Πορτογαλία/Εκλογές: Νικητής η Κεντροδεξιά με οριακή διαφορά από PSD- Ρυθμιστής το ακροδεξιό Chega

Η κεντροδεξιά Δημοκρατική Συμμαχία (AD) επικράτησε στις πρόωρες βουλευτικές εκλογές της Πορτογαλίας. Σχεδόν στο 99% της καταμέτρησης, ο κεντροδεξιός συνασπισμός του Λουίς Μοντενέγκρο προηγείται με 29,5% έναντι 28,7% του Σοσιαλιστικού κόμματος (PS). Η Δημοκρατική Συμμαχία αποτελείται από το μεγάλο Σοσιαλιστικό Κόμμα Πορτογαλίας (PSD) και δύο ακόμα συντηρητικά δεξιά κόμματα.

Το ακροδεξιό κόμμα Chega του Αντρέ Βεντούρα βρέθηκε στην τρίτη θέση με 18%.

Τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας, ο Μοντενέγκρο επανέλαβε την προεκλογική του υπόσχεση να μην βασιστεί στο ακροδεξιό κόμμα Chega για να κυβερνήσει ή να συνάψει οποιεσδήποτε κυβερνητικές συμφωνίες, πράγμα το οποίο ωστόσο αμφισβητείται για το πώς θα καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση.

Ο ηγέτης του Σοσιαλιστικού κόμματος Πέδρο Νούνο Σάντος, παραδέχτηκε την ήττα και συνεχάρη τη Δημοκρατική Συμμαχία για τη νίκη της. «Όλα δείχνουν ότι το αποτέλεσμα δεν θα επιτρέψει στο Σοσιαλιστικό Κόμμα να είναι το κόμμα με τις περισσότερες ψήφους», είπε ο Νούνο Σάντος.

Στα πιο χαρακτηριστικά των εκλογών Η άνοδος του ακροδεξιού κόμματος Chega του Αντρέ Βεντούρα.

Το κόμμα ιδρύθηκε πριν από πέντε χρόνια από έναν πρώην σχολιαστή ποδοσφαίρου στην τηλεόραση που ήταν ανερχόμενο αστέρι στο PSD. H πρώτη του εμφάνιση ήταν στις εκλογές του 2019 όταν έλαβε 1,3% και έβγαλε τον πρώτο του βουλευτή στο 230 εδρών κοινοβούλιο της Πορτογαλίας. Τρία χρόνια αργότερα, πήρε το 7,2% των ψήφων και κέρδισε 12 έδρες για να φτάσει τώρα στο 18%.

Το κόμμα φλερτάρει με τον εξτρεμισμό και έχει κατηγορηθεί για ρατσισμό. Ο ίδιος ο Βεντούρα έχει καταδικαστεί για ρατσιστικά σχόλια. Το κόμμα έχει αρνηθεί τις κατηγορίες για ρατσισμό, αλλά ορισμένα μέλη, και πολλοί από τους υποστηρικτές του, επιδεικνύουν ανοιχτά ρατσιστικό λόγο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

• Αν και ο Λουίς Μοντενέγκρο έχει ρητά αποκλείσει οποιαδήποτε συμφωνία με το ακροδεξιό Chega, λόγω των «συχνών ξενοφοβικών, ρατσιστικών και λαϊκιστικών του απόψεων» του Βεντούρα, είναι πλέον πιθανό να δεχθεί σημαντική πίεση από το ίδιο του το κόμμα να καταλήξει σε συμφωνία με την ακροδεξια.

Ακόμη και με την υποστήριξη της μικρότερης κεντροδεξιάς Φιλελεύθερης Πρωτοβουλίας – η οποία πρόκειται τερμάτισε τέταρτη με ποσοστό περίπου 4,9% – κάθε ενδεχόμενη κυβέρνηση μειοψηφίας υπό την ηγεσία της Δημοκρατικής Συμμαχίας θα πρέπει πιθανώς να εξακολουθεί να βασίζεται στην υποστήριξη του κόμματος Chega για την ψήφιση νομοσχεδίων, μετατρέποντάς το σε κόμμα ρυθμιστή.

• Ο Santiago Abascal, ο ηγέτης του ισπανικού κόμματος Vox, συνεχάρη τον Ventura και τους «Πορτογάλους φίλους και γείτονές μας» για «αυτό το υπέροχο αποτέλεσμα», ενώ η Maximilian Krah, ηγέτης της Εναλλακτικής για τη Γερμανία​ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είπε ότι το Chega ήταν καθ’ οδόν σε μια «φανταστική επιτυχία».
• Ο Jordan Bardella, ο πρόεδρος του Εθνικού Συναγερμού της Μαρίν Λεπέν, χαιρέτισε ένα «μεγάλο αποτέλεσμα», λέγοντας ότι ο πορτογαλικός λαός «υπερασπίζεται την ταυτότητά του και την ευημερία του και σαρώνει τους διεφθαρμένους σοσιαλιστές!».
• Στην Ουγγαρία, ο Ádám Samu Balázs, γραμματέας του κόμματος Fidesz του Viktor Orbán, χαρακτήρισε τα αποτελέσματα της Πορτογαλάις μια «ένα μεγάλο και σημαντικό αποτέλεσμα».​

Οι πρόωρες εκλογές προκηρύχθηκαν από τον σοσιαλιστή πρωθυπουργό Αντόνιο Κόστα όταν και παραιτήθηκε τον Νοέμβριο μετά από έναρξη έρευνας σκανδάλου για φερόμενες παρανομίες στον χειρισμό μεγάλων πράσινων επενδυτικών σχεδίων από την κυβέρνησή του.

Ο Κόστα –ο οποίος ήταν στην εξουσία από το 2015 και κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία στις γενικές εκλογές του 2022– δεν έχει κατηγορηθεί για κανένα έγκλημα. Είπε ότι ενώ η συνείδησή του ήταν καθαρή, ένιωθε ότι δεν είχε άλλη επιλογή από το να παραιτηθεί επειδή «τα καθήκοντα του πρωθυπουργού δεν συνάδουν με καμία υποψία για την ακεραιότητά μου».

Ανακοίνωσε επίσης ότι δεν θα είναι υποψήφιος για την πρωθυπουργία στις εκλογές, αφήνοντας το Σοσιαλιστικό Κόμμα στα χέρια του Πέδρο Νούνο Σάντος, πρώην υπουργού υποδομών από την αριστερή πτέρυγα του κόμματος.

Με την ανακοίνωση των αποτελέσματων, ο Κόστα αναγνώρισε ότι η απόδοση του κόμματός του ήταν «μακριά από αυτήν που είχαμε πριν από δύο χρόνια και πολύ μακριά από αυτή που θα θέλαμε».