Ρεπορτάζ libre/Στεγαστική …ασυδοσία στις Κυκλάδες: Ζητούν ενοίκια έως και 2.000 από δασκάλους και πυροσβέστες

Αβάσταχτο για εποχικούς υπαλλήλους και κρατικούς λειτουργούς το κόστος στέγασης στα δημοφιλή νησιά, με τη Μύκονο, τη Σαντορίνη και την Πάρο να φιγουράρουν στις πρώτες θέσεις της θλιβερής λίστας. Συγκεκριμένα, το κόστος για 25 τ.μ. κατοικία στη Μύκονο αγγίζει τις 11.000€ για τη σεζόν! Ο Πρόεδρος Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates παραχωρεί στο libre τα θλιβερά αποτελέσματα της έρευνας, στα οποία αποτυπώνονται οι τιμές ”φωτιά” για τα ενοίκια, ειδικά στις Κυκλάδες. Στο libre μιλά ο πρόεδρος της Α’ ΕΛΜΕ Κυκλάδων. Εκπαιδευτικός χρόνια ο ίδιος σε Κυκλαδονήσι γνωρίζει καλά τι σημαίνει να αναγκάζονται εποχιακοί εργαζόμενοι, γιατροί και εκπαιδευτικοί να κοιμούνται στα αυτοκίνητά τους γιατί δεν μπορούν να ανταποκριθούν στο κόστος στέγασης.

Το σύνολο των δεικτών της Eurostat κατατάσσουν την Ελλάδα πρωταθλήτρια στο κόστος στέγασης για τουλάχιστον 6 συναπτά έτη στο σύνολο των χωρών της Ε.Ε. Η κυβέρνηση έχει αποτύχει να εφαρμόσει προγράμματα που θα ανακουφίσουν ουσιαστικά όλους τους πολίτες. Το μείζον κοινωνικό πρόβλημα της στέγασης εντείνεται στη νησιωτική χώρα. Δεν είναι λίγες οι φορές που εκπαιδευτικοί έχουν κοιμηθεί στα αυτοκίνητα τους ενώ γιατροί δεν αποδέχονται την τοποθέτησή τους, λόγω του υψηλού κόστους στέγασης σε σχέση με τα εισοδήματά τους.

Ο Θέμης Μπάκας, Πρόεδρος Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates, παραχωρεί στο libre τα στοιχεία έρευνας για το κόστος στέγασης εποχιακών και κρατικών λειτουργών στους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς. Οι αριθμοί σοκάρουν. «Είναι αδιανόητο να μην έχουμε μεριμνήσει ως πολιτεία για την στέγαση κρατικών λειτουργών που καλούνται να παρέχουν τις υπηρεσίες τους στους κατοίκους και κυρίως σε νευραλγικές θέσεις όπως στην υγεία, στην εκπαίδευση και στην ασφάλεια. Δυστυχώς μέχρι και σήμερα δεν έχουμε προβεί στην λύση του άνωθεν σοβαρού κοινωνικού προβλήματος, δεν έχουμε εφαρμόσει μέτρα αξιοπρεπής στέγασης προσιτού κόστους μίσθωσης» σχολιάζει ο ίδιος. Να σημειωθεί πως το κόστος μίσθωσης για κατοικίες 25τμ-50τμ είναι υψηλότερο από το ετήσιο εισόδημα των κρατικών λειτουργών.

«Παρόμοια κατάσταση ισχύει και για τους εποχιακούς εργαζόμενους που θα αναζητήσουν κατοικία για την σεζόν που θα εργαστούν στο νησί. Μπορεί μερικοί να είναι ”τυχεροί” και ο εργοδότης να τους παρέχει αξιοπρεπή στέγη, αλλά, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας όπου σε κατοικία 30-40τμ να διαμένουν ακόμη και 5-6 εργαζόμενοι – που πολλές φορές δεν είναι καν κατοικία» σχολιάζει ο κ. Μπάκας, παρατηρώντας πως «είναι παράλογο σε νησιά που τα έσοδα από τον τουρισμό να αποτελούν μεγάλο μέρος του ΑΕΠ της χώρας μας, να μην έχουν λύσει το πρόβλημα της στέγασης. Είναι αδιανόητο να υπάρχουν ιδιοκτήτες ακινήτων που ζητούν προκαταβολικά το κόστος μίσθωσης για τη σεζόν από έναν εργαζόμενο ή/και το ετήσιο κόστος μίσθωσης για έναν κρατικό λειτουργό».

Σύμφωνα με τις αναρτημένες αγγελίες ακινήτων σε ιστοσελίδες, το κόστος μίσθωσης κατοικίας 27τμ κατασκευής του 2005 στη περιοχή Καλαφάτη της Μυκόνου, μισθώνεται προς 1.200€/μήνα, χωρίς να περιλαμβάνεται το κόστος του ρεύματος, αλλά, μόνο το νερό και το internet.

Στη περιοχή Κλουβάς της Μυκόνου, το κόστος μίσθωσης κατοικίας 50τμ αγγίζει τις 14.000€ για τη σεζόν ( Απρίλιος –Οκτώβριος). Παρόμοια εικόνα και στην Σαντορίνη, το κόστος μίσθωσης κατοικίας 28τμ του 2020, αγγίζει τα 1.050€/μήνα. Στην Πάρο, κατοικία 50τμ μισθώνεται για τη σεζόν προς 12.000€ στην περιοχή Βουτάκος Αγκαιριάς. Αξίζει να αναφέρουμε, επισημαίνει ο κ. Μπάκας, ότι στη Μύκονο η δυναμική του κλάδου των βραχυχρόνιων μισθώσεων αριθμεί περίπου 4.300 ακίνητα, στην Σαντορίνη 5.100 ακίνητα και στην Πάρο περίπου 3.700 ακίνητα.

Τα άνωθεν εντυπωσιακά στοιχεία για τη δυναμική του κλάδου της βραχυχρόνιας μίσθωσης στη Μύκονο, τη Σαντορίνη και την Πάρο «αποφέρουν» στο ελληνικό δημόσιο εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ έσοδα.

«Εφόσον οι δημοτικές αρχές δεν έχουν λύσει μέχρι και σήμερα το σοβαρό πρόβλημα της στέγασης, αν και φαντάζει ”αδιανόητο” να μην μπορεί να βρεθεί λύση, θα πρέπει, ένα μέρος των εσόδων που προέρχονται από τον κλάδο της βραχυχρόνιας μίσθωσης στο Ελληνικό Δημόσιο, να αποτελέσουν κεφάλαια χρηματοδότησης στεγαστικών πολιτικών με στόχο την άμεση λύση της στέγασης των κρατικών λειτουργών και εποχιακών εργαζομένων» υπογραμμίζει και προσθέτει: «Από τη στιγμή που ο κλάδος της βραχυχρόνιας μίσθωσης έχει μερίδιο ”ευθύνης” για την ραγδαία αύξηση των ενοικίων τόσο στους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, όσο και σε αστικές περιοχές όπως ο Δήμος Αθηναίων, Καλαμάτας κλπ., και επιφέρει έσοδα που αγγίζουν τα 700 εκατ.€ στα κρατικά ταμεία, θα πρέπει ένα μέρος των εσόδων αυτών, να ανακατευθυνθούν και να αξιοποιηθούν για την δημιουργία στεγαστικών πολιτικών που θα αφορούν κυρίως τις περιοχές που καταγράφουν μεγάλη δυναμική του κλάδου.

• Στα σχόλια του κ. Μπάκα υπήρχε ειδική αναφορά στο στεγαστικό πρόβλημα των εκπαιδευτικών που καλούνται για κάποιους μήνες να εργαστούν στη νησιωτική χώρα. Στο libre μιλά ένας άνθρωπος που ξέρει πολύ καλά το ζήτημα, μιας και ο ίδιος είναι εκπαιδευτικός σε νησί. Είναι ο Δημήτρης Παπαδημητρίου και είναι πρόεδρος της Α’ ΕΛΜΕ Κυκλάδων.

«Καθώς έχει ξεκινήσει η τουριστική σεζόν του 2024, είναι προφανές ότι οι συνθήκες που αφορούν το ζήτημα της στέγασης των εκπαιδευτικών (και των υπόλοιπων βέβαια εργαζόμενων στις Κυκλάδες) προετοιμάζουν έναν μέλλον ακόμα πιο δυσοίωνο, για όσους διαμένουν ήδη στα τουριστικά και υπερτουριστικά νησιά των Κυκλάδων, αλλά και για όσους θα κληθούν να εργαστούν τον επόμενο χρόνο και τα επόμενα χρόνια στην περιοχή. Και ενώ μέχρι και πριν από λίγα χρόνια ακόμα, τα νησιά που αντιμετώπιζαν το μεγαλύτερο στεγαστικό πρόβλημα ήταν τα ”υπερτουριστικά” νησιά των Κυκλάδων (Μύκονος, Πάρος, Σαντορίνη κυρίως), πλέον το πρόβλημα διογκώνεται και επεκτείνεται επικίνδυνα σταδιακά και σε όλα τα υπόλοιπα νησιά» παρατηρεί και συνεχίζει:

«Ξεκινώντας από τα νησιά με το μεγαλύτερο στεγαστικό πρόβλημα, την Μύκονο, ύστερα και από την (πρωτοφανή για τα τελευταία χρόνια) έγκριση πέντε (5) στρατηγικών επενδύσεων από το Δημοτικό Συμβούλιο του νησιού, μόλις λίγους μήνες πριν, η κατάσταση με την αναζήτηση και εξεύρεση στέγης χρόνο με τον χρόνο χειροτερεύει. Νέες μεγάλες ”επενδύσεις” με τη μορφή τεράστιων ξενοδοχειακών μονάδων σημαίνουν νέες ανάγκες για περισσότερο προσωπικό των ίδιων των ξενοδοχειακών μονάδων, για το οποίο οι εργοδότες του θα κληθούν επίσης να διασφαλίσουν πρώτιστα τη στέγασή του.

Σε ένα νησί που ο κορεσμός στην αναζήτηση και στην εξεύρεση στέγης έχει ήδη χτυπήσει ”κόκκινο”, κάτι τέτοιο σημαίνει πως τον ερχόμενο Σεπτέμβρη που θα κληθούν να βρουν στέγη στο νησί περισσότεροι από 100 εκπαιδευτικοί, η κατάσταση θα γίνει από χαώδης μέχρι εκρηκτική… Την ίδια στιγμή βέβαια στο νησί, η τιμή για μια γκαρσονιέρα στο νησί ξεκινάει από τα 400 ευρώ, αν κάποιος σταθεί τυχερός, ενώ η τιμή για ένα σπίτι με δύο υπνοδωμάτια δύσκολα πέφτει κάτω από τα 600 ευρώ. Βέβαια μιλάμε πάντα για τους δέκα μήνες που αφορούν τη ‘χειμερινή σεζόν στο νησί, δηλαδή από Σεπτέμβρη μέχρι 30 Ιουνίου. Εξάλλου, τα τελευταία χρόνια είναι πολύ συχνό το πρόβλημα να μην παραχωρούνται προς ενοικίαση σπίτια μέχρι τις 30 Ιουνίου και οι συνάδελφοι εκπαιδευτικοί να αναγκάζονται να ξεσπιτωθούν Μάη ή Ιούνη και να αναζητούν δωμάτια για κάποιες βδομάδες ή ημέρες, προκειμένου να καταφέρουν να παραμείνουν στο νησί για να εργαστούν. Αντίστοιχη με τη Μύκονο είναι η κατάσταση στην Πάρο και τη Σαντορίνη.

Το ζήτημα όμως είναι ότι τα τελευταία τέσσερα – πέντε χρόνια το στεγαστικό πρόβλημα έχει επεκταθεί ταχύτατα και επικίνδυνα και στα υπόλοιπα Κυκλαδονήσια, στα οποία μέχρι πρότινος δεν υπήρχαν αντίστοιχα προβλήματα. Στη Σύρο πολύ δύσκολα θα βρεθεί πλέον ένα σπίτι με δύο υπνοδωμάτια μέσα ή και λίγο έξω από την Ερμούπολη, με λιγότερα από 600 ευρώ. Στην Τήνο δεν υπάρχει γκαρσονιέρα με λιγότερα από 300 ευρώ μέσα στην Χώρα ή πλησίον της Χώρας, στην Τζια αντίστοιχη κατάσταση, ενώ στη Μήλο πολύ λίγα δωμάτια ή σπίτια είναι διαθέσιμα από Σεπτέμβρη μέχρι 30 Ιουνίου ( κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής χρονιάς δηλαδή) και για αυτά που υπάρχουν πολύ δύσκολα θα βρεθεί μια γκαρσονιέρα με λιγότερα από 400 ευρώ. Παρόμοια κατάσταση παρατηρείται και στη Σίφνο, ενώ στα μικρότερα νησιά των Κυκλάδων, όπως η Σέριφος και η Κίμωλος η κατάσταση διαμορφώνεται με μεγάλες ταχύτητες προς την ίδια κατεύθυνση.

Όλη η παραπάνω κατάσταση αφορά σε όλα τα νησιά την χειμερινή σεζόν (από Σεπτέμβρη μέχρι 30 Ιούνη), καθώς είναι πλέον σχεδόν αδύνατον να κρατήσει ένας εργαζόμενος σπίτι για όλο τον χρόνο, εκτός βέβαια αν είναι σε θέση να διαθέσει ένα τεράστιο ποσό για τα δεδομένα του (στα πιο τουριστικά νησιά, μια γκαρσονιέρα στοιχίζει 8-9 χιλιάδες ευρώ για όλο τον χρόνο και ένα δυάρι 10-12 χιλιάδες ευρώ αντίστοιχα).

Το γεγονός αυτό αποκλείει αυτομάτως μια οικογένεια από τη δυνατότητα να παραμείνει σε ένα από τα κυκλαδονήσια για κάποια χρόνια, σε περίπτωση που οι γονείς είναι υποχρεωμένοι λόγω διορισμού να εργαστούν εκεί και δημιουργεί ασύμμετρες και ιδιαίτερα προβληματικές συνθήκες ζωής και διαβίωσης. Εξάλλου θα πρέπει να τονιστεί ότι σε όλη την παραπάνω κατάσταση θα πρέπει να συνυπολογιστεί πως το κόστος διαβίωσης στα Κυκλαδονήσια είναι υπερδιπλάσιο και πολλαπλάσιο ίσως, σε πολλές περιπτώσεις, από το αντίστοιχο κόστος στην ηπειρωτική Ελλάδα, ξεκινώντας από τα βασικά ”δημόσια” αγαθά (ρεύμα, νερό, αλλά και αποχέτευση σε πολλές περιπτώσεις), τα καύσιμα (2,30 η τιμή του λίτρου της βενζίνης σήμερα στη Μύκονο) και το κόστος μετακίνησης το οποίο έχει αυξηθεί υπερβολικά τα τελευταία χρόνια (450 ευρώ περίπου χρειάζεται μια τετραμελής οικογένεια με ένα αυτοκίνητο για ένα δρομολόγιο μετ’ επιστροφής Σύρος – Πειραιάς)».

Ο ίδιος χαρακτηρίζει εφιαλτική την κατάσταση με την οποία έρχονται αντιμέτωποι εκπαιδευτικοί, γιατροί, νοσηλευτές, εκαβίτες, πυροσβέστες «που συχνά αναγκάζονται να κοιμηθούν στα αμάξια τους ή σε «παράγκες» που μισθώνονται για υπέρογκα ποσά, προκειμένου να καταφέρουν να παραμείνουν και να εργαστούν εκεί».

• «Οι παραιτήσεις και οι ”αρνήσεις” εκπαιδευτικών να αναλάβουν υπηρεσία στις Κυκλάδες, αγγίζουν το ποσοστό του 30% . Όλα τα παραπάνω στοιχεία σε συνδυασμό με τους ”διαλυμένους” μισθούς των εκπαιδευτικών τα τελευταία χρόνια θέτουν πλέον το ζήτημα σε μια νέα βάση: στη βάση όχι απλά της αξιοπρεπούς διαβίωσης, αλλά της επιβίωσης…» συμπληρώνει.

Σημαντικό σημείο που κρίνει πως πρέπει να τονιστεί και πάλι είναι το ζήτημα της «φέρουσας ικανότητας» ή τελικά «ανικανότητας» των νησιών στις Κυκλάδες, να διευρύνουν ακόμα περισσότερο την τουριστική σεζόν, να εγκριθούν ακόμα περισσότερες «στρατηγικές επενδύσεις» και να «χωρέσουν» ακόμα περισσότερο κόσμο σε πολλούς από τους πιο κορεσμένους τουριστικούς προορισμούς. «Ήδη οι υποδομές που αφορούν την αποχέτευση, την υδροδότηση και την ηλεκτροδότηση κάποιων νησιών δοκιμάζονται σκληρά τους πιο τουριστικούς μήνες και συχνά καταρρέουν. Το νερό τελειώνει παρά τα συνεχόμενα σχέδια για νέες και μεγαλύτερες μονάδες αφαλατώσεων και κάποιες περιοχές, σύμφωνα με επιστημονικές προβλέψεις, απειλούνται στο άμεσο μέλλον με ”υφαλμύρωση” (ανάποδη ροή νερού στους υδροφόρους ορίζοντες και εισβολή θαλασσινού νερού)» σημειώνει, για να καταλήξει:

«Και κάπως έτσι, τίθεται ξανά και σε ελαφριά παράφραση η διαπίστωση του Άλμπερτ Αινστάιν πριν από 100 περίπου χρόνια: Ώρες ώρες, η περιβόητη οικονομική μας πρόοδος και ανάπτυξη μοιάζει με ένα τσεκούρι στα χέρια ενός ψυχοπαθούς ανθρώπου».