Τι είναι το “μυστικό Σύνταγμα” που αναθεωρεί ο Ερντογάν και πώς θα επηρεάσει το “casus belli” με την Ελλάδα

Το Έγγραφο Πολιτικής Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας, που αναφέρεται ευρέως ως “Κόκκινη Βίβλος”, είναι έτοιμο για σημαντική ενημέρωση στην επερχόμενη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (MGK) τον Απρίλιο, υπό την προεδρία του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Αυτό το στρατηγικό έγγραφο, το οποίο σκιαγραφεί τις απειλές και τα αντίμετρα του έθνους για την ασφάλεια, βρίσκεται στο κατώφλι μιας κομβικής αναθεώρησης που στοχεύει στον επανέλεγχο και ταυτόχρονα στην επαναβαθμονόμηση των εγχώριων και διεθνών θέσεων ασφαλείας της Τουρκίας.

Η “Κόκκινη Βίβλος” δεν είναι απλώς ένα άλλο έγγραφο πολιτικής καθώς είναι ευρέως γνωστή και ως το “μυστικό Σύνταγμα” της Τουρκίας. Η “Κόκκινη Βίβλος” είναι το κρυφό σχέδιο της Τουρκίας για την εθνική ασφάλεια, που επηρεάζει την εσωτερική και εξωτερική πολιτική του κράτους. Το περιεχόμενό της, αν και είναι άκρως απόρρητο, είναι γνωστό ότι αποτυπώνει τις υπαρξιακές απειλές για την Τουρκία και προτείνει ένα φάσμα αντιτρομοκρατικών στρατηγικών και αμυντικών μέτρων τόσο έναντι των εγχώριων όσο και των ξένων απειλών.

Η εξέλιξη του εγγράφου αντικατοπτρίζει τη δυναμική φύση των παγκόσμιων και περιφερειακών απειλών, που απαιτούν περιοδικές ενημερώσεις για τις αναδυόμενες προκλήσεις ασφαλείας. Οι αναθεωρήσεις της “Κόκκινης Βίβλου” συχνά σηματοδοτούν αλλαγές στη στρατηγική κατεύθυνση και τις προτεραιότητες της Τουρκίας.

Μετασχηματισμός του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας υπό την ηγεσία του Ερντογάν

Κατά τη θητεία του Ερντογάν, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας έχει υποστεί σημαντική μεταμόρφωση, απομακρύνοντας την προηγούμενη στρατιωτικοκεντρική σύνθεση και προσέγγισή του. Αυτή η μετατόπιση είναι εμβληματική της ευρύτερης στρατηγικής του Ερντογάν να επαναπροσδιορίσει και να ευθυγραμμίσει εκ νέου τον ρόλο του συμβουλίου στη διακυβέρνηση της Τουρκίας, καθιστώντας το περισσότερο ικανό να αντανακλά την πολιτική εποπτεία και λιγότερο προπύργιο στρατιωτικής επιρροής.

Πώς η αναθεώρηση της “Κόκκινης Βίβλου” θα επηρεάσει την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας

Η εκκρεμής αναθεώρηση της “Κόκκινης Βίβλου” αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, ιδιαίτερα στον τρόπο με τον οποίο προσανατολίζεται στις σχέσεις της με τις γειτονικές χώρες και τις ευρύτερες γεωπολιτικές εξελίξεις. Η επιθυμία να εξομαλυνθούν οι σχέσεις με ορισμένα έθνη και να ενισχυθεί το διπλωματικό προφίλ της Τουρκίας διεθνώς θα μπορούσε να είναι κεντρικά θέματα στο ενημερωμένο έγγραφο. Αυτός ο στρατηγικός άξονας δεν είναι μόνο ενδεικτικός των εξελισσόμενων αξιολογήσεων ασφαλείας της Τουρκίας, αλλά και της φιλοδοξίας της να διεκδικήσει έναν πιο έντονο ρόλο στις παγκόσμιες υποθέσεις, εξισορροπώντας τις παραδοσιακές ανησυχίες για την ασφάλεια με τις οικονομικές, διπλωματικές και πολιτιστικές δεσμεύσεις.

Η ενημέρωση της “Κόκκινης Βίβλου” υπογραμμίζει μια κρίσιμη συγκυρία στο δόγμα εθνικής ασφάλειας της Τουρκίας, όπου διασταυρώνονται προηγούμενες και μελλοντικές φιλοδοξίες. Καθώς η Τουρκία επαναβαθμονομεί τις στρατηγικές ασφαλείας της, οι επιπτώσεις για την περιφερειακή σταθερότητα, τις διεθνείς σχέσεις και την εσωτερική συνοχή θα είναι βαθιές.

Αυτή η αναθεώρηση αποτελεί απόδειξη της ρευστότητας της παγκόσμιας δυναμικής ασφάλειας και της πρόθεσης της Τουρκίας να αντιμετωπίσει αυτές τις πολυπλοκότητες με ένα αναθεωρημένο σύνολο πολιτικών και προτεραιοτήτων. Τα αποτελέσματα αυτής της ενημέρωσης αναμφίβολα θα έχουν απήχηση πέρα ​​από τα σύνορα της Τουρκίας, διαμορφώνοντας τον ρόλο της στην παγκόσμια σκηνή τα επόμενα χρόνια. Μάλιστα, σύμφωνα με τούρκικες πηγές, στη νέα αναθεώρηση είναι πολύ πιθανό να οριστεί το Ισραήλ ως η κύρια απειλή εθνικής ασφάλειας για την Τουρκία.

Αξίζει να σημειωθεί πως τον Μάρτιο του 2023 έγινε γνωστό πως σε μία από τις αναθεωρήσεις της “Κόκκινης Βίβλου” που έκανε η κυβέρνηση Ερντογάν, η Δύση συμπεριλαμβανομένων προφανώς των ΗΠΑ, χαρακτηρίστηκαν σημαντική απειλή για την εθνική ασφάλεια της χώρας.

Πιο συγκεκριμένα, τι εκτιμούν ειδικοί αναλυτές πως θα αλλάξει ο Ερντογάν στην “Κόκκινη Βίβλο”

Η επικαιροποίηση της “Κόκκινης Βίβλου” αναμένεται να παράσχει ένα πλαίσιο που θα ανταποκρίνεται στις τρέχουσες ανάγκες της Τουρκίας σε θέματα όπως η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, οι ενεργειακές πολιτικές, η περιφερειακή σταθερότητα και οι εξωτερικές σχέσεις.

Εξετάζοντας τα εξέχοντα θέματα της πολιτικής εθνικής ασφάλειας του ΑΚΡ, στα οποία εστιάζει την τελευταία περίοδο, παρατηρείται ότι η εξωτερική πολιτική του ΑΚΡ έχει ως στόχο να γίνει βασικός παράγοντας της περιοχής, ιδίως στη Συρία και το Ιράκ, και να έχει λόγο στους ενεργειακούς πόρους και τις διαδρομές μεταφοράς στην ανατολική Μεσόγειο.

Η κυβέρνηση, η οποία βλέπει ως πρωταρχική απειλή το αυτοδιοικητικό καθεστώς των Κούρδων στη Συρία, ενδεχομένως θα επιμείνει στην διατήρησης της πολιτικής της μη επίλυσης του κουρδικού προβλήματος στο εσωτερικό της χώρας. Επιπλέον, αν και θεωρείται ότι το εργατικό κίνημα δεν είναι ακόμη αρκετά ισχυρό για να απειλήσει την κυβέρνηση, τα αντικομμουνιστικά μέτρα συγκαταλέγονται στις αμετάβλητες αρχές της πολιτικής “εθνικής ασφάλειας”.

Επιπλέον, οι αυξανόμενες επενδύσεις της αμυντικής βιομηχανίας τα τελευταία χρόνια αναμένεται να είναι μεταξύ των σημαντικών κεφαλαίων του νέου εγγράφου.

Σε κάθε περίπτωση, όπως αναφέραμε και παραπάνω, το επικαιροποιημένο Έγγραφο Πολιτικής Εθνικής Ασφάλειας θα διαδραματίσει βασικό ρόλο στον καθορισμό των στρατηγικών άμυνας και ασφάλειας της χώρας και θα αποτελέσει τη βάση των μελλοντικών πολιτικών ασφαλείας της Τουρκίας.

Οι αναφορές στην “Κόκκινη Βίβλο” για την Ελλάδα

Σε αναθεώρηση της “Κόκκινης Βίβλου του 2005, η Τουρκία χαρακτήριζε ως casus belli την πρόθεση της Ελλάδας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα από έξι σε δώδεκα μίλια. Όμως, 5 χρόνια αργότερα, το 2010, όταν η Τουρκία αναθεώρησε ξανά την “Κόκκινη Βίβλο, χαρακτήριζε ως απίθανο σενάριο ένα πόλεμο με την Ελλάδα στην περιοχή του Αιγαίου και το ζήτημα της επέκτασης των δώδεκα μιλίων δεν θεωρούνταν πλέον casus belli

Κάθε τέσσερα ή πέντε χρόνια η αναθεωρήσεις της Κόκκινης Βίβλου

Οι αναθεωρήσεις της “Κόκκινης Βίβλου”, που γίνονται συνήθως κάθε τέσσερα ή πέντε χρόνια, συντονίζονται από τη Γραμματεία του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (MGK), η οποία υπάγεται στον πρόεδρο Ερντογάν. Ενώ οι αποφάσεις του MGK λαμβάνονται κατά πλειοψηφία, είναι το γραφείο του προέδρου που καθορίζει τελικά την ημερήσια διάταξη που θα συζητηθεί στις συνεδριάσεις του. Ο Ερντογάν όχι μόνο προεδρεύει των συνεδριάσεων αλλά κυριαρχεί και στη σύνθεση των μελών.

Ο αναπληρωτής του, μαζί με τους υπουργούς Δικαιοσύνης, Άμυνας, Εσωτερικών και Εξωτερικών, αποτελούν το 10μελές Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας, εκτός από τον αρχηγό του γενικού επιτελείου και τους διοικητές δυνάμεων. Σε περίπτωση ισοψηφίας, η απόφαση πηγαίνει στην πλευρά για την οποία ο πρόεδρος ψήφισε.

Το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας χαρακτηρίζοντας ένα ζήτημα ως κατά προτεραιότητα απειλή θέτει επίσης τις βάσεις για την έναρξη μιας σημαντικής εκστρατείας δημόσιας επιρροής.

Οι τελευταίες σημαντικές αναθεωρήσεις στην “Κόκκινη Βίβλο” έγιναν το 2019.

Τι άλλαξε στην τελευταία ενημέρωση

Στην τελευταία ενημέρωση της “Κόκκινης Βίβλου”, προσδιορίστηκαν ως κύριες απειλές της Τουρκίας ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία και η απειλή του PKK. Δόθηκε μεγαλύτερη έμφαση στην οικονομική ασφάλεια και την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Τονίστηκε η εθνική ενότητα και αλληλεγγύη.

Πληροφορίες από απε-μπε, cnn turk, dailysabah