BBC: Πώς το γερμανικό AfD συνδέεται με νεοναζιστικές οργανώσεις -Αποδομώντας τη θεωρία του “κεντρώου κόμματος”
Οδοιπορικό του BBC στα άδυτα του ακροδεξιού κόμματος «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD), καταδεικνύει την σχέση προσώπων του κόμματος με ακροδεξιά δίκτυα, τα οποία χαρακτηρίζονται από τις γερμανικές αρχές ως αντιδημοκρατικά ή ρατσιστικά. Την ίδια ώρα οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως το νεοναζιστικό κόμμα έχει εδραιωθεί ως μια από τις πιο υπολογίσιμες πολιτικές δυνάμεις της χώρας. Πιθανόν και η δεύτερη μεγαλύτερη, πίσω από τους Χριστιανοδημοκράτες.
Το βρετανικό δίκτυο ταξίδεψε στην ανατολική πόλη Κότμπους της Γερμανίας, όπου πραγματοποιήθηκε μια από τις συγκεντρώσεις της νεολαίας του AfD. Κεντρικός ομιλητής ήταν ο Matthias Helferich, εκ των κορυφαίων στελεχών του κόμματος. Ο ίδιος δεν έκρυβε στο παρελθόν τη «συμπάθειά» στον ναζισμό. Σήμερα έχει μετριάσει – τουλάχιστον επικοινωνιακά – τις θέσεις του.
Ο Stephan Kramer, περιφερειακός υπεύθυνος των υπηρεσιών ασφαλείας στην ανατολική Γερμανία, δήλωσε στο BBC ότι το AfD αποτελεί πλέον κίνδυνο για τη Δημοκρατία, καθώς το κόμμα εμφανίζεται ψηλά στις δημοσκοπήσεις – ακόμη και πρώτο – σε τρία κρατίδια στα ανατολικά, όπου το Σεπτέμβριο θα πραγματοποιηθούν εκλογές: Στη Σαξονία, στη Θουρίγγια και στο Βραδεμβούργο.
Το τελευταίο διάστημα και ενόψει των επικείμενων ευρωεκλογών, υπάρχει ένας καταιγισμός καταγγελιών σε βάρος του AfD για τις ακραίες θέσεις του, αλλά και για διαφθορά. Αν και καταγράφεται μια μικρή υποχώρηση στις δημοσκοπήσεις, το ακροδεξιό κόμμα εξακολουθεί να βρίσκεται στη δεύτερη θέση σε εθνικό επίπεδο στο σύνολο των μετρήσεων.
Η αντιισλαμική – αντιμεταναστευτική εκστρατεία του φαίνεται να έχει σημαντική απήχηση ιδιαίτερα στην ανατολική Γερμανία. Η ομιλία του Matthias Helferich στο Κότμπους ήταν ενδεικτική των θέσεων: Στο επίκεντρο ήταν οι μαζικές απελάσεις μεταναστών. Ο ίδιος ο Matthias Helferich, ο οποίος εξελέγη στο γερμανικό κοινοβούλιο το 2021, σε μια σειρά από προηγούμενες ομιλίες του, που έχουν έρθει στη δημοσιότητα, αναφερόταν κατά κόρον στον ναζισμό, εξέφραζε τη «φιλική» του στάση προς αυτόν και περιέγραφε τον εαυτό του ως «δημοκρατικό Freisler», μια αναφορά στον δικαστή της ναζιστικής εποχής, Roland Freisler.
Μιλώντας στο BBC ο Matthias Helferich επιχείρησε να αμβλύνει τη εικόνα του. Όπως είπε δεν αποκαλούσε σοβαρά το εαυτό του ως υποστηρικτή των ναζί, αλλά απλώς «παρωδούσε» τους Αριστερούς που τον κατέκριναν στο διαδίκτυο. «Αν αντιμετωπίζατε ναζιστικές κατηγορίες τόσο συχνά όσο οι πολιτικοί του AfD θα το αντιμετωπίζατε με ειρωνεία», είπε.
Σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό, ο Matthias Helferich είναι περισσότερο ειλικρινής για τις προθέσεις του υπερασπιζόμενος τις μαζικές απελάσεις ως απάντηση στη «μαζική εισροή», όπως λέει, μεταναστών από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Αν και ισχυρίζεται πως δεν πρόκειται να διώξει κάποιον που είναι νόμιμα στη Γερμανία, ανέφερε πως θα μπορούσε να «προσφερθεί» σε αυτό το άτομο μια «ευκαιρία να επιστρέψει στην πατρίδα και τον πολιτισμό του». «Δεν πρόκειται για υποβάθμιση των ανθρώπων ή απέλασή τους για ρατσιστικούς λόγους. Πρόκειται για τη διατήρηση της Γερμανίας ως γης των Γερμανών», υποστήριξε.
Σχετικά με τη συμμετοχή του σε μια καλοκαιρινή εκδήλωση που διοργανώθηκε από το Institut für Staatspolitik (IfS), το οποίο νωρίτερα είχε χαρακτηριστεί ως ακροδεξιό εξτρεμιστικό από την ομοσπονδιακή εσωτερική υπηρεσία πληροφοριών, ο Matthias Helferich δήλωσε πως «δεν συμμερίζεται την άποψή των αρχών». «Εγώ αποφασίζω πού θα μιλήσω», τόνισε. Εξάλλου, τα στελέχη του AfD κατηγορούν τις εγχώριες υπηρεσίες πληροφοριών, ως ένα σώμα γεμάτο με κυβερνητικούς αξιωματούχους που τους στοχοποιεί με στόχο να τους πλήξει πολιτικά.
Ένας εκ των διοργανωτών της εκδήλωσης στο Κότμπους ήταν ο Jean-Pascal Hohm. Πρόκειται για ένα πρόσωπο που έχει διατελέσει διάφορους ρόλους στο AfD και θα είναι υποψήφιος στις πολιτειακές εκλογές του Βρανδεμβούργου τον Σεπτέμβριο, παρά το γεγονός πως εμπλέκεται ή συνδέεται μια σειρά από ομάδες που επίσης έχουν χαρακτηριστεί ως ακροδεξιές εξτρεμιστικές. Πρόκειται για την ένωση Ein Prozent (Ένα τοις εκατό), το Zukunft Heimat (Μελλοντική Πατρίδα) και το κίνημα Identitarian, το οποίο είναι γνωστό ότι προωθεί τη θεωρία συνωμοσίας της «Μεγάλης Αντικατάστασης».
Πρόκειται για μια κυρίαρχη θεωρία στο χώρο της ακροδεξιάς, βάσει της οποίας οι παγκόσμιες ελίτ σχεδιάζουν σκόπιμα να αλλάξουν τα δημογραφικά στοιχεία των δυτικών χωρών με τη μαζική εισροή ισλαμιστών. Ο Jean-Pascal Hohm, μιλώντας στο BBC, σημειώνει πως «η αντικατάσταση του πληθυσμού είναι ένα βασικό θέμα της εποχής». «Δεν λέω ότι αυτό οργανώνεται από ψηλά, αλλά λέω ότι συμβαίνει».
Στο παρελθόν ο Jean-Pascal Hohm έχει καταγραφεί ανάμεσα σε ένα πλήθος οπαδών που φώναζε αντισημτικά συνθήματα και χαιρετούσε ναζιστικά. Ο ίδιος το διαψεύδει λέγοντας πως πρόκειται για «ισχυρισμούς κάποιων τρελών» και πως ο ίδιος «δεν υποστηρίζει τέτοια πράγματα».
Το τρίτο πρόσωπο της ιστορίας του BBC, που αναδεικνύει τις σχέσεις του AfD με την ακροδεξιά και τον ναζισμό, είναι ο Benedikt Kaiser, ο οποίος βρισκόταν στο ακροατήριο κατά την ομιλία του Matthias Helferich και σήμερα εργάζεται στο γερμανικό κοινοβούλιο, ως σύμβουλος του Jürgen Pohl, βουλευτή του AfD στη Θουριγγία.
Έρευνα της εφημερίδας Die Welt έχει αποκαλύψει τη συμμετοχή του Benedikt Kaiser σε νεοναζιστικούς κύκλους τουλάχιστον από το 2006 έως το 2011. Μεταξύ άλλων υπάρχουν φωτογραφίες που τον δείχνουν σε πορείες του νεοναζιστικού NPD, αλλά και σε συγκέντρωση των ακροδεξιών χούλιγκαν «New Society Boys», που αναφέρεται συχνά και ως «NS», αρχικά που παραπέμπουν στον ναζισμό (εθνικοσοσιαλισμό).
Σήμερα ο Benedikt Kaiser παρουσιάζεται ως «θεωρητικός» του AfD και επαινείται συχνά από στελέχη του κόμματος για τις θέσεις του, όπως από τον Björn Höcke, ο οποίος συμπεριλαμβάνεται στην ακραία πτέρυγα της «Εναλλακτικής για τη Γερμανία» και είναι υποψήφιος στη Θουριγγία. Δικαστήριο έχει αποφανθεί πως δεν είναι «δυσφημιστικό» να αποκαλείται ο Björn Höcke φασίστας και έχει οδηγηθεί στο εδώλιο κατηγορούμενος για χρήση ναζιστικού συνθήματος. Ο ίδιος δηλώνει «αθώος» και υποστηρίζει πως δεν γνώριζε την προέλευση του συνθήματος, όταν το χρησιμοποίησε σε μια ομιλία του το 2021.
H απόπειρα του AfD να εμφανιστεί ως κεντρώο κόμμα
Το AfD προσπαθεί το τελευταίο διάστημα να θολώσει τις γραμμές του και τις σχέσεις του με ένα εξτρεμιστικό δίκτυο, ισορροπώντας μεταξύ των ακροδεξιών νεοναζιστικών θέσεων και την υιοθέτηση μιας πιο mainstream «δεξιάς» εικόνας. Μια τακτική που ακολουθούν εξάλλου πολλά ακροδεξιά κόμματα σε όλη την Ευρώπη. Οι υποστηρικτές του AfD με τους οποίους μίλησε το BBC ισχυρίζονται πως το κόμμα δεν είναι ακραίο. Μάλιστα ορισμένοι λένε πως αντιπροσωπεύει τον κεντρώο χώρο.
Ο γενικός γραμματέας του Κεντρικού Συμβουλίου Εβραίων στη Γερμανία έχει δηλώσει πάντως πως θα έφευγε από τη χώρα εάν το AfD ανέβαινε στην εξουσία. Με τις «εθνικιστικές» απόψεις του υπάρχει ο κίνδυνος «η Γερμανία να μετατραπεί ξανά σε αυτό που ήταν μεταξύ του 1933 και του 1945», δήλωσε στο BBC, υπενθυμίζοντας την άνοδο των ναζί στη χώρα.
Ο Stephan Kramer, Πρόεδρος του Γραφείου για την Προστασία του Συντάγματος στη Θουριγγία και μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, εκτιμά πως το AfD έχει «πολύ σοβαρές» πιθανότητες να κερδίσει περισσότερες έδρες από το SPD στο συγκεκριμένο κρατίδιο στις προσεχείς εκλογές του φθινοπώρου.
Going to the extreme: Inside Germany’s far right https://t.co/1CGNsYeISz
— BBC News (World) (@BBCWorld) May 8, 2024
Όπως αναφέρει, το AfD αποτελεί μέρος του «κοινοβουλευτικού βραχίωνα» της ακροδεξιάς που ενισχύεται σε όλη την Ευρώπη, υπογραμμίζοντας πως αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τη Δημοκρατία. «Πρόκειται για έναν εχθρό που στοχεύει στις ρίζες και είναι πολύ επικίνδυνο γιατί πρόκειται για τα ζωτικά μέρη της Δημοκρατίας μας», υπογραμμίζει και τονίζει πως η πολιτική ένταση ανεβαίνει επικίνδυνα στη χώρα.
«Αυτή η ιστορία δεν αφορά μόνο τρεις άντρες και μια ομιλία στο Κότμπους, αλλά για ένα χάσμα στη Γερμανία σχετικά με τον εξτρεμισμό και τον κίνδυνο επιστροφής σε ένα ζοφερό παρελθόν», σχολιάζει καταλήγοντας το BBC.