H5N1: Η γρίπη των πτηνών αφού “πέρασε” στα βοοειδή μολύνει και τον άνθρωπο – Ποιος ο κίνδυνος για νέα πανδημία;
Πρόσφατα, ένα δεύτερο κρούσμα γρίπης των πτηνών στον άνθρωπο επιβεβαιώθηκε σε εργαζόμενο σε γαλακτοκομείο στο Μίσιγκαν, δήλωσαν αξιωματούχοι της κυβέρνησης των ΗΠΑ, διευρύνοντας τον αντίκτυπο της επιδημίας H5N1, που έχει εντοπιστεί σε γαλακτοπαραγωγά βοοειδή σε εννέα πολιτείες.
Είναι το 2ο κρούσμα μετά τη μόλυνση ενός εργάτη στο αγρόκτημα του Τέξας αλλά οι υγειονομικοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι ο κίνδυνος για τους ανθρώπους παραμένει χαμηλός. Αν και δεν υπάρχουν ακόμη στοιχεία για μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο, οι υγειονομικές αρχές των ΗΠΑ είναι σε κατάσταση υψηλού συναγερμού.
Τι είναι η γρίπη των πτηνών;
Ο ιός H5N1, γνωστός επίσης ως γρίπη των πτηνών, είναι ένας ιός της γρίπης Α που προκαλεί σοβαρές αναπνευστικές ασθένειες στα πτηνά και μπορεί να μεταδοθεί και στους ανθρώπους.
Ο ιός H5N1 αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά το 1997 σε πουλερικά στο Χονγκ Κονγκ. Από τότε, έχουν καταγραφεί επιδημίες σε διάφορες χώρες, ιδιαίτερα στην Ασία, την Ευρώπη και την Αφρική.
Ο ιός μεταδίδεται κυρίως μέσω επαφής με μολυσμένα πτηνά ή περιβάλλοντα που έχουν μολυνθεί από τα εκκρίματά τους.
Γιατί προκαλεί ανησυχία η Η5Ν1 ή γρίπη των πτηνών;
Η εξάπλωση της γρίπης των πτηνών μεταξύ των βοοειδών γαλακτοπαραγωγής αντανακλά τη διεύρυνση του φάσματος των θηλαστικών που μπορεί να νοσήσουν από τον ιό, που συνήθως μολύνει τα πτηνά.
Οι ειδικοί ιολόγοι δηλώνουν ότι η καταγραφή ενός δεύτερου κρούσματος γρίπης των πτηνών σε ανθρώπους είναι ανησυχητική.
Ο ιός H5N1 έχει τη δυνατότητα να μεταλλάσσεται, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε στελέχη με διαφορετική παθογονικότητα ή ανθεκτικότητα στα φάρμακα.
Οι επιστήμονες βρίσκονται σε επιφυλακή για μεταλλάξεις στον H5N1 που θα μπορούσαν να σηματοδοτήσουν ότι ο ιός προσαρμόζεται για να εξαπλωθεί πιο εύκολα μεταξύ των ανθρώπων. Ο ιός έχει προκαλέσει σοβαρές ή θανατηφόρες λοιμώξεις σε άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με άγρια πτηνά ή πουλερικά. Συμπεριλαμβάνεται εδώ και καιρό στη λίστα των ιών με δυνατότητα πρόκλησης πανδημίας και οποιαδήποτε επέκταση σε ένα νέο είδος θηλαστικού είναι ανησυχητική.
Οι μολύνσεις στα βοοειδή προέρχονται από τον ίδιο υποτύπο γρίπης των πτηνών που μολύνει άγρια πτηνά και σμήνη πουλερικών παγκοσμίως για περισσότερα από δύο χρόνια, σκοτώνοντας επίσης πολλά είδη θηλαστικών που πιθανότατα προσβλήθηκαν από τον ιό από την κατανάλωση άρρωστων ή νεκρών πτηνών.
Πόσο έχει επεκταθεί η γρίπη των πτηνών στα βοοειδή;
Η πλήρης έκταση της μόλυνσης παραμένει άγνωστη, αλλά αρκετές πρόσφατες εξελίξεις υποδηλώνουν ότι μπορεί να είναι σε περισσότερα κοπάδια από όσα έχουν καταγραφεί και επιβεβαιωθεί.
Στις 23 Απριλίου, η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) δήλωσε ότι εντόπισε ίχνη του ιού H5N1 στο γάλα. Είπε ότι οι δοκιμές 297 δειγμάτων βρήκαν ότι τα υπολείμματα του ιού απενεργοποιήθηκαν από τη διαδικασία παστερίωσης και ότι το γάλα είναι ασφαλές. Οι αρμόδιοι του τομέα υγείας των ΗΠΑ πιστεύουν ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να αρρωστήσουν από την κατανάλωση παστεριωμένου γάλακτος, αλλά προειδοποιούν να μην πίνουν ωμό μη παστεριωμένο γάλα.
Επισημαίνουν, επίσης, ότι ο ιός μπορεί να είναι παρών σε αγελάδες που δεν παρουσιάζουν σημάδια μόλυνσης και το γάλα από αυτές τις αγελάδες δεν παρουσιάζει σημάδια μόλυνσης, όπως να είναι πιο παχύρρευστο ή κίτρινο.
Για να περιοριστεί το ξέσπασμα, η κυβέρνηση των ΗΠΑ απαιτεί τα γαλακτοπαραγωγά βοοειδή που μετακινούνται μεταξύ των πολιτειών να υποβάλλονται σε τεστ για τη γρίπη των πτηνών.
Η συνεχής επιτήρηση της γρίπης των πτηνών είναι κρίσιμη για την ανίχνευση και την αντιμετώπιση νέων επιδημιών. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και άλλοι διεθνείς οργανισμοί παρακολουθούν την εξάπλωση του H5N1 και συνεργάζονται για την ανάπτυξη στρατηγικών αντιμετώπισης.
Πότε ξέσπασε το νέο κύμα της γρίπης των πτηνών;
Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι πίστευαν ότι αφορά τους τελευταίους μήνες, αλλά νέες πληροφορίες υποδηλώνουν ότι μπορεί να ξεκίνησε στα τέλη του περασμένου έτους (2023).
Μια μελέτη που χρηματοδοτήθηκε από το υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ και το CDC που δημοσιεύθηκε αυτόν τον μήνα διαπίστωσε ότι η γρίπη των πτηνών ήταν πιθανό να κυκλοφορούσε σε περιορισμένη βάση ήδη από τα τέλη του 2023. Η μελέτη ανέφερε στις διαπιστώσεις της ότι τα άγρια πτηνά μεταδίδουν τον ιό στα βοοειδή, και στη συνέχεια επεκτείνεται η μόλυνση όταν οι αγελάδες μεταφέρονται σε άλλες πολιτείες.
Πώς μεταδίδεται ο Η5Ν1;
Παραμένει ασαφές πώς εξαπλώνεται ο ιός, αλλά υπάρχουν ενδείξεις μετάδοσης από άγρια πουλιά σε αγελάδες, από αγελάδα σε αγελάδα, από αγελάδα σε πουλερικό και ένα κρούσμα μετάδοσης από αγελάδα σε άνθρωπο. Δεν υπάρχουν ενδείξεις μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο, υπογραμμίζουν οι Αμερικανοί αρμόδιοι του υγειονομικού τομέα.
Λόγω του μεγάλου ιικού φορτίου στο γάλα και στους μαστικούς αδένες, οι επιστήμονες υποπτεύονται ότι ο ιός μεταδίδεται στα ζώα κατά τη διαδικασία του αρμέγματος, είτε μέσω επαφής με μολυσμένο εξοπλισμό είτε με τον ιό που γίνεται αεροζόλ κατά τη διάρκεια των διαδικασιών καθαρισμού.
Παραμένει ασαφές εάν ο ιός μπορεί να εξαπλωθεί μέσω σταγονιδίων του αναπνευστικού που μολύνουν τον αεραγωγό, καθώς οι ιοί της γρίπης συνήθως εξαπλώνονται στους ανθρώπους.
Υπάρχει εμβόλιο για τους ανθρώπους έναντι της γρίπης των πτηνών;
Οι ΗΠΑ διαθέτουν ένα απόθεμα εμβολίων για τη γρίπη των πτηνών που ταιριάζουν με το στέλεχος που κυκλοφορεί αυτή τη στιγμή, καθώς και αντιιικά φάρμακα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία ανθρώπινων λοιμώξεων. Για μια μεγάλη επιδημία ή μια πανδημία, οι ΗΠΑ θα πρέπει να οργανωθούν σε άλλο επίπεδο.
Την περασμένη εβδομάδα, η κυβέρνηση των ΗΠΑ άρχισε να παράγει περίπου 4,8 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου που ταιριάζουν με το τρέχον κυκλοφορούν στέλεχος του H5N1, δήλωσε Αμερικανός αξιωματούχος.
Οι προμηθευτές αντιγριπικών εμβολίων Sanofi, GlaxoSmithKline και CSL Seqirus δήλωσαν ότι παρακολουθούν τη γρίπη των πτηνών και βρίσκονται σε ετοιμότητα.