Ένας επίδοξος δολοφόνος ξυπνά τα φαντάσματα της βίας στην Ευρώπη

Ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας, Μεντβέντεφ, ο οποίος συχνά πυκνά εκτοξεύει πυρηνικές απειλές, δεν είχε κανένα δισταγμό να συγκρίνει τον επίδοξο δολοφόνο του Σλοβάκου πρωθυπουργού με τον νεαρό άνδρα που πυροδότησε τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, εκτελώντας τον διάδοχο της Αυστροουγγαρίας, Φερδινάνδο.

Το άτομο που πυροβόλησε τον εθνικιστή ηγέτη της Σλοβακίας  ήταν «μια ταραχώδης εκδοχή του Γκαβρίλο Πρίνσιπ», έγραψε ο Μεντβέντεφ στο X. Ο Πρίνσιπ, ο 19χρονος Βόσνιος Σέρβος εθνικιστής που δολοφόνησε τον Φερδινάνδο στο Σεράγεβο, ξεκίνησε αυτό που ο Τσόρτσιλ αποκάλεσε τον σκληρότερο από όλους τους πολέμους.

Ήταν σε πολλά επίπεδα ένας άγριος συνειρμός. Η Ευρώπη των αυτοκρατοριών που συγκρούστηκε την περίοδο 1914 -1918 έχει παρέλθει προ πολλού, όπως και η Ευρώπη που την αντικατέστησε και παρήγαγε το Άουσβιτς. Στη θέση τους, η σκληρά δομημένη Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 μελών, συμπεριλαμβανομένης της Σλοβακίας, η οποία δημιουργήθηκε με πρωταρχικό στόχο να αποκλείσει την πιθανότητα πολέμου, σε μια ερειπωμένη ήπειρο.

Ωστόσο, με τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να απέχουν μόλις τρεις εβδομάδες, οι δυσοίωνες ενδείξεις απαρχής ενός νέου κύκλου βίας, υπερβαίνουν κατά πολύ τη δολοφονική επίθεση κατά του Φίτσο.

Πολιτική βία και οδυνηροί συνειρμοί

Ο πόλεμος στην Ουκρανία μαίνεται εδώ και 27 μήνες. Όπως και στον Α΄ Παγκόσμιο, θυμίζει όλο και περισσότερο μια σύγκρουση στην οποία εμπλέκονται στρατιώτες που έχουν εγκλωβιστεί στο «ίδιο δολοφονικό τέλμα, ανάμεσα σε  σφαίρες και φράγματα, αρρώστιες και στερήσεις, βασανιστήρια και τρόμο», όπως το έθεσε ο Tim Butcher στο βιβλίο «The Trigger», μια αφήγηση της ζωής του Πρίνσιπ.

Το  ερώτημα που εγείρει η απόπειρα δολοφονίας Φίτσο, είναι το κατά πόσο οι Ευρωπαίοι είναι αποφασισμένοι να αντιμετωπίσουν τον ίδιο τους τον εαυτό, καθώς η ακραία πολιτική πόλωση καταδιώκει τις κοινωνίες τους.

Το κίνητρο πίσω από την επίθεση στον Σλοβάκο ηγέτη παραμένει ασαφές, αλλά το περιστατικό έλαβε χώρα μέσα σε ένα δηλητηριώδες πολιτικό περιβάλλον, που όπως όλα δείχνουν, θα γίνει ακόμη πιο τοξικό.  

Η Ευρώπη διχάζεται όλο και περισσότερο, και μάλιστα επικίνδυνα. Σε αυτόν τον πολιτικό κόσμο, δεν υπάρχουν πλέον αντίπαλοι, υπάρχουν μόνο εχθροί. Πλέον όλα τα μέσα είναι θεμιτά, ακόμη και η βία.

Η απόπειρα δολοφονίας του Φίτσο «αποδεικνύει που  μπορεί να οδηγήσει η ακραία πόλωση και αυτό είναι κάτι που πρέπει να σκεφτούν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες, αλλά και οι Ηνωμένες Πολιτείες», δήλωσε ο Ζακ Ρούπνικ, Γάλλος πολιτικός επιστήμονας με αντικείμενο μελέτης την κεντρική Ευρώπη.

Την περασμένη Πέμπτη, ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος επέστρεψε στην εξουσία αφού νίκησε το εθνικιστικό κόμμα, αποκάλυψε ότι δέχεται απειλές για τη ζωή του.

Περιστατικό πολιτικής βίας σημειώθηκε και στην Γερμανία, όπου τέσσερα άτομα επιτέθηκαν σε Σοσιαλδημοκράτη πολιτικό, ενώ τοποθετούσε προεκλογικές αφίσες στη Δρέσδη.

Οι αιτίες της πόλωσης

Αλλά τι φταίει για την επιστροφή της βίας;

Η διασπορά ψευδών ειδήσεων και η προπαγάνδα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, επιδείνωσαν την κατάσταση. Αλλά ο κύριος παράγοντας, ήταν πιθανότατα το μεταναστευτικό – περίπου 5,1 εκατομμύρια μετανάστες εισήλθαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση μόνο το 2022, – ένα ζήτημα που πυροδοτεί πολιτικό και κοινωνικό αναβρασμό σε όλη την Ευρώπη.

Σε Σλοβακία, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Σουηδία, Ολλανδία τα ξενοφοβικά κόμματα κερδίζουν έδαφος. Πολλά από αυτά έχουν ρίζες στο φασισμό, όπως η Εναλλακτική για τη Γερμανία ή το Εθνικό Συλλαλητήριο της Λεπέν.

Αυτά τα κόμματα, αναμένεται να ανεβάσουν κατά πολύ τα ποσοστά τους στις Ευρωεκλογές. Στη Γαλλία, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η παράταξη της Μαρίν Λεπέν, θα λάβει περίπου διπλάσιες ψήφους από το κεντρώο κόμμα του προέδρου Μακρόν.

Το κλίμα ήταν εύφλεκτο πριν από την απόπειρα δολοφονίας του Φίτσο. Τώρα είναι ακόμη περισσότερο. Η κουλτούρα ειρήνης της μεταπολεμικής Ευρώπης έχει ήδη κλονιστεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Μέχρι πρότινος, η ήρεμη κανονικότητα φαινόταν ακλόνητη, τα οδυνηρά μαθήματα της ιστορίας είχαν γίνει ευρωπαϊκό βίωμα. Αλλά όπως έδειξε ο εκδικητικός πόλεμος του Πούτιν, η πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989, δεν ήταν τελικά αναίμακτη. Τα μοχθηρά φαντάσματα της Ευρώπης, φαίνεται ότι επιστρέφουν.

Πηγή: New York Times