EURACTIV/Η Κομισιόν προτρέπει τα Σκόπια και την Αθήνα να τηρήσουν τη συμφωνία για την αλλαγή του ονόματος

Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είπε στο Euractiv ότι η Συμφωνία των Πρεσπών του 2018 μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας πρέπει να εφαρμοστεί από «όλα τα μέρη» και «καλή τη πίστη» εν μέσω μιας νέας διαμάχης μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων που απειλεί να αναβιώσει μια 25χρονη διαμάχη.

Η νέα διπλωματική κρίση μεταξύ των δύο χωρών ξέσπασε όταν η νέα Πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας, Gordana Siljanovska-Davkova, η οποία προέρχεται από το εθνικιστικό κόμμα VMRO-DPMNE, αρνήθηκε να χρησιμοποιήσει το επίσημο όνομα της χώρας κατά την ορκωμοσία της στις 12 Μαΐου.

Η Siljanovska αποκάλεσε τη χώρα «Μακεδονία» αντί για Βόρεια Μακεδονία, την επίσημη συνταγματική ονομασία μετά τη συμφωνία για την αλλαγή του ονόματος του 2018 με την Ελλάδα, αλλιώς γνωστή ως Συμφωνία των Πρεσπών.

Το περιστατικό προκάλεσε αντιδράσεις σε όλη την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, με πολλούς να φοβούνται την αναζωπύρωση μιας διαμάχης που θεωρείται ανοιχτή πληγή για την περιοχή των Βαλκανίων.

Ο ηγέτης του VMRO-DPMNE, Χριστιάν Μίτσκοσκι, τροφοδότησε επίσης τη φωτιά, δηλώνοντας ότι θα αποκαλούσε τη χώρα του όπως θέλει.

Ο Μίτσκοσκι κάλεσε μάλιστα την Ελλάδα να προσφύγει στο Διεθνές Δικαστήριο, όπως προβλέπει το άρθρο 19 της Συμφωνίας, σε περίπτωση που θεωρήσει ότι αυτό παραβιάζει τη Συμφωνία των Πρεσπών.

Η Συμφωνία των Πρεσπών άνοιξε τον δρόμο για την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ και την έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών στην ΕΕ.

Ωστόσο, εν μέσω μιας νέας κρίσης, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης (Νέα Δημοκρατία, ΕΛΚ) απείλησε να ασκήσει βέτο στην πορεία της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ εάν τα Σκόπια δεν τηρήσουν τη συμφωνία για την αλλαγή του ονόματος.

Ο Έλληνας ηγέτης τόνισε επίσης ότι τρία εκκρεμή πρωτόκολλα συνεργασίας που αποτελούν μέρος της Συμφωνίας των Πρεσπών, τα οποία το κυβερνών κόμμα απέφυγε να το κάνει λόγω της αντίθεσης ορισμένων σκληροπυρηνικών στις τάξεις του, δεν θα περάσουν από τη Βουλή.

«Αν κάποιος πιστεύει ότι μπορεί να αγνοήσει τη Συμφωνία των Πρεσπών, να γνωρίζει ότι ο δρόμος του προς την Ευρώπη θα παραμείνει κλειστός και ότι τα πρωτόκολλα δεν θα επικυρωθούν εάν δεν υπάρξει συμμόρφωση με όσα ορίζει η Συμφωνία», είπε ο Μητσοτάκης.

Το ελληνικό σοσιαλιστικό κόμμα Πασόκ, το οποίο κατέχει την τρίτη θέση στις δημοσκοπήσεις, δήλωσε επίσης ότι δεν θα δώσει το πράσινο φως για την επικύρωση των εκκρεμών πρωτοκόλλων.

Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή λέει ότι «όλα τα μέρη» πρέπει να τηρήσουν τη συμφωνία.

«Οι σχέσεις καλής γειτονίας και η περιφερειακή συνεργασία παραμένουν ουσιαστικές για τη διαδικασία της διεύρυνσης. Οι υφιστάμενες διμερείς συμφωνίες πρέπει να εφαρμοστούν καλή τη πίστη από όλα τα μέρη, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών μεταξύ Βόρειας Μακεδονίας και Ελλάδας», δήλωσε στο Euractiv εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Τα τρία πρωτόκολλα που εκκρεμούν

Η επικύρωση των τριών πρωτοκόλλων έχει πυροδοτήσει πολιτική αντιπαράθεση στην Αθήνα.

Τα πρωτόκολλα, που αποτελούν μέρος της Συμφωνίας των Πρεσπών, αφορούν τις ευθύνες της Ελλάδας όσον αφορά τον έλεγχο του εναέριου χώρου της Βόρειας Μακεδονίας και παρέχουν στα Σκόπια εκπαίδευση και τεχνογνωσία σε θέματα ΕΕ.

Το αριστερό κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης ΣΥΡΙΖΑ, που υπέγραψε τη Συμφωνία των Πρεσπών, επιχειρεί τώρα να αυξήσει την πίεση στο κυβερνών κόμμα της Νέας Δημοκρατίας καταθέτοντας πρόταση στο ελληνικό κοινοβούλιο για επικύρωση των εκκρεμών μνημονίων.

Όταν ήταν στην αντιπολίτευση, το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας αντιτάχθηκε σθεναρά στη Συμφωνία των Πρεσπών, αλλά δεσμεύτηκε να τη σεβαστεί όταν ήρθε στην εξουσία το 2019.

Η πολιτική οικογένεια της Νέας Δημοκρατίας στην ΕΕ, το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) υποστήριξε τη συμφωνία το 2018, εξοργίζει το VMRO-DPMNE, επίσης μέλος του ΕΛΚ.

Πηγή του ΕΛΚ είπε στο Euractiv την περασμένη εβδομάδα ότι μετά τις εκλογές της ΕΕ τον Ιούνιο, θα γίνει γενικός «καθαρισμός σπιτιού» σχετικά με την ένταξη ορισμένων κομμάτων και ότι το κόμμα VMRO-DPMNE «έχει την κορυφή της λίστας».

Εν τω μεταξύ, οι πρώην πρωθυπουργοί Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας, Αλέξης Τσίπρας (ΣΥΡΙΖΑ) και Ζόραν Ζάεφ, παρενέβησαν, λέγοντας ότι σύντομα θα αναλάβουν πρωτοβουλίες για να σώσουν τη συμφωνία των Πρεσπών.

Πηγή: EURACTIV