Associated Press: Πώς θα τελειώσει ο πόλεμος στη Γάζα; Tα 4 σενάρια

Το Associated Press, εξετάζει τέσσερα πιθανά σενάρια για την έκβαση του πολέμου στη Γάζα. Η επίθεση του Ισραήλ μετά το τρομοκρατικό χτύπημα της Χαμάς της 7ης Οκτωβρίου μαίνεται με τρομακτικό κόστος σε ανθρώπινες ζωές, κυρίως μεταξύ των αμάχων. Στον ορίζοντα δεν διαφαίνεται εύκολη λύση και κυρίως γρήγορη λύση καθώς και οι δυο πλευρές επιμένουν στα δικά τους επιχειρήματα που δεν «τέμνονται» πουθενά.

Σημειώνεται ότι, παρά τις απώλειές της, η Χαμάς εξακολουθεί απτόητη να δίνει μάχη μετά από επτά βίαιους μήνες πολέμου με το Ισραήλ, ανασυντασσόμενη σε μερικές από τις περισσότερο πληγείσες περιοχές στη βόρεια Γάζα και επαναλαμβάνοντας τις επιθέσεις με ρουκέτες σε κοντινές ισραηλινές κοινότητες.

Το Ισραήλ αρχικά πραγματοποίησε τακτική προέλαση εναντίον της Χαμάς μετά από τον καταστροφικό αεροπορικό βομβαρδισμό που άνοιξε το δρόμο για τα χερσαία στρατεύματά του. Όμως, αυτά τα πρώτα κέρδη έδωσαν τη θέση τους σε έναν σκληρό αγώνα ενάντια σε μία προσαρμόσιμη εξέγερση – και μία αυξανόμενη αίσθηση μεταξύ πολλών Ισραηλινών ότι ο στρατός τους είναι αντιμέτωπος με μόνο κακές επιλογές, ανακαλώντας συγκρίσεις με τους πολέμους των ΗΠΑ στο Ιράκ και το Αφγανιστάν.

• Αυτό ήταν το υπόρρητο νόημα μιας ‘ανταρσίας’ τις τελευταίες ημέρες από δύο μέλη του τριμελούς πολεμικού υπουργικού συμβουλίου του Πρωθυπουργού Benjamin Netanyahu-του Υπουργού Άμυνας Yoav Gallant και του Benny Gantz, του κύριου πολιτικού αντιπάλου του Netanyahu- που ζήτησαν από αυτόν να καταστρώσει λεπτομερή μεταπολεμικά σχέδια.

Υποστήριξαν τα αντίποινα του Ισραήλ για την επίθεση της Χαμάς της 7ης Οκτωβρίου, συμπεριλαμβανομένης μιας από τις πιο βαριές βομβαρδιστικές εκστρατείες στην πρόσφατη ιστορία, χερσαίες επιχειρήσεις που εξάλειψαν ολόκληρες γειτονιές και περιορισμούς στα σύνορα που, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ, ώθησαν τμήματα της επικράτειας σε λιμό.

1.Στρατιωτική κατοχή πλήρους κλίμακας, 2.πιο ελαφριά κατοχή, 3.ένα μεγάλο παζάρι, 4.συμφωνία με τη Χαμάς, τα 4 σενάρια για το τέλος του πολέμου στη Γάζα αλλά προς το παρόν όλα φαντάζουν μακρινά και ανέφικτα

Τώρα, όμως, οι δύο απόστρατοι στρατηγοί φοβούνται μία παρατεταμένη, δαπανηρή εκ νέου κατάληψη της Γάζας, από την οποία το Ισραήλ απέσυρε στρατιώτες και εποίκους το 2005. Είναι επίσης αντίθετοι σε μία αποχώρηση που θα αφήσει τη Χαμάς υπό τον έλεγχο ή θα οδηγήσει στην ίδρυση ενός παλαιστινιακού κράτους.

Αντίθετα, έχουν προτείνει εναλλακτικές που πολλοί Ισραηλινοί βλέπουν ως εξωφρενικά μη ρεαλιστικές. Η Χαμάς, εν τω μεταξύ, έχει προτείνει το δικό της μεταπολεμικό σχέδιο. Ακολουθεί μια ματιά σε τέσσερις τρόπους με τους οποίους μπορεί να τελειώσει αυτός ο πόλεμος.

• Ο Netanyahu έχει υποσχεθεί μία «ολική νίκη» που θα απομακρύνει τη Χαμάς από την εξουσία, θα διαλύσει τις στρατιωτικές της δυνατότητες και θα επιστρέψει τους δεκάδες των ομήρων που κρατά ακόμη, από την επίθεση που πυροδότησε τον πόλεμο. Είπε ότι η νίκη μπορεί να έρθει εντός εβδομάδων, εάν το Ισραήλ ξεκινήσει μία πλήρους κλίμακας εισβολή στη Rafah, την οποία το Ισραήλ παρουσιάζει ως το τελευταίο προπύργιο της Χαμάς.

Οι περισσότεροι Ισραηλινοί είναι αντίθετοι, επισημαίνοντας το τεράστιο κόστος της εγκατάστασης χιλιάδων στρατευμάτων στην περιοχή που φιλοξενεί 2,3 εκατομμύρια Παλαιστίνιους. Ως κατοχική δύναμη, το Ισραήλ πιθανότατα θα θεωρηθεί υπεύθυνο για την παροχή υγείας, εκπαίδευσης και άλλων υπηρεσιών. Δεν είναι σαφές σε ποιο βαθμό οι διεθνείς δωρητές θα παρέμβουν για να χρηματοδοτήσουν την ανοικοδόμηση εν μέσω συνεχιζόμενων εχθροπραξιών.

Ο Νετανιάχου είπε ότι το Ισραήλ θα διατηρήσει τον έλεγχο ασφαλείας στη Γάζα, αλλά θα αναθέσει πολιτική διοίκηση σε ντόπιους Παλαιστίνιους που δεν συνδέονται με τη Χαμάς ή στην υποστηριζόμενη από τη Δύση Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία κυβερνά τμήματα της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης. Έχει προτείνει οι αραβικές και άλλες χώρες να βοηθήσουν στη διακυβέρνηση και την ανοικοδόμηση. Μέχρι στιγμής όμως κανείς δεν έχει δείξει ενδιαφέρον.

• Δεν είναι γνωστό ότι κάποιος Παλαιστίνιος προσφέρθηκε να συνεργαστεί με τον ισραηλινό στρατό, ίσως επειδή η Χαμάς είπε ότι θα τους αντιμετωπίσουν ως συνεργάτες, μία κρυφή απειλή θανάτου. Οι προσπάθειες προσέγγισης παλαιστίνιων επιχειρηματιών και ισχυρών οικογενειών «κατέληξαν σε καταστροφή», λέει ο Michael Milshtein, Ισραηλινός αναλυτής Παλαιστινιακών Υποθέσεων στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ και πρώην αξιωματικός των στρατιωτικών πληροφοριών.

Τα αραβικά κράτη έχουν επίσης απορρίψει κατηγορηματικά αυτό το σενάριο – ακόμη και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τα οποία είναι από τα λίγα που αναγνωρίζουν επίσημα το Ισραήλ και έχουν στενούς δεσμούς μαζί του. «Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αρνούνται να εμπλακούν σε οποιοδήποτε σχέδιο που αποσκοπεί στην παροχή κάλυψης για την ισραηλινή παρουσία στη Λωρίδα της Γάζας», δήλωσε αυτό το μήνα ο υπουργός Εξωτερικών Abdullah bin Zayed Al Nahyan.

• Αντίθετα, τα αραβικά κράτη έχουν συνταχθεί γύρω από μία πρόταση των ΗΠΑ με στόχο την επίλυση της σύγκρουσης δεκαετιών και τον μετασχηματισμό της Μέσης Ανατολής.

Σύμφωνα με αυτό το σχέδιο, μία μεταρρυθμισμένη Παλαιστινιακή Αρχή θα κυβερνούσε τη Γάζα με τη βοήθεια αραβικών και μουσουλμανικών εθνών, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας, η οποία θα εξομαλύνει τις σχέσεις με το Ισραήλ σε αντάλλαγμα για ένα αμυντικό σύμφωνο των ΗΠΑ και θα βοηθήσει στην οικοδόμηση ενός μη στρατιωτικού πυρηνικού προγράμματος. Ωστόσο, αξιωματούχοι των ΗΠΑ και της Σαουδικής Αραβίας λένε ότι αυτό εξαρτάται από τη δέσμευση του Ισραήλ σε μία αξιόπιστη πορεία προς την τελική παλαιστινιακή πολιτεία.

Ο Netanyahu έχει αποκλείσει ένα τέτοιο σενάριο -όπως και ο Gallant και ο Gantz- λέγοντας ότι κάτι τέτοιο θα ανταμείψει τη Χαμάς και θα οδηγήσει σε ένα κράτος υπό τη διεύθυνση των μαχητών στα σύνορα του Ισραήλ. Οι Παλαιστίνιοι λένε ότι ο τερματισμός της επί δεκαετίες κατοχής από το Ισραήλ και η δημιουργία ενός πλήρως ανεξάρτητου κράτους στη Γάζα, τη Δυτική Όχθη και την ανατολική Ιερουσαλήμ – εδάφη που κατέλαβε το Ισραήλ στον πόλεμο της Μέσης Ανατολής το 1967 – είναι ο μόνος τρόπος για να τερματιστεί ο κύκλος της αιματοχυσίας. Η Χαμάς έχει δηλώσει ότι θα δεχόταν μία λύση δύο κρατών, τουλάχιστον σε προσωρινή βάση, αλλά το πολιτικό της πρόγραμμα εξακολουθεί να απαιτεί την «πλήρη απελευθέρωση της Παλαιστίνης», συμπεριλαμβανομένου του σημερινού Ισραήλ. Η Χαμάς έχει επίσης πει ότι πρέπει η ίδια να είναι μέρος οποιασδήποτε μεταπολεμικής διευθέτησης.

• Η Χαμάς έχει προτείνει μια πολύ διαφορετική μεγάλη συμφωνία – μια που, κατά ειρωνικό τρόπο, μπορεί να είναι πιο ευχάριστη για τους Ισραηλινούς από τη συμφωνία ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας.

Η οργάνωση πρότεινε μία σταδιακή συμφωνία στην οποία θα απελευθερώσει όλους τους ομήρους με αντάλλαγμα εκατοντάδες Παλαιστίνιους αιχμαλώτους – συμπεριλαμβανομένων ανώτερων μαχητών – καθώς και την απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα, μία μακρά κατάπαυση του πυρός και την ανοικοδόμηση. Αυτό σχεδόν σίγουρα θα άφηνε στην Χαμάς τον έλεγχο της Γάζας και θα της επέτρεπε ενδεχομένως να ξαναχτίσει τις στρατιωτικές της ικανότητες. Η Χαμάς μπορεί ακόμη και να διεκδικήσει τη νίκη, παρά τον εκτεταμένο θάνατο και την καταστροφή που υπέστησαν οι Παλαιστίνιοι άμαχοι από τις 7 Οκτωβρίου.

Ωστόσο, χιλιάδες Ισραηλινοί διαδηλωτές έχουν βγει στους δρόμους τις τελευταίες εβδομάδες καλώντας τους ηγέτες τους να κάνουν μία τέτοια συμφωνία, επειδή είναι πιθανώς ο μόνος τρόπος για να πάρουν πίσω τους ομήρους. Κατηγορούν τον Netanyahu ότι στέκεται εμπόδιο σε μία τέτοια συμφωνία, επειδή θα μπορούσε να οδηγήσει τους ακροδεξιούς συμμάχους του να ρίξουν την κυβέρνησή του, δυνητικά τερματίζοντας την πολιτική του καριέρα και εκθέτοντάς τον σε δίωξη για κατηγορίες διαφθοράς. Οι υποστηρικτές μιας τέτοιας συμφωνίας λένε ότι θα υπήρχαν άλλα οφέλη για το Ισραήλ, πέρα ​​από την απελευθέρωση των ομήρων.

Η σύγκρουση χαμηλής έντασης με τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου πιθανότατα θα σβήσει, καθώς οι περιφερειακές εντάσεις θα χαλαρώσουν, επιτρέποντας σε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους και στις δύο πλευρές των συνόρων να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Το Ισραήλ θα μπορούσε επιτέλους να υπολογίσει τις αστοχίες ασφαλείας που οδήγησαν στην 7η Οκτωβρίου. Και θα μπορούσε να προετοιμαστεί για έναν ακόμη αναπόφευκτο γύρο εχθροπραξιών.

Ο Milshtein λέει ότι το Ισραήλ θα πρέπει να υιοθετήσει την ιδέα της Χαμάς για ένα «hudna» – μία παρατεταμένη περίοδο στρατηγικής ηρεμίας. «Hudna δεν σημαίνει ειρηνευτική συμφωνία», λέει. «Είναι μία κατάπαυση του πυρός που θα εκμεταλλευτείς για να γίνεις πιο δυνατός και μετά να επιτεθείς και να αιφνιδιάσεις τον εχθρό σου».