ΔιαΝΕΟσις/ Η κραυγή των νέων: Μόνο το 10% θεωρούν ότι έχουμε “ισχυρή δημοκρατία”

Μόνο το 27,4% θεωρούν τη δημοκρατία στη χώρα «ισχυρή», ωστόσο, μαζί με όσους δεν τη θεωρούν ούτε ισχυρή ούτε ασθενή (37,2%) διαμορφώνεται μια πλειοψηφία που θεωρεί ότι δεν είναι ασθενής. Η ηλικιακή ομάδα στην οποία η επιλογή «ισχυρή» παίρνει το χαμηλότερο ποσοστό είναι οι νεότεροι, 25-39 ετών -εξ αυτών, μόνο 10% την θεωρούν ισχυρή. Την ίδια ώρα, 1 στους 2 δεν τη θεωρεί “ούτε ισχυρή ούτε ασθενή”, ενώ 4 στους 10 –το μεγαλύτερο ποσοστό μεταξύ των ηλικιακών ομάδων– τη θεωρούν “ασθενή”. Η έρευνα της Metron για λογαριασμό της διαΝΕΟσις.

Το δεύτερο μέρος του έκτου κύματος της μεγάλης δημοσκοπικής έρευνας της διαΝΕΟσις “Τι πιστεύουν οι Έλληνες“ περιλαμβάνει απόψεις για τα συναισθήματα που κυριαρχούν μεταξύ των πολιτών αυτή την περίοδο, για την Ευρωπαϊκή Ένωση, για την κατάσταση του κόσμου αλλά και για τη μετανάστευση. Η έρευνα επιχειρεί να αναδείξει τις σκέψεις των πολιτών σε μια εποχή παγκόσμιας αβεβαιότητας και δύο πολέμων στην ευρύτερη περιοχή μας. Πώς πιστεύουν οι Έλληνες ότι επηρεάζονται από την κατάσταση και τι αναμένουν το επόμενο διάστημα; Πώς βλέπουν την ελληνική δημοκρατία μισό αιώνα μετά την αποκατάστασή της και τι δηλώνουν για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Γνωρίζουν τι είναι το Ταμείο Ανάκαμψης; Πώς βλέπουν τους μετανάστες –όσους βρίσκονται ήδη στη χώρα αλλά και εκείνους που μπορεί να έρθουν στο μέλλον;

Όπως και το πρώτο μέρος της έρευνας, το οποίο δημοσιεύτηκε πρόσφατα, έτσι και αυτό δεν μένει μόνο στην αποτύπωση της εικόνας σήμερα. Το “Τι πιστεύουν οι Έλληνες” συνολικά περιλαμβάνει αρκετές κοινές ερωτήσεις με το πρώτο κύμα του 2015 και, επομένως, μπορεί κάποιος να παρατηρήσει το πώς ο πληθυσμός αλλάζει (ή δεν αλλάζει) απόψεις μέσα στα χρόνια. Οι παρατηρήσεις αυτού του είδους, ειδικά σε κάποια θέματα της συγκεκριμένης ενότητας της έρευνας που επηρεάζονται από σημαντικά διεθνή και τοπικά γεγονότα, έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Το δεύτερο μέρος του έκτου κύματος του “Τι πιστεύουν οι Έλληνες” προέκυψε μετά από δημοσκόπηση, τηλεφωνικά και online, της Metron Analysis σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.104 ατόμων, την περίοδο 23 Ιανουαρίου έως 6 Φεβρουαρίου 2024. Τα πλήρη αποτελέσματα και δεδομένα της δημοσκόπησης συνοδεύει η δημοσίευση μιας έκθεσης, την οποία υπογράφουν ο Στράτος Φαναράς, ο Γιάννης Μπαλαμπανίδης και η Πέννυ Αποστολοπούλου από τη Metron Analysis, και μία ανάλυση της Research Director στη Mindview Νεφέλης Στουρνάρα για τη μετανάστευση. Το επόμενο διάστημα θα δημοσιευτούν ακόμα περισσότερες ενδιαφέρουσες αναλύσεις που θα αναδεικνύουν και θα σχολιάζουν τα ευρήματα της έρευνας.

Τα συναισθήματα αυτή την περίοδο

Η έρευνα “ανοίγει” με ερωτήσεις που αφορούν τα συναισθήματα που βιώνουν οι ερωτώμενοι “σήμερα” –δηλαδή την περίοδο που έτρεχε η έρευνα. Όπως σχολιάζει η έκθεση της Metron Analysis: “Ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνονται οι Έλληνες και οι Ελληνίδες τη θέση της Ελλάδας μέσα στον κόσμο έχει αφετηρία το πώς αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους και την προσωπική τους κατάσταση”.

Η ιεράρχηση των συναισθημάτων που αναφέρονται συνολικά σε αυτό το κύμα της έρευνας, φαίνεται ότι παραμένει παρόμοια με τα τρία προηγούμενα κύματα. Η ανασφάλεια κυριαρχεί, καθώς την αναφέρει 1 στους 2. Δεύτερη, κατά σειρά, έρχεται η απογοήτευση με 44,3%. Ακολουθεί ο θυμός, με 29,7%. Το πρώτο θετικό συναίσθημα, η αισιοδοξία, εμφανίζεται τέταρτο κατά σειρά και περίπου στα ίδια επίπεδα με το 2022, αλλά κατά περίπου 8 μονάδες χαμηλότερα από τα επίπεδα του 2019. Όπως φαίνεται και σε άλλες παρόμοιες έρευνες, αλλά και στα προηγούμενα κύματα του “Τι πιστεύουν οι Έλληνες”, οι γυναίκες τείνουν να επιλέγουν πιο συχνά αρνητικά συναισθήματα σε αντίστοιχες ερωτήσεις.

Η δημοκρατία στην Ελλάδα

Με αφορμή την επέτειο των 50 ετών Μεταπολίτευσης, η οποία αναφέρεται και στη διατύπωση της σχετικής ερώτησης, η έρευνα ζητά από τους συμμετέχοντες να σχολιάσουν την ποιότητα της δημοκρατίας στη χώρα. Λιγότεροι από 1 στους 3 (27,4%) θεωρούν τη δημοκρατία στη χώρα “ισχυρή”. Ωστόσο, αν κάποιος τους αθροίσει με την πλειονότητα όσων δηλώνουν ότι δεν είναι “ούτε ισχυρή, ούτε ασθενής” (37,2%) βρίσκει μια πλειοψηφία, η οποία πιθανόν αντιλαμβάνεται μια δημοκρατία που, αν δεν είναι ισχυρή, τουλάχιστον δεν είναι ασθενής. Είναι, επίσης, ενδιαφέρον ότι η ηλικιακή ομάδα στην οποία η επιλογή “ισχυρή” παίρνει το χαμηλότερο ποσοστό, είναι οι νεότεροι, ηλικίας 25-39 ετών. Μόνο 1 στους 10 από αυτή την ηλικιακή ομάδα δηλώνει ότι η δημοκρατία μας είναι ισχυρή. Την ίδια ώρα, 1 στους 2 δεν τη θεωρεί “ούτε ισχυρή ούτε ασθενή”, ενώ 4 στους 10 –το μεγαλύτερο ποσοστό μεταξύ των ηλικιακών ομάδων– τη θεωρούν “ασθενή”. Η εικόνα στις μεγαλύτερες ηλικίες είναι διαφορετική και “εξισορροπεί” τα αποτελέσματα. “Είναι χαρακτηριστικό ότι ‘ισχυρή’ τείνουν να θεωρούν τη δημοκρατία μας περισσότερο οι μεγαλύτερες ηλικίες που βρίσκονται βιωματικά πιο κοντά στη δικτατορία και στη δημοκρατική μετάβαση (οι άνω των 55)”, υπογραμμίζει η έκθεση της Metron Analysis.

Πως θα είναι η Ελλάδα σε 10 χρόνια

H έρευνα ρωτά επίσης τους συμμετέχοντες πώς θεωρούν ότι θα είναι η Ελλάδα σε δέκα χρόνια. Περισσότεροι από 1 στους 2 συμφωνούν ότι η χώρα θα έχει πολλούς μετανάστες (83,3%) και ότι οι πολίτες θα είναι πιο ανεκτικοί στη διαφορετικότητα (63,3%). Από την άλλη πλευρά, πολύ λιγότεροι θεωρούν ότι το βιοτικό επίπεδο θα έχει συγκλίνει με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (34%), ότι η Ελλάδα θα είναι οικονομικά ισχυρή χώρα (26,1%) ή ότι “θα λειτουργεί αξιοκρατικά” (23,2%). Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι περισσότεροι από 4 στους 10 πιστεύουν ότι η Ελλάδα μέσα σε μια δεκαετία θα αυξήσει τη διεθνή επιρροή της. Με απλά λόγια, υπάρχει ένα –μικρότερο ή μεγαλύτερο– μέρος του πληθυσμού, το οποίο θεωρεί εφικτό η χώρα να αυξήσει τη διεθνή επιρροή της, χωρίς όμως να λειτουργεί αξιοκρατικά, χωρίς να αυξήσει το βιοτικό επίπεδό της και χωρίς μια ισχυρή οικονομία.