν τα παραπάνω χρειάζεται να βαδίσουμε με βήμα ταχύ στο δρόμο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Ένα Ευρωκοινοβούλιο στελεχωμένο στην πλειοψηφία του από ευρωσκεπτικιστικές, αντιευρωπαϊκές και ακραίες φωνές, μπορεί να μας στοιχίσει πέντε πολύτιμα χρόνια, σε μια συγκυρία που ο χρόνος δεν λειτουργεί υπέρ μας. Ο Πρόεδρος Μακρόν δήλωσε πρόσφατα πως η Ευρώπη είναι θνητή. Έχει δίκιο».

Τα επιχειρήματα όσων απέχουν είναι λίγο πολύ πως «όλοι ίδιοι είναι, αφού δεν αλλάζει κάτι, σιγά μην κάνει η δική μου ψήφος τη διαφορά». Ο κ. Τζανιδάκης σχολιάζει:  

«Αυτό το συλλογιστικό μοτίβο είναι όχι απλώς λανθασμένο αλλά και επικίνδυνο. Η πραγματική δύναμη των πολιτών είναι η ψήφος και γι’ αυτό και δεν πρέπει να την ξοδεύουμε απερίσκεπτα ή ακόμα χειρότερα να μην την αξιοποιούμε καν. Μπορεί να ακούγεται κλισέ, αλλά οι εκλογές είναι η πραγματική γιορτή της Δημοκρατίας. Έχουμε την ευκαιρία να αποφασίσουμε για τις ζωές μας, την ίδια ώρα που σε πολλά σημεία του πλανήτη ακόμα και σήμερα κυριαρχούν αυταρχικά καθεστώτα. Δεν είναι άραγε αφελές, εμείς να επιλέγουμε την αποχή; Η κάθε ψήφος μπορεί να κάνει τη διαφορά».

Το αιτιατό μπορεί να είναι η αποχή, αλλά η αιτία έχει πολλές αναγνώσεις. Καταληκτικά, θα πει:

«Αναμφίβολα παίζει ρόλο η ποιότητα του πολιτικού μας προσωπικού, το οποίο ιδίως τα τελευταία είκοσι χρόνια είναι πολύ κατώτερο των περιστάσεων. Παράλληλα, έχει εδραιωθεί μια απέχθεια προς την πολιτική per se αλλά και προς τους ίδιους τους πολιτικούς από τα χρόνια των μνημονίων και έπειτα. Η δεκαετία της κρίσης, όμως, θεωρώ πως ήταν ένα πολύ ακριβό φροντιστήριο για όλους μας το οποίο μας δίδαξε πως η πολιτική είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση για να την παίρνουμε αψήφιστα. Η αποχή δεν ήταν και δεν θα είναι ποτέ λύση».