Guardian/Αποκαλύψεις σοκ: Η Μοσάντ απειλούσε εισαγγελέα του ΔΠΔ-Πώς στήθηκε συνάντηση με τον “εντολοδόχο” του Νετανιάχου

Ο πρώην επικεφαλής της Μοσάντ, της υπηρεσίας συγκέντρωσης και ανάλυσης πληροφοριών του Ισραήλ, Γιόσι Κοέν (Yossi Cohen) φέρεται να απείλησε μια γενική εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, επιχειρώντας να την πιέσει να εγκαταλείψει έρευνα για εγκλήματα πολέμου, όπως αποκαλύπτει η βρετανική εφημερίδα The Guardian. Οι μυστικές επαφές του Γιόσι Κοέν με την τότε εισαγγελέα του ΔΠΔ, Φατού Μπενσούτα (Fatou Bensouda), πραγματοποιήθηκαν πριν αποφασιστεί να ξεκινήσει επίσημη έρευνα για φερόμενα εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στα παλαιστινιακά εδάφη, που βρίσκονται υπό ισραηλινή κατοχή.

Η εν λόγω έρευνα, που ξεκίνησε το 2021, κορυφώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα, όταν ο διάδοχος της Μπενσούτα, Κάριμ Χαν (Karim Khan), ανακοίνωσε ότι το ΔΠΔ ζητά ένταλμα σύλληψης του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Μπενιαμίν Νετανιάχου, με την κατηγορία των εγκλημάτων πολέμου και των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας στη Λωρίδα της Γάζας.

• Η απόφαση του εισαγγελέα να ζητήσει από το προδικαστικό τμήμα του ΔΠΔ εντάλματα σύλληψης για τον Νετανιάχου, τον Ισραηλινό υπουργό Άμυνας, Γιοάβ Γκαλάντ, καθώς και για τρεις ηγέτες της Χαμάς, είναι μία εξέλιξη που το στρατιωτικό και πολιτικό κατεστημένο του Ισραήλ φοβόταν εδώ και καιρό, επισημαίνει η βρετανική εφημερίδα.

Η προσωπική εμπλοκή του Κοέν στην επιχείρηση κατά του ΔΠΔ σημειώθηκε, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, όταν ήταν διευθυντής της Μοσάντ. Οι ενέργειές του είχαν εγκριθεί σε ανώτατο επίπεδο, με το σκεπτικό ότι το Δικαστήριο απειλούσε με διώξεις μέλη του στρατιωτικού προσωπικού, σύμφωνα με υψηλόβαθμο Ισραηλινό αξιωματούχο.

• Μια άλλη ισραηλινή πηγή, που ενημερώθηκε για την επιχείρηση κατά της Μπενσούντα, δήλωσε στην TheGuardian ότι στόχος της Μοσάντ ήταν να φτάσει σε έναν συμβιβασμό με την εισαγγελέα ή να την πείσει να συνεργαστεί με το Ισραήλ.

Μια τρίτη πηγή με γνώση της υπόθεσης δήλωσε ότι ο Κοέν ενεργούσε ως ο “ανεπίσημος αγγελιοφόρος” του Νετανιάχου.

Ο Κοέν, ο οποίος ήταν ένας από τους στενότερους συμμάχους του Νετανιάχου εκείνη την εποχή και πλέον αναδύεται ως ξεχωριστή πολιτική δύναμη στο Ισραήλ, ηγήθηκε προσωπικά στην εμπλοκή της Μοσάντ στην εκστρατεία υπονόμευσης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, η οποία διήρκεσε σχεδόν μία δεκαετία.

Τέσσερις πηγές επιβεβαίωσαν στη βρετανική εφημερίδα ότι η Μπενσούντα είχε ενημερώσει μια μικρή ομάδα ανώτερων αξιωματούχων του ΔΠΔ σχετικά με τις προσπάθειες του Κοέν να την επηρεάσει, ενώ είχε εκφράσει τις ανησυχίες της για τον όλο και πιο επίμονο και απειλητικό χαρακτήρα της συμπεριφοράς του.

Τρεις από αυτές τις πηγές, που έχουν γνώση των επίσημων αποκαλύψεων της Μπενσούντα στο ΔΠΔ για το ζήτημα, είπαν ότι η εισαγγελέας αποκάλυψε ότι ο Κοέν την είχε πιέσει αρκετές φορές να μην προχωρήσει την ποινική έρευνα του Δικαστηρίου για την Παλαιστίνη.

Σύμφωνα με μαρτυρίες που κοινοποιήθηκαν σε αξιωματούχους του ΔΠΔ, ο Κοέν φέρεται να της είπε:

“Πρέπει να μας βοηθήσεις και να μας αφήσεις να σε προστατεύσουμε. Δεν θέλεις να μπλέξεις σε πράγματα που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλειά σου ή την ασφάλεια της οικογένειάς σου”.

Ένα άτομο που ενημερώθηκε για τις ενέργειες του Κοέν, δήλωσε ότι ασκήθηκαν “κατάπτυστες τακτικές” κατά της εισαγγελέα στο πλαίσιο της ανεπιτυχούς -τελικά- προσπάθειας εκφοβισμού της, παρομοιάζοντας τη συμπεριφορά του με “καταδίωξη”.

Όπως επισημαίνει το δημοσίευμα της TheGuardian, η Μοσάντ έδειξε επίσης έντονο ενδιαφέρον για τα μέλη της οικογένειας της Μπενσούντα και απέκτησε πρόσβαση σε μυστικές ηχογραφήσεις του συζύγου της, σύμφωνα με δύο πηγές με άμεση γνώση της υπόθεσης. Ισραηλινοί αξιωματούχοι προσπάθησαν στη συνέχεια να χρησιμοποιήσουν το εν λόγω υλικό, για να δυσφημίσουν την εισαγγελέα.

• Οι αποκαλύψεις για τις ενέργειες του Κοέν αποτελούν μέρος μιας επικείμενης έρευνας του Guardian, της ισραηλινο-παλαιστινιακής έκδοσης +972 Magazine και της εβραϊκής εφημερίδας Local Call, στην οποία αποκαλύπτεται πώς πολλαπλές υπηρεσίες πληροφοριών του Ισραήλ διεξήγαγαν έναν “κρυφό πόλεμο” κατά του ΔΠΔ για σχεδόν μια δεκαετία.

Σε επικοινωνία με τον Guardian, εκπρόσωπος του γραφείου του Ισραηλινού πρωθυπουργού δήλωσε: “Οι ερωτήσεις που μας διαβιβάστηκαν είναι γεμάτες με ψευδείς και αβάσιμους ισχυρισμούς που έχουν σκοπό να πλήξουν το κράτος του Ισραήλ”. Ο Κοέν δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό. Η Μπενσούντα αρνήθηκε επίσης να σχολιάσει.

Όπως αποκαλύπτει η βρετανική εφημερίδα, στις προσπάθειες της Μοσάντ να επηρεάσει την Μπενσούντα, το Ισραήλ έλαβε υποστήριξη από έναν απροσδόκητο σύμμαχο. Τον πρώην πρόεδρο της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, Joseph Kabila, ο οποίος έπαιξε υποστηρικτικό ρόλο στην εν λόγω επιχείρηση.

Οι αποκαλύψεις σχετικά με τις προσπάθειες της Μοσάντ να επηρεάσει την Μπενσούντα έρχονται τη στιγμή που ο σημερινός επικεφαλής εισαγγελέας του ΔΠΔ, Καρίμ Χαν, προειδοποίησε τις τελευταίες ημέρες ότι δεν θα διστάσει να ασκήσει διώξεις για “απόπειρες παρεμπόδισης, εκφοβισμού ή αθέμιτης επιρροής” αξιωματούχων του ΔΠΔ.

• Σύμφωνα με νομικούς εμπειρογνώμονες και πρώην αξιωματούχους του ΔΠΔ, οι προσπάθειες της Μοσάντ να απειλήσει ή να ασκήσει πίεση στην Μπενσούντα θα μπορούσαν να ισοδυναμούν με αδικήματα κατά της απονομής της δικαιοσύνης, σύμφωνα με το άρθρο 70 του καταστατικού της Ρώμης.

Εκπρόσωπος του ΔΠΔ δεν θέλησε να πει αν ο Χαν εξέτασε τις αποκαλύψεις της προκατόχου του σχετικά με τις επαφές της με τον Κοέν, αλλά δήλωσε ότι ο Χαν δεν είχε ποτέ συναντηθεί ή μιλήσει με τον επικεφαλής της Μοσάντ.

Ο ίδιος αρνήθηκε να σχολιάσει συγκεκριμένες κατηγορίες, αλλά είπε ότι το γραφείο του Χαν είχε υποστεί “διάφορες μορφές απειλών και επικοινωνιών που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως προσπάθειες να επηρεαστούν αθέμιτα οι δραστηριότητές του”.

Η απόφαση του Χαν να ζητήσει την έκδοση ενταλμάτων σύλληψης κατά του Νετανιάχου και του Γκαλάντ την περασμένη εβδομάδα σηματοδότησε την πρώτη φορά που το δικαστήριο ανέλαβε δράση κατά ηγετών μιας χώρας στενά συνδεδεμένης με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Τα φερόμενα ως εγκλήματά τους – στα οποία περιλαμβάνονται οι επιθέσεις κατά αμάχων και η χρήση της πείνας ως μεθόδου πολέμου – σχετίζονται με τον οκτάμηνο πόλεμο που βρίσκεται σε εξέλιξη στη Γάζα.

• Η υπόθεση του ΔΠΔ, ωστόσο, χρονολογείται από το 2015, όταν η Μπενσούντα αποφάσισε να ξεκινήσει προκαταρκτική έρευνα για την κατάσταση στην Παλαιστίνη, αξιολογώντας αρχικά τους ισχυρισμούς για εγκλήματα στη Γάζα, τη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ.

Η απόφαση της Μπενσούντα προκάλεσε την οργή του Ισραήλ, το οποίο φοβήθηκε ότι οι πολίτες του θα μπορούσαν να διωχθούν για τη συμμετοχή τους σε επιχειρήσεις στα παλαιστινιακά εδάφη. Το Ισραήλ είχε εκφράσει επί μακρόν ανοιχτά την αντίθεσή του στο ΔΠΔ, αρνούμενο να αναγνωρίσει την εξουσία του.

Παράλληλα, Ισραηλινοί υπουργοί ενέτειναν τις επιθέσεις τους κατά του Δικαστηρίου και μάλιστα ορκίστηκαν ότι θα προσπαθήσουν να το διαλύσουν, όπως σημειώνει η βρετανική εφημερίδα. Αμέσως μετά την έναρξη της προκαταρκτικής εξέτασης, η Μπενσούντα και οι ανώτεροι εισαγγελείς της άρχισαν να λαμβάνουν προειδοποιήσεις, ότι οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες δείχνουν ‘εξαιρετικό ενδιαφέρον’ για το έργο τους.

Σύμφωνα με δύο πηγές, υπήρχαν ακόμη και υποψίες μεταξύ ανώτερων αξιωματούχων του ΔΠΔ ότι το Ισραήλ είχε “φυτέψει” πηγές στο τμήμα δίωξης του Δικαστηρίου, γνωστό ως γραφείο του εισαγγελέα.

• Κατάσκοπος καριέρας, ο Κοέν απολαμβάνει τη φήμη του αποτελεσματικού στρατολογητή ξένων πρακτόρων στην κοινότητα των μυστικών υπηρεσιών του Ισραήλ. Ήταν πιστός και ισχυρός σύμμαχος του πρωθυπουργού, αφού ο Νετανιάχου τον διόρισε διευθυντή της Μοσάντ το 2016, αφού εργάστηκε για αρκετά χρόνια στο πλευρό του ως Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας.

Ως επικεφαλής του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας μεταξύ 2013 και 2016, ο Κοέν επέβλεπε το όργανο που, σύμφωνα με πολλές πηγές, άρχισε να συντονίζει μια επιχείρηση κατά του ΔΠΔ με τη συμμετοχή πολλών πρακτόρων, μόλις η Μπενσούντα ξεκίνησε την προκαταρκτική έρευνα το 2015.

Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα TheGuardian, η πρώτη αλληλεπίδραση του Κοέν με την Μπενσούντα φαίνεται ότι έλαβε χώρα στο συνέδριο ασφαλείας του Μονάχου το 2017, όταν ο διευθυντής της Μοσάντ συστήθηκε στην εισαγγελέα.

• Μετά από αυτή τη συνάντηση, ο Κοέν “έστησε ενέδρα” στην Μπενσούντα σε σουίτα ξενοδοχείου στο Μανχάταν, σύμφωνα με πολλές πηγές που γνωρίζουν το περιστατικό.

Η Μπενσούντα βρισκόταν στη Νέα Υόρκη το 2018 σε επίσημη επίσκεψη και ήταν να συναντήσει τον Καμπίλα, τότε πρόεδρο της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, στο ξενοδοχείο του. Οι δυο τους είχαν συναντηθεί αρκετές φορές στο παρελθόν με φόντο την έρευνα του ΔΠΔ για τα φερόμενα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στη χώρα του.

Η συνάντηση, ωστόσο, φαίνεται ότι ήταν στημένη. Σε κάποιο σημείο, αφού ζητήθηκε από το προσωπικό της Μπενσούντα να αποχωρήσει από το δωμάτιο, μπήκε ο Κοέν, σύμφωνα με τρεις πηγές που γνωρίζουν τη συνάντηση. Η αιφνιδιαστική του εμφάνιση προκάλεσε ανησυχία στην εισαγγελέα και σε μια ομάδα υπαλλήλων του ΔΠΔ που ταξίδευαν μαζί της.

• Το γιατί ο Καμπίλα βοήθησε τον Κοέν δεν είναι σαφές, αλλά οι δεσμοί μεταξύ των δύο ανδρών αποκαλύφθηκαν το 2022 από την ισραηλινή έκδοση TheMarker, η οποία ανέφερε μια σειρά από μυστικά ταξίδια που πραγματοποίησε ο διευθυντής της Μοσάντ στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό κατά τη διάρκεια του 2019.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, τα ταξίδια του Κοέν, κατά τη διάρκεια των οποίων ζητούσε τη συμβουλή του Καμπίλα “για ένα θέμα που ενδιαφέρει το Ισραήλ”, και τα οποία σχεδόν σίγουρα εγκρίθηκαν από τον Νετανιάχου, ήταν εξαιρετικά ασυνήθιστα και είχαν εκπλήξει ανώτερα στελέχη της κοινότητας των μυστικών υπηρεσιών.

Αναφερόμενος στις συναντήσεις με τον ηγέτη της ΛΔΚ το 2022, ο ισραηλινός ραδιοτηλεοπτικός φορέας Kan 11 δήλωσε ότι τα ταξίδια του Κοέν αφορούσαν ένα «εξαιρετικά αμφιλεγόμενο σχέδιο» και επικαλέστηκε επίσημες πηγές που το χαρακτήρισαν ως «ένα από τα πιο ευαίσθητα μυστικά του Ισραήλ».

Πολλές πηγές επιβεβαίωσαν στον Guardian ότι τα ταξίδια σχετίζονταν εν μέρει με την επιχείρηση κατά του ΔΠΔ και ότι ο Καμπίλα, ο οποίος εγκατέλειψε το αξίωμά του τον Ιανουάριο του 2019, διαδραμάτισε σημαντικό υποστηρικτικό ρόλο στο σχέδιο της Μοσάντ κατά της Μπενσούντα. Ο Καμπίλα δεν απάντησε σε αίτημα της εφημερίδας για σχολιασμό.