Κυβέρνηση εθνικιστών στα Σκόπια- Η “βόμβα” Σιλιάνοφσκα στις Πρέσπες και η στάση της Αθήνας

Μια επικείμενη αλλαγή στην κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας κινδυνεύει να αναζωογονήσει τις εντάσεις με τη Βουλγαρία και την Ελλάδα — περιπλέκοντας περαιτέρω την ήδη ελικοειδή πορεία της χώρας προς την ένταξη στην ΕΕ, όπως μεταδίδει η Νεκταρία Σταμούλη από το POLITICO.

Μέχρις ώρας η ελληνική κυβέρνηση παρακολουθεί χωρίς να σχολιάζει τις εξελίξεις στα Σκόπια και αναμένει μέχρι τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης που, ωστόσο, μπορεί να αποτελέσει προϊόν συνασπισμού κομμάτων. Στάση αναμονής τηρούν και οι Βρυξέλλες και παραμένει ακόμα άγνωστο εάν ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όπως το Βερολίνο (που είχε πρωταγωνιστήσει υπέρ της Συμφωνίας των Πρεσπών), το Παρίσι, και, φυσικά,οι Βρυξέλλες, θα τοποθετηθούν εν καιρώ σχετικά, εφόσον, βεβαίως, μία κυβέρνηση υπό το εθνικιστικό VMRO-DPMNE αποφασίσει να μποϋκοτάρει τη συμφωνία που είναι συνδεδεμένη με την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας.

Εκτός απροόπτου θα επιβεβαιωθεί το προβάδισμα της εθνικίστριας υποψήφιας Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, ενώ προβλέπεται και η επικράτηση του VMRO-DPMNE υπό τον Κρίστιαν Μίτσκοσκι στις κοινοβουλευτικές εκλογές.

Τόσο η υποψήφια πρόεδρος όσο και ο υποψήφιος πρωθυπουργός του συγκεκριμένου κόμματος έχουν προαναγγείλει ότι δεν προτίθενται να χρησιμοποιήσουν τη συνταγματική ονομασία της χώρας, ουσιαστικά προκαλώντας την Αθήνα να αντιδράσει. Όπως αναφέρει η “Καθημερινή”, μια τέτοια στάση θα υποχρεώσει την ελληνική πλευρά να καθυστερήσει περαιτέρω την εκκρεμούσα κύρωση των τριών μνημονίων συνεργασίας (ζητήματα ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, στρατιωτικά και οικονομικά) από τη Βουλή και, σε κάθε περίπτωση, να προχωρήσει στις απαραίτητες διπλωματικές ενέργειες (διαβήματα κ.λπ.). Η κατάσταση για την ελληνική διπλωματία περιπλέκεται επειδή εκτός μίας τέτοιας ίσως αρνητικής εξέλιξης στα Σκόπια εκκρεμεί και η επιθετική στάση της Αλβανίας (επίσης χώρα υπό ένταξη) με αφορμή τη συνεχιζόμενη φυλάκιση του εκλεγμένου δήμαρχου Χειμάρρας Φρέντι Μπελέρη. Η επίσκεψη Ράμα στην Αθήνα και η ομιλία του σε Αλβανούς ίσως επιδεινώσει την κατάσταση, πάντως θα αποκαλύψει τις προθέσεις του Αλβανού πρωθυπουργού.

Γιατί κερδίζουν οι εθνικιστές

Από το 2018, το βαλκανικό κράτος των 2,1 εκατομμυρίων προσβλέπει στην πορεία για πλήρη ενσωμάτωση όταν έλυσε μια διαφωνία δεκαετιών με την Ελλάδα για το όνομά του.

Τα Σκόπια συμφώνησαν τελικά σε αυτή την αλλαγή ονόματος στη «συμφωνία των Πρεσπών» με αντάλλαγμα τις διαπραγματεύσεις στην ΕΕ και την ένταξη στο ΝΑΤΟ.

Από τότε, ωστόσο, οι πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας έχουν απογοητευτεί ολοένα και περισσότερο με τη βραδύτητα της ενταξιακής διαδικασίας και η δημόσια υποστήριξη προς την ΕΕ έχει μειωθεί απότομα .

Οι εκλογές για την ανάδειξη νέας κυβέρνησης και προέδρου στις 8 Μαΐου φαίνονται να εγκαινιάσουν μια νέα διοίκηση υπό το κόμμα VMRO-DPMNE, το οποίο ακολουθεί συγκρουσιακή προσέγγιση τόσο με τη Σόφια όσο και με την Αθήνα — και οι δύο θα πρέπει να συμφωνήσουν με την ένταξη των Σκοπίων στο συνασπισμός.

Το VMRO-DPMNE απορρίπτει το αίτημα της Σόφιας για συνταγματικές αλλαγές που αναγνωρίζουν μια βουλγαρική μειονότητα. Εν τω μεταξύ, η Αθήνα αναδεικνύει ολοένα και περισσότερο το γεγονός ότι ο υποψήφιος πρωθυπουργός του VMRO-DPMNE αναφέρεται στη χώρα ως «Μακεδονία» και όχι ως «Βόρεια Μακεδονία» — αναζωπυρώνοντας τις παλιές εντάσεις με την Ελλάδα σχετικά με τη χρήση του ονόματος της πατρίδας του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το VMRO-DPMNE, επί του παρόντος το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, προηγείται και αναμένεται να αντικαταστήσει το σοσιαλιστικό κόμμα SDSM, το οποίο κυβερνά τη χώρα από το 2017, παρόλο που θα χρειαστεί συνασπισμός.

Ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών στις 24 Απριλίου έδειξε αλλαγή της πολιτικής τάξης. Η Gordana Siljanovska-Davkova, υποστηριζόμενη από το VMRO, σημείωσε κυρίαρχη νίκη, συγκεντρώνοντας 40,1 τοις εκατό των ψήφων, ενώ ο νυν πρόεδρος Stevo Pendarovski του SDSM κέρδισε 19,9 τοις εκατό.

«Αυτές οι εκλογές είναι σίγουρα σημαντικές για τη Βόρεια Μακεδονία από την προοπτική ένταξης στην ΕΕ, γιατί στις δημοσκοπήσεις το VMRO προηγείται και δεν έχουμε ακόμη να δούμε αν, πότε και πώς θα πραγματοποιήσει τις συνταγματικές αλλαγές για τη συνέχιση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. », δήλωσε η Σιμόν Κατσάρσκα από το Ινστιτούτο Ευρωπαϊκής Πολιτικής στα Σκόπια.