Άρθρο-κόλαφος Χαράρι για Νετανιάχου: “Μετατρέπει το Ισραήλ σε κράτος-παρία, μας οδηγεί στην καταστροφή”

“Ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου και οι πολιτικοί του εταίροι έχουν επανειλημμένα αποδείξει ότι δεν είναι ικανοί να λαμβάνουν τέτοιες αποφάσεις. Οι πολιτικές που ακολούθησαν για πολλά χρόνια έχουν φέρει το Ισραήλ στο χείλος της καταστροφής. Μέχρι στιγμής, δεν έχουν δείξει καμία λύπη για τα λάθη του παρελθόντος και καμία διάθεση να αλλάξουν κατεύθυνση. Αν συνεχίσουν να διαμορφώνουν πολιτική, θα οδηγήσουν εμάς και ολόκληρη τη Μέση Ανατολή στην καταστροφή”, αναφέρει σε εκτενές άρθρο του στην ισραηλινή (αντιπολιτευτική) εφημερίδα Haaretz ο διάσημος παγκοσμίως Ισραηλινός στοχαστής και συγγραφέας Γιουβάλ Νώαζ Χαράρι, πρόσωπο που χαίρει μεγάλης εκτίμησης στη Δύση και γνωστός και από τις επισκέψεις και διαλέξεις του στην Ελλάδα.

Την ώρα που πυκνώνουν στη Δύση -ακόμα και στις Ηνωμένες Πολιτείες- οι φωνές κριτικής κατά της κυβέρνησης του Μπεντζαμίν Νετανιάχου και επικρίνεται η προσπάθεια του Ισραήλ για έναν απευθείας πόλεμο με το Ιράν, κι ενώ εντείνεται και η κριτική για την ισοπέδωση της Γάζας και την ανθρωπιστική καταστροφή που συντελείται εκεί, ο Χαράρι κατηγορεί τον Ισραηλινό πρωθυπουργό ότι μετατρέπει τη χώρα σε ένα κράτος-παρία, χωρίς φίλους και συμμάχους, παρομοιάζοντάς το, μάλιστα, με μία Βόρεια Κορέα της Μέσης Ανατολής.

Το άρθρο του Χαράρι στην αντιπολιτευτική εφημερίδα Haaretz:

Τις επόμενες ημέρες το Ισραήλ θα πρέπει να λάβει ιστορικές αποφάσεις πολιτικής, εκείνες που θα μπορούσαν να διαμορφώσουν τη μοίρα του και ολόκληρης της περιοχής για τις επόμενες γενιές. Δυστυχώς, ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου και οι πολιτικοί του εταίροι έχουν επανειλημμένα αποδείξει ότι δεν είναι ικανοί να λαμβάνουν τέτοιες αποφάσεις. Οι πολιτικές που ακολούθησαν για πολλά χρόνια έχουν φέρει το Ισραήλ στο χείλος της καταστροφής. Μέχρι στιγμής, δεν έχουν δείξει καμία λύπη για τα λάθη του παρελθόντος και καμία διάθεση να αλλάξουν κατεύθυνση. Αν συνεχίσουν να διαμορφώνουν πολιτική, θα οδηγήσουν εμάς και ολόκληρη τη Μέση Ανατολή στην καταστροφή. Αντί να βιαζόμαστε για έναν νέο πόλεμο με το Ιράν, θα πρέπει πρώτα να μάθουμε τα μαθήματα από τις αποτυχίες του Ισραήλ τους τελευταίους έξι μήνες του πολέμου.

Ο πόλεμος είναι ένα στρατιωτικό μέσο για την επίτευξη πολιτικών στόχων και υπάρχει ένα βασικό κριτήριο με το οποίο μπορούμε να μετρήσουμε την επιτυχία στον πόλεμο: Επιτεύχθηκαν οι πολιτικοί στόχοι; Μετά τη φρικτή σφαγή της 7ης Οκτωβρίου , το Ισραήλ χρειαζόταν να απελευθερώσει τους ομήρους και να αφοπλίσει τη Χαμάς, αλλά δεν θα έπρεπε να ήταν αυτοί οι μόνοι στόχοι του. Υπό το πρίσμα της υπαρξιακής απειλής που θέτει στο Ισραήλ από το Ιράν και τους παράγοντες του χάους, το Ισραήλ χρειαζόταν επίσης να εμβαθύνει τη συμμαχία του με τις δυτικές δημοκρατίες , να ενισχύσει τη συνεργασία με μετριοπαθείς αραβικές δυνάμεις και να εργαστεί για τη δημιουργία μιας σταθερής περιφερειακής τάξης.

Ωστόσο, η κυβέρνηση Νετανιάχου αγνόησε όλους αυτούς τους στόχους και αντ’ αυτού εστίασε στην εκδίκηση. Δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την απελευθέρωση όλων των ομήρων και δεν αφόπλισε τη Χαμάς. Ακόμη χειρότερα, προκάλεσε σκόπιμα μια ανθρωπιστική καταστροφή στα 2,3 εκατομμύρια Παλαιστίνιους στη Λωρίδα της Γάζας, και έτσι υπονόμευσε την ηθική και γεωπολιτική βάση για την ύπαρξη του Ισραήλ.

Η ανθρωπιστική καταστροφή στη Γάζα και η επιδείνωση της κατάστασης στη Δυτική Όχθη πυροδοτούν το περιφερειακό χάος, αποδυναμώνουν τις συμμαχίες μας με τις δυτικές δημοκρατίες και δυσκολεύουν χώρες όπως η Αίγυπτος, η Ιορδανία και η Σαουδική Αραβία να συνεργαστούν μαζί μας. Οι περισσότεροι Ισραηλινοί έχουν εστιάσει τώρα την προσοχή τους στην Τεχεράνη, αλλά ακόμη και πριν από την ιρανική επίθεση προτιμούσαμε να κάνουμε τα στραβά μάτια σε όσα συνέβαιναν στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη. Ωστόσο, αν δεν αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας απέναντι στους Παλαιστίνιους, η ύβρις και η εκδίκησή μας θα μας επιφέρουν μια ιστορική καταστροφή.

Ανθρωπιστική καταστροφή στη Γάζα

Μετά από έξι μήνες πολέμου, πολλοί από τους ομήρους είναι ακόμα αιχμάλωτοι και η Χαμάς είναι ακόμα στα πόδια της, αλλά η Λωρίδα της Γάζας είναι κατεστραμμένη, πολλές χιλιάδες άνθρωποι της έχουν σκοτωθεί και το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της είναι πλέον πεινασμένοι πρόσφυγες . Μαζί με τη Γάζα, η διεθνής θέση του Ισραήλ είναι επίσης σε ερείπια, και μας μισούν και μας εξοστρακίζουν ακόμη και πολλοί από τους πρώην φίλους μας. Εάν ξεσπάσει ένας ολοκληρωτικός πόλεμος με το Ιράν και τους πληρεξούσιους του, σε ποιο βαθμό μπορεί το Ισραήλ να υπολογίζει στις Ηνωμένες Πολιτείες, τις δυτικές δημοκρατίες και τα μετριοπαθή αραβικά κράτη να διακινδυνεύσουν για λογαριασμό μας και να μας παράσχουν ζωτική στρατιωτική και διπλωματική βοήθεια; Ακόμα κι αν αποφευχθεί ένας τέτοιος πόλεμος, πόσο καιρό μπορεί το Ισραήλ να επιβιώσει ως κράτος παρία ; Δεν έχουμε άφθονους πόρους της Ρωσίας. Χωρίς εμπορικούς, επιστημονικούς και πολιτιστικούς δεσμούς με τον υπόλοιπο κόσμο και χωρίς αμερικανικά όπλα και χρήματα, το πιο αισιόδοξο σενάριο για το Ισραήλ είναι να γίνει η Βόρεια Κορέα της Μέσης Ανατολής.

Και συνεχίζει στο άρθρο-κόλαφο για το Νετανιάχου ο διάσημος συγγραφέας:

Όσοι βιάζονται να κατηγορήσουν τον αντισημιτισμό για όλα τα προβλήματά μας, θα πρέπει να θυμούνται τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου, όταν το Ισραήλ απολάμβανε άνευ προηγουμένου διεθνή υποστήριξη. Ο Αμερικανός πρόεδρος, ο Γάλλος πρόεδρος, η Γερμανίδα καγκελάριος, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας και ένας μακρύς κατάλογος πρόσθετων πρωθυπουργών, υπουργών Εξωτερικών και άλλων αξιωματούχων επισκέφτηκαν το Ισραήλ και εξέφρασαν την υποστήριξή τους στον αγώνα του να νικήσει και να αφοπλίσει τη Χαμάς. Η διεθνής βοήθεια ήρθε με τη μορφή όπλων αλλά και λέξεων. Τεράστιες ποσότητες στρατιωτικού εξοπλισμού μεταφέρθηκαν εσπευσμένα στο Ισραήλ. Οι εξαγωγές όπλων από τη Γερμανία στο Ισραήλ, για παράδειγμα, αυξήθηκαν 10 φορές. Χωρίς αυτό το υλικό, δεν θα μπορούσαμε να είχαμε διεξάγει τον πόλεμο στη Γάζα και τον Λίβανο και να προετοιμαστούμε για συγκρούσεις με το Ιράν και τους άλλους αντιπροσώπους του. Εν τω μεταξύ, στα νερά της Ερυθράς Θάλασσας και του Ινδικού Ωκεανού, ένας διεθνής στόλος συγκεντρώθηκε για να πολεμήσει τους Χούτι και να κρατήσει ανοιχτή την εμπορική λωρίδα που οδηγεί στο Εϊλάτ και τη Διώρυγα του Σουέζ.

Εξίσου σημαντικό, κατά τη διάρκεια των περισσότερων από τους προηγούμενους πολέμους του, το Ισραήλ έπρεπε επίσης να πολεμήσει ενάντια στο ρολόι, καθώς οι σύμμαχοί του το ανάγκασαν να συμφωνήσει σε εκεχειρία μέσα σε ημέρες ή εβδομάδες. Αλλά δεδομένης της δολοφονικής φύσης της Χαμάς, αυτή τη φορά οι σύμμαχοί της έδωσαν στο Ισραήλ ελεύθερα για πολλούς μήνες για να κατακτήσει τη Γάζα, να απελευθερώσει τους Ισραηλινούς ομήρους, να αλλάξει την κατάσταση στη Λωρίδα σύμφωνα με την καλύτερη κρίση του Ισραήλ και να δημιουργήσει μια νέα τάξη πραγμάτων στην περιοχή.

“Η κυβέρνηση Νετανιάχου κατόρθωσε να εκτροχιάσει ακόμα και τις σχέσεις μας με τις ΗΠΑ”

Η κυβέρνηση Νετανιάχου έχασε αυτή την ιστορική ευκαιρία και επίσης σπατάλησε τη γενναιότητα και την αφοσίωση των στρατιωτών των ισραηλινών αμυντικών δυνάμεων. Η κυβέρνηση Νετανιάχου απέτυχε να εκμεταλλευτεί τις νίκες της στο πεδίο της μάχης για να καταλήξει σε συμφωνία για την απελευθέρωση όλων των ομήρων και να προωθήσει μια εναλλακτική πολιτική τάξη στη Γάζα. Αντίθετα, αποφάσισε να επιφέρει εν γνώσει της στη Γάζα μια περιττή ανθρωπιστική καταστροφή – και με αυτόν τον τρόπο, προκάλεσε στο Ισραήλ μια περιττή πολιτική καταστροφή. Ένας ένας, οι σύμμαχοί μας έχουν τρομοκρατηθεί με αυτό που συμβαίνει στη Γάζα, και ένας ένας, ζητούν άμεση κατάπαυση του πυρός, ακόμη και εμπάργκο όπλων στο Ισραήλ. Οι μετριοπαθείς αραβικές χώρες των οποίων τα συμφέροντα ταιριάζουν με τα δικά μας και που φοβούνται το Ιράν, τη Χεζμπολάχ και τη Χαμάς, δυσκολεύτηκαν να συνεργαστούν μαζί μας ενώ καταστρέφουμε τη Γάζα. Η κυβέρνηση Νετανιάχου κατάφερε να εκτροχιάσει ακόμη και τις σχέσεις μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, σαν να έχουμε μια εναλλακτική πηγή για όπλα και διπλωματική υποστήριξη. Οι νεότερες γενιές στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε όλο τον κόσμο βλέπουν τώρα το Ισραήλ ως μια ρατσιστική και βίαιη χώρα που διώχνει εκατομμύρια από τα σπίτια τους, λιμοκτονεί ολόκληρους πληθυσμούς και σκοτώνει πολλές χιλιάδες αμάχους χωρίς καλύτερο λόγο από την εκδίκηση. Τα αποτελέσματα θα γίνουν αισθητά όχι μόνο τις επόμενες μέρες και μήνες, αλλά για δεκαετίες στο μέλλον. Ακόμη και κατά τις χειρότερες στιγμές της 7ης Οκτωβρίου, η Χαμάς δεν ήταν πουθενά κοντά να νικήσει το Ισραήλ. Όμως η καταστροφική πολιτική της κυβέρνησης Νετανιάχου μετά τις 7 Οκτωβρίου έχει θέσει το Ισραήλ σε υπαρξιακό κίνδυνο.

Το σύνδρομο Samson

Η αποτυχία της κυβέρνησης Νετανιάχου κατά τη διάρκεια του πολέμου δεν είναι τυχαία. Είναι ο πικρός καρπός πολυετών καταστροφικών πολιτικών. Η απόφαση να επιβληθεί στη Γάζα μια ανθρωπιστική καταστροφή προέκυψε από έναν συνδυασμό τριών μακροπρόθεσμων παραγόντων: έλλειψη ευαισθησίας για την αξία της ζωής των Παλαιστινίων. έλλειψη ευαισθησίας για τη διεθνή θέση του Ισραήλ· και στρέβλωση προτεραιοτήτων που αγνόησαν τις πραγματικές ανάγκες ασφάλειας του Ισραήλ.

Η κυβέρνηση Νετανιάχου κατάφερε να εκτροχιάσει ακόμη και τις σχέσεις μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, σαν να έχουμε μια εναλλακτική πηγή για όπλα και διπλωματική υποστήριξη. Οι νεότερες γενιές στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε όλο τον κόσμο βλέπουν τώρα το Ισραήλ ως μια ρατσιστική και βίαιη χώρα που διώχνει εκατομμύρια από τα σπίτια τους, λιμοκτονεί ολόκληρους πληθυσμούς και σκοτώνει πολλές χιλιάδες αμάχους χωρίς καλύτερο λόγο από την εκδίκηση.

Για πολλά χρόνια ο Νετανιάχου και οι πολιτικοί του εταίροι καλλιέργησαν μια ρατσιστική κοσμοθεωρία που συνήθιζε πάρα πολλούς Ισραηλινούς να αγνοούν την αξία της ζωής των Παλαιστινίων. Μια ευθεία γραμμή οδηγεί από το πογκρόμ της Χαβάρα του Φεβρουαρίου 2023 στην τρέχουσα ανθρωπιστική τραγωδία στη Γάζα. Στις 26 Φεβρουαρίου 2023, δύο Ισραηλινοί έποικοι δολοφονήθηκαν ενώ διέσχιζαν τη Χαβάρα, στη Δυτική Όχθη. Σε εκδίκηση, ένας όχλος εποίκων πυρπόλησε σπίτια, καταστήματα και αυτοκίνητα στη Χαβάρα και τραυμάτισε δεκάδες αθώους Παλαιστίνιους πολίτες, ενώ οι ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας έκαναν ελάχιστα ή τίποτα για να σταματήσουν την οργή. Όσοι είχαν συνηθίσει να καίνε μια ολόκληρη πόλη ως εκδίκηση για τη δολοφονία δύο Ισραηλινών, θεωρούσαν δεδομένο ότι ήταν αποδεκτό να ερημώσουν ολόκληρη τη Λωρίδα της Γάζας ως εκδίκηση για τις φρικαλεότητες της 7ης Οκτωβρίου.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Χαμάς είναι μια δολοφονική οργάνωση που στις 7 Οκτωβρίου διέπραξε ειδεχθή εγκλήματα . Αλλά το Ισραήλ υποτίθεται ότι είναι μια δημοκρατική χώρα, η οποία ακόμη και όταν αντιμετωπίζει τέτοιες φρικαλεότητες συνεχίζει να σέβεται τους διεθνείς νόμους, να προστατεύει τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και να τηρεί τα παγκόσμια ηθικά πρότυπα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Γερμανία και η Βρετανία στάθηκαν δίπλα μας μετά τις 7 Οκτωβρίου. Φυσικά, οι δημοκρατικές χώρες έχουν το δικαίωμα –όχι, το καθήκον– να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους, και στον πόλεμο είναι μερικές φορές απαραίτητο να αναλαμβάνουν πολύ βίαιες ενέργειες για να επίτευξη ζωτικών πολιτικών στόχων. Φαίνεται, ωστόσο, ότι πολλές από τις ενέργειες που έκανε το Ισραήλ μετά τις 7 Οκτωβρίου είχαν ως κίνητρο τη δίψα για εκδίκηση, ή χειρότερα, από την ελπίδα ότι εκατοντάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι θα αναγκαστούν να φύγουν οριστικά από τη Γάζα.

Για πολλά χρόνια, ο Νετανιάχου και οι σύμμαχοί του καλλιέργησαν επίσης μια ματαιόδοξη κοσμοθεωρία που συνήθιζε πολλούς Ισραηλινούς να υποβαθμίζουν τη σημασία των σχέσεών μας με τις δυτικές δημοκρατίες. Σε μια πρόσφατη προεκλογική εκστρατεία, τεράστιες αφίσες στην άκρη του δρόμου δήλωναν «έναν ηγέτη από διαφορετικό πρωτάθλημα» και έδειχναν τον Νετανιάχου να χαμογελά και να σφίγγει τα χέρια με τον Βλαντιμίρ Πούτιν να ακτινοβολεί. Ποιος χρειάζεται την Ουάσιγκτον και το Βερολίνο όταν η ισραηλινή υπερδύναμη έχει νέους φίλους στη Μόσχα και τη Βουδαπέστη; Και αν ο Πούτιν είναι ο νέος μας φίλος, γιατί να μην συμπεριφερόμαστε όπως ο Πούτιν; Ακόμη και σήμερα υπάρχουν Ισραηλινοί που κοιτάζουν με λαχτάρα πώς συμπεριφέρεται ο Πούτιν – π.χ. κόβοντας τα αυτιά των τρομοκρατών – και πιστεύουν ότι το Ισραήλ πρέπει να μάθει από αυτόν. Περιττό να πούμε ότι μετά τις 7 Οκτωβρίου ο Πούτιν μαχαίρωσε πισώπλατα τον Νετανιάχου και ο Βίκτορ Όρμπαν δεν μπήκε στον κόπο να το επισκεφτεί. Ήταν οι φιλελεύθεροι στην Ουάσιγκτον και το Βερολίνο που έσπευσαν να βοηθήσουν το Ισραήλ. Αλλά ίσως από καθαρή αδράνεια, ο Νετανιάχου συνεχίζει να δαγκώνει τα χέρια που μας ταΐζουν. Η βαθύτερη διεθνής απομόνωση του Ισραήλ και το μίσος που εκφράζεται προς το Ισραήλ μεταξύ ακαδημαϊκών, καλλιτεχνών και νέων δεν είναι μόνο προϊόν προπαγάνδας της Χαμάς – είναι προϊόν των λοξών προτεραιοτήτων του Νετανιάχου τα τελευταία 15 χρόνια.