Ανάλυση: Ο βαθύς πολιτικός διχασμός στην κοινωνία της Σλοβακίας και το προφητικό βίντεο Φίτσο

Όπως αναφέρει το euractiv σε ανάλυσή του η απόπειρα δολοφονίας κατά του Σλοβάκου πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο αποκάλυψε βαθιές διαιρέσεις στη σλοβακική κοινωνία, τις οποίες η αμφιλεγόμενη πολιτική του πόλωσε περαιτέρω. Ο Φίτσο (Smer-SD, S&D) πυροβολήθηκε για πολιτικούς λόγους από τον Γιούρι Τσιντούλα ο οποίος όπως είπε διαφωνούσε με τις πολιτικές του, χωρίς αυτό να δικαιολογεί την αποτρόπαια πράξη. Μεταφέρθηκε αμέσως σε τοπικό νοσοκομείο, όπου υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση και σύμφωνα με πληροφορίες είναι σε κρίσιμη κατάσταση.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες καταδίκασαν τη δολοφονική απόπειρα και εξέφρασαν υποστήριξη στον Φίτσο, ο οποίος έχει επικριθεί για τη φιλορωσική του στάση, τις επιθέσεις στα ΜΜΕ και τις ΜΚΟ και τους νόμους που προσπαθεί να ψηφίσει η κυβέρνησή του παρά την κριτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αυτά περιλαμβάνουν σχέδια νόμου που θα μείωναν σημαντικά τις ποινές φυλάκισης για διαφθορά, την εισαγωγή της επισήμανσης των ΜΚΟ ως «οργανισμών με ξένη υποστήριξη» και την ενίσχυση του κυβερνητικού ελέγχου επί του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα RTVS.

• Η πολιτική ατμόσφαιρα στη Σλοβακία ήταν ιδιαίτερα τεταμένη από το 2018, όταν η δολοφονία του ερευνητή δημοσιογράφου Ján Kuciak και της αρραβωνιαστικιάς του Martina Kušnírová οδήγησε σε μία από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις στη σύγχρονη ιστορία της Σλοβακίας και ανάγκασε τον Fico να παραιτηθεί.

Όταν επανεξελέγη για την τέταρτη θητεία του ως πρωθυπουργός τον Οκτώβριο του 2023, οι εντάσεις κλιμακώθηκαν περαιτέρω καθώς η κυβέρνησή του επιτέθηκε σε ΜΜΕ και ΜΚΟ και επέδειξε ανοιχτά φιλορωσικές στάσεις. Οι αποφάσεις και η ρητορική που έλαβε η κυβέρνηση του Φίτσο οδήγησαν σε επανειλημμένες μαζικές διαμαρτυρίες και αιτήματα τόσο από την αντιπολίτευση όσο και από την κοινωνία των πολιτών από τον περασμένο Δεκέμβριο.

Αυτή η απογοήτευση επιδεινώθηκε μετά τις προεδρικές εκλογές του Απριλίου όταν ο Φίτσο ουσιαστικάξεγέλασε τους ψηφοφόρους του ηττημένου υποψηφίου της αντιπολίτευσης, του φιλοδυτικού διπλωμάτη Ιβάν Κορτσόκ.

• Ο διάσημος Σλοβάκος κοινωνιολόγος Michal Vašečka δήλωσε στην κορυφαία εφημερίδα Denník N, ότι τα αποτελέσματα των εκλογών θα επιδεινώσουν περαιτέρω την πόλωση στη σλοβακική κοινωνία.

Ο ίδιος ο Fico αναγνώρισε την αυξανόμενη πόλωση σε ένα προφητικό πλέον βίντεο όπου εξέφρασε φόβους ότι ένα μέλος της κυβέρνησής του θα μπορούσε να σκοτωθεί, υποστηρίζοντας ότι η απογοήτευση των αντιπάλων του θα μπορούσε να οδηγήσει σε άσχημα αποτελέσματα.

«Βρίζουν άσεμνα κυβερνητικούς πολιτικούς στους δρόμους και απλώς περιμένω να δω πότε αυτή η απογοήτευση, τόσο έντονα βαθύτερη από τους Denník N, Michal Šimečka (αρχηγό της φιλελεύθερης αντιπολίτευσης) και Aktuality.sk (δικτυακός τόπος ειδήσεων), θα μεταφραστεί στη δολοφονία ενός από τους κορυφαίους κυβερνητικούς πολιτικούς», είπε ο Φίκο στη συνέντευξη.

Η Πρόεδρος Zuzana Čaputová, ένας φιλελεύθερος πολιτικός που διαφωνούσε σε μεγάλο βαθμό με τον Fico, καταδίκασε έντονα τη «βίαιη και ανελέητη» επίθεση στον Fico, ενώ τα κόμματα της αντιπολίτευσης SaS και PS ακύρωσαν τη σημερινή προγραμματισμένη διαμαρτυρία ενάντια στην αμφιλεγόμενη μεταρρύθμιση του RTVS του Fico.

«Ακυρώνουμε τη σημερινή συγκέντρωση ενόψει της επίθεσης στον πρωθυπουργό. Καταδικάζουμε απόλυτα και σθεναρά τη βία και τον σημερινό πυροβολισμό του πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίκο», δήλωσε ο Μιχάλ Σιμέτσκα, ηγέτης του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, της Προοδευτικής Σλοβακίας.

Ο πρόεδρος της SaS Branislav Gröhling κάλεσε τους βουλευτές να μην κατηγορούν ο ένας τον άλλον για την κατάσταση, ενώ η συντηρητική αντιπολίτευση KDH ζήτησε ενότητα. «Πρέπει όλοι να ενωθούμε ενάντια σε κάθε πράξη βίας. Η επίθεση στον πρωθυπουργό είναι επίθεση κατά του κράτους και της κυριαρχίας της Σλοβακίας. Αυτή τη στιγμή είναι απαραίτητο να κάνουμε τα πάντα για να ηρεμήσει η κοινωνία», ανέφερε η KDH.

Όμως οι εκκλήσεις από την αντιπολίτευση, η οποία συνήθως ασκεί έντονη κριτική στον Φίτσο, φάνηκε να πέφτουν στο κενό στο τρατόπεδο του κυβερνώντος συνασπισμού. Όταν η είδηση ​​του πυροβολισμού έγινε γνωστή στον αντιπρόεδρο του σλοβακικού κοινοβουλίου, Ľuboš Blaha, αυτός διέκοψε αμέσως τη συνεδρίαση του κοινοβουλίου.

«Αυτό είναι δικό σας επίτευγμα», φώναξε στην αντιπολίτευση.

• Σύμφωνα με τον εταίρο του συνασπισμού του Φίτσο, Αντρέι Ντάνκο, ηγέτη του υπερεθνικιστικού κόμματος SNS, είναι προφανές ότι αυτό είναι το αποτέλεσμα μιας κοινωνικής σύγκρουσης. «Ακόμα δεν θέλω να πιστέψω ότι κάποιος στην κοινωνία θα ήταν πρόθυμος για κάτι τέτοιο. Είναι προφανές για μένα ότι αυτό είναι το αποτέλεσμα μιας κοινωνικής σύγκρουσης και πρέπει να τελειώσει», είπε ο Danko.

Πρόσθεσε ότι για το SNS «αρχίζει πολιτικός πόλεμος», ανακοινώνοντας αλλαγές στις σχέσεις με τα ΜΜΕ και τους πολιτικούς της πρώην κυβέρνησης.

Ο εκλεγμένος πρόεδρος Πίτερ Πελεγκρίνι, αρχηγός του συνασπισμού σοσιαλδημοκρατικού κόμματος Hlas, περιέγραψε τη δολοφονία ως άνευ προηγουμένου απειλή για τη σλοβακική δημοκρατία. «Εάν εκφράζουμε τις πολιτικές μας απόψεις με όπλα σε πλατείες και όχι σε εκλογικά τμήματα, θέτουμε σε κίνδυνο όλα όσα έχουμε φτιάξει μαζί σε 31 χρόνια σλοβακικής κυριαρχίας».

• Εάν ο Φίτσο παραμείνει νοσηλεύομενος και ανύμπορος να ασκήσει τα καθήοντά του για μεγάλο χρονικό διάστημα, θα μπορούσε να αντικατασταθεί από έναν εκ των αντιπροέδρων της κυβέρνησης.

Η απουσία του πρωθυπουργού αντιμετωπίζεται εν μέρει από τον νόμο περί αρμοδιοτήτων της Σλοβακίας, ο οποίος αναφέρει ότι σε μια τέτοια περίπτωση εκπροσωπείται από αντιπρόεδρο της κυβέρνησης που διορίζεται από τον πρωθυπουργό. Στη συνέχεια συγκαλεί και προεδρεύει σε συνεδριάσεις του υπουργικού συμβουλίου.

Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν τέσσερις αντιπρόεδροι της κυβέρνησης της Σλοβακίας: ο υπουργός Άμυνας Robert Kaliňák (Smer), η υπουργός Οικονομίας Denisa Sakova (Hlas), ο Αντιπρόεδρος για το Σχέδιο Ανάκαμψης Peter Kmec (Hlas) και ο υπουργός Περιβάλλοντος Tomas Taraba (SNS).

Ο Kaliňák, ο οποίος είναι από το κόμμα του Fico, φαίνεται ο πιθανότερος υποψήφιος για να αναλάβει προσωρινά την εξουσία.