Στο στόχαστρο φοροαπαλλαγές και κοινωνικά επιδόματα – Τι ζητά η Τράπεζα της Ελλάδος

Επαναξιολόγηση του συνόλου των φοροαπαλλαγών και αλλαγή των κριτηρίων για την παροχή κοινωνικών επιδομάτων συστήνει προς την κυβέρνηση στην έκθεση του για την ελληνική οικονομία ο διοικητής της Τραπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο κεντρικός τραπεζίτης ασκεί αυστηρή κριτική στο υφιστάμενο καθεστώς των φοροαπαλλαγών αλλά και στα κριτήρια χορήγησης των κοινωνικών επιδομάτων στη χώρα μας,ζητώντας την επανεξέταση τους με στόχο να κατευθύνονται σε αυτούς που πραγματικά τα έχουν ανάγκη.

Αυτή την φορά τάχθηκε υπέρ της διεύρυνσης της φορολογικής βάσης με επαναξιολόγηση των υφιστάμενων φοροαπαλλαγών με δεδομένο ότι τόσο το πλήθος όσο και το κόστος αυτών έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τον προϋπολογισμό το ποσό των φορο-απαλλαγών έχει ανέβει στα 15,5 δισ. ευρώ το 2023 και ο αριθμός τους σε 1.064 από 1.047.

Τα τελευταία χρόνια, στη σκιά της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης προστέθηκαν στη λίστα των απαλλαγών και εκπτώσεων 245 νέες ρυθμίσεις με το συνολικό κόστος για τον προϋπολογισμό να έχει αυξηθεί από 8,96 δισ. ευρώ το Σεπτέμβριο του 2019 στα 15,55 δισ. ευρώ το Σεπτέμβριο του 2023

Στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων υπάρχουν 239 απαλλαγές και εκπτώσεις που κοστίζουν 5,396 δισ. ευρώ με το μεγαλύτερο ποσό ύψους 3,85 δισ. ευρώ να προέρχεται από το αφορολόγητο όριο για μισθωτούς, συνταξιούχους και αγρότες.

1. Στο φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων εφαρμόζονται 206 απαλλαγές και εκπτώσεις ύψους 1,846 ευρώ δισ. ευρώ με ωφελούμενες 48.248 επιχειρήσεις.
2. Στη φορολογία κεφαλαίου καταγράφονται 87 εκπτώσεις και απαλλαγές στον ΕΝΦΙΑ στον Ειδικό Φόρο Ακινήτων, στις μεταβιβάσεις, γονικές παροχές, κληρονομιές και δωρεές ύψους 5,514 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με την έκθεση ης ΤτΕ μία νέα αξιολόγηση με αύξηση των ελέγχων ως προς τη χρήση των ειδικών εκπτώσεων θα ενίσχυε τη φορολογική δικαιοσύνη, ενώ παράλληλα θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των φορολογικών εσόδων. Με αυτό τον τρόπο η φορολογική πολιτική μπορεί να έχει αναπτυξιακό προσανατολισμό, κατανέμοντας παράλληλα το φορολογικό βάρος πιο δίκαια και αναλογικά.

Νέα κριτήρια για τα κοινωνικά επιδόματα

Ως προς τα κοινωνικά επιδόματα κρίνεται αναγκαία η θέσπιση προσεκτικών κριτηρίων επιλογής πέραν των φορολογικών δηλώσεων. Καλύτερη στόχευση των κοινωνικών δαπανών καθώς σε οικονομίες, όπως η ελληνική, στις οποίες υπάρχει εκτεταμένη απόκρυψη των εισοδημάτων, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και άλλα κριτήρια πέραν των φορολογικών δηλώσεων.

Η συνήθης πρακτική χορήγησης επιδομάτων με βάση μόνο τα δηλωθέντα εισοδήματα σε μια οικονομία με αυξημένη φοροδιαφυγή οδηγεί σε ανορθολογική και άδικη χρησιμοποίηση των δημόσιων πόρων.

Αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι ο δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής των κοινωνικών δαπανών στην Ελλάδα είναι χαμηλός, το οποίο υποδηλώνει ότι οι δαπάνες αυτές διαχέονται σε ευρύτερα εισοδηματικά στρώματα και δεν καταλήγουν στοχευμένα στα κατώτερα κλιμάκια της εισοδηματικής κατανομής.

Πηγή: imerisia.gr