ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ: Πρωτοβουλία τύπου “Επινέ” με το “μοντέλο Δούκα” μετά τις ευρωεκλογές

Ολοένα και συχνότερα στον δημόσιο λόγο βουλευτών και στελεχών του ΠΑΣΟΚ -κυρίως της νεότερης γενιάς- διατυπώνεται η άποψη πως μετά τις ευρωεκλογές, και υπό το φως των νέων πολιτικών συσχετισμών που θα έχουν δημιουργηθεί, πρέπει να ανοίξει ο διάλογος στον ευρύτερο χώρο της κεντροαριστεράς για κοινό μέτωπο απέναντι στη Ν.Δ με ορίζοντα τις επόμενες εθνικές εκλογές. Κι αυτό διότι, όπως διαπιστώνουν, είναι στα όρια του απίθανου είτε ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, είτε το ΠΑΣΟΚ να διεκδικήσουν αυτόνομα την εκλογική νίκη και την αποκαθήλωση της πολιτικής κυριαρχίας του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Μανώλης Χριστοδουλάκης, Παύλος Χρηστίδης, Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος, Στέφανος Ξεκαλάκης, ακόμα και οι Δημήτρης Μάντζιος και Παναγιώτης Δουδωνής αναφέρονται συχνά στην ανάγκη δημιουργίας μπλοκ συμμαχιών προς αυτή την κατεύθυνση και επικαλούνται το “μοντέλο Δούκα”, ήτοι την συνεργασία του δημάρχου Αθηναίων με τον Κώστα Ζαχαριάδη μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου γύρου των αυτοδιοικητικών εκλογών που οδήγησε στην νίκη-έκπληξη κατά του Κώστα Μπακογιάννη. Παρομοίως, άλλωστε, το ίδιο συνέβη και στην περιφέρεια Θεσσαλίας, όπου επικράτησε ο Δημήτρης Κουρέτας επί του Κώστα Αγοραστού, αλλά και στον δήμο Θεσσαλονίκης με την νίκη του Στέλιου Αγγελούδη επί του Κωνσταντίνου Ζέρβα.

Βεβαίως, στο ΠΑΣΟΚ κάνουν λόγο για συνεργασίες και συμμαχίες που θα επιβληθούν “από τα κάτω” ως πολιτικό αίτημα των ψηφοφόρων του ευρύτερου χώρου της κεντροαριστεράς αλλά και κοινωνικών και επιστημονικών φορέων, όπως συμβαίνει για παράδειγμα ήδη και στον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών με τον Δημήτρη Βερβεσσό να συσπειρώνει αυτές τις δυνάμεις, καθώς και στα επαγγελματικά επιμελητήρια.

Μέχρι τις ευρωεκλογές τα τρία κόμματα που θα μπορούσαν να συμμετάσχουν σε μία τέτοια συζήτηση (ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, ΠΑΣΟΚ και Νέα Αριστερά) θα κινηθούν εκ των πραγμάτων ανταγωνιστικά αφού είναι δεδομένο πως Κουμουνδούρου και Χαριλάου Τρικούπη διεκδικούν το μεγαλύτερο δυνατό ποσοστό στις κάλπες των ευρωεκλογών και τελικά την δεύτερη θέση. Το εκλογικό αποτέλεσμα θα προσδιορίσει αφενός την ανάγκη των συμμαχιών, αφετέρου ποιό κόμμα θα έχει την πρωτοκαθεδρία -έστω και με διαφορά δύο μονάδων- και ως εκ τούτου και την πρωτοβουλία των κινήσεων.

Προς αυτή την κατεύθυνση έχουν εκδηλωθεί έμμεσα και πολύ θετικά οι Αλέξης Τσίπρας και Γιώργος Παπανδρέου, οι οποίοι διατηρούν ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας και έχουν συναντηθεί ή συνομιλήσει αρκετές φορές τελευταία και όχι μόνο στο περιθώριο των συνεδριάσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης στο Στρασβούργο, όπου μετέχουν αμφότεροι.

Στα πάνελ των πολιτικών συζητήσεων στα κανάλια οι εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ και του ΠΑΣΟΚ ολοένα και πιό σπάνια μιλούν επιθετικά οι μεν κατά των δε. Παύλος Χρηστίδης και Διονύσης Τεμπονέρας, για παράδειγμα, εμφανίστηκαν πολύ θετικοί σε ένα τέτοιο εγχείρημα όταν ρωτήθηκαν σχετικά στην εκπομπή “Η Επόμενη μέρα” στο Action24TV. Υπενθυμίζεται πως μία τέτοια πρόταση έκανε από το φθινόπωρο ο πρώην υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ, προερχόμενος από το ΠΑΣΟΚ, Χρήστος Σπίρτζης, όταν είχε μιλήσει για κοινή κάθοδο των δύο κομμάτων στις ευρωεκλογές. Κάτι τέτοιο, βεβαίως, ήταν πολύ πρώϊμο.

H πρωτοβουλία Τεμπονέρα τύπου “Επινέ”

Οι πληροφορίες θέλουν, μάλιστα, το μέλος της ΠΓ του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ να είναι έτοιμος να δώσει σε μορφή πρότασης και κειμένου την πρωτοβουλία του για συνεργασία των δυνάμεων της ευρύτερης κεντροαριστεράς.

Φαίνεται δε να εκκινεί, με ορίζοντα την συγκυρία των ευρωεκλογών, από τη διαπίστωση της απόλυτης πολιτικής κυριαρχίας του Κυριάκου Μητσοτάκη και την υποχώρηση συνολικά των προοδευτικών και αριστερών πολιτικών δυνάμεων.

Το μέλος της Πολιτικής Γραμματείας και μέλος της Επιτροπής Θέσεων για το 4ο Συνέδριο, έδειξε πρόσφατα να προαναγγέλλει την πρωτοβουλία αυτή – και το σκεπτικό της – σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Political.gr.

Εκεί αναφέρεται στη διαπίστωση πως «η πολυδιάσπαση του προοδευτικού χώρου ευνοεί την ΝΔ και τον Κυριάκο Μητσοτάκη» με αποτέλεσμα να είναι «η μοναδική φορά στην μεταπολίτευση που προκύπτει ο χώρος από το κέντρο και δεξιά, να είναι μεγαλύτερος από τον χώρο από το κέντρο και αριστερά». «Χρειάζονται συνεπώς πρωτοβουλίες» δηλώνει, προσθέτοντας:

«Οφείλουμε να καλέσουμε ανεξάρτητα και πέρα από ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές, χωρίς αυταπάτες, τους προοδευτικούς, δημοκρατικούς πολίτες που έχουν αναφορά στην εργασία, στη δημιουργία, στην κοινωνική αλληλεγγύη, στο κοινωνικό κράτος, να ορθώσουν δημοκρατικό μέτωπο απέναντι στη δεξιά νεοφιλελεύθερη αντίδραση. Χρειάζεται η διαμόρφωση ενός παλλαϊκού δημοκρατικού μετώπου απέναντι στο νεοφιλελευθερισμό. Υπάρχει ιστορικό προηγούμενο στη Γαλλία. Το ιστορικό συνέδριο του “ΕΠΙΝΕ” και η δημιουργία μετώπου απέναντι στην τότε ισχυρή Δεξιά. Σε διαφορετικό πολιτικό περιβάλλον σήμερα και σε άλλη ιστορική συγκυρία, η πολιτική κυριαρχία της ΝΔ που τείνει να αποκτήσει χαρακτηριστικά ιδεολογικής ηγεμονίας, επιβάλλουν αντίστοιχες πρωτοβουλίες».

Επιπρόσθετα, σημειώνει, πως «στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης υπάρχει κοινωνική πλειοψηφία με δημοκρατικό προσανατολισμό, αν εξαιρέσουμε τα τρία μικρά κόμματα της ακροδεξιάς». Επομένως, τονίζει, «ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. ως αξιωματική αντιπολίτευση οφείλει να ηγηθεί αταλάντευτα σε δράσεις και πρωτοβουλίες διαμόρφωσης μιας μεγάλης κοινωνικοπολιτικής συνάντησης- συμπόρευσης του προοδευτικού χώρου απέναντι στο νεοφιλελευθερισμό. Το διακύβευμα για το πολιτικό προσωπικό του προοδευτικού χώρου είναι αν μπορεί την κοινωνική πλειοψηφία να τη μετεξελίξει σε πολιτική πλειοψηφία». Υπό αυτό το πνεύμα καλεί σε αποφυγή των κομματικών περιχαρακώσεων, ώστε να υπάρξει η δυνατότητα να προκύψουν «και τα πρόσωπα που μπορούν να υπηρετήσουν αυτό το πολιτικό σχέδιο».

Αξίζει να σημειωθεί πως για το “μοντέλο Επινέ” έχει μιλήσει και ο πρώην υπουργός Οικονομικών του ΠΑΣΟΚ Φίλιππος Σαχινίδης που επίσης συμμερίζεται την αποψη για συνεργασία των δυνάμεων της κεντροαριστεράς.

Το Συνέδριο του Επινέ σηματοδότησε την στροφή των Γάλλων Σοσιαλιστών υπό την χαρισματική προσωπικότητα του Φρανσουά Μιτεράν. Το 1971 η Γαλλία ζούσε στον απόηχο του Μάη του ’68 και το κομμουνιστικό κόμμα του Ζόρζ Μαρσέ κυριαρχούσε στην Αριστερά με ένα εκλογικό ποσοστό που πλησίαζε το 25%. Το συνέδριο του Επινέ κυοφόρησε το κοινό πρόγραμμα με τους κομμουνιστές που οδήγησε στις εκλογές του 1974 τις οποίες έχασε οριακά ο Μιτεράν απέναντι στον Ζισκάρ και στον θρίαμβο του ’81 που διασφάλισε την ηγεμονία της σοσιαλιστικής αριστεράς για 15 χρόνια. Στην κυβέρνηση Πιέρ Μορουά του 81 συμμετείχαν για πρώτη φορά μετά τον Πόλεμο σε δυτική χώρα, πέντε κομμουνιστές υπουργοί!

Δύο …ξένοι

Επισήμως, πάντως, Στέφανος Κασσελάκης και Νίκος Ανδρουλάκης κινούνται σαν …ξένοι, όπως φάνηκε για ακόμα μία φορά κατά την συμμετοχή τους στον εορτασμό των Θεοφανίων στο Φανάρι, όμως στελέχη του περιβάλλοντός τους κρατούν ανοικτούς τους διαύλους επικοινωνίας. Φυσικά δεν είναι όλοι ένθερμοι προς μία τέτοια πορεία σύγκλισης. Ο ευρωβουλευτής Νίκος Παπανδρέου, για παράδειγμα, διάκειται αρνητικά και δηλώνει “ποτέ με τον ΣΥΡΙΖΑ”, κάτι που συμμερίζονται και άλλα στελέχη που διαπνέονται από τις απόψεις του αποχωρήσαντος Ανδρέα Λοβέρδου, ή προερχόμενα από το σημιτικό μπλοκ.

Όσοι στο ΠΑΣΟΚ υποστηρίζουν την αναγκαιότητα για ένα “δημοκρατικό μέτωπο”, όπως λένε, κατά της Ν.Δ μετά τις ευρωεκλογές βλέπουν θετικά την σύγκλιση και με τους αποχωρήσαντες από τον ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ. Ο Αλέξης Χαρίτσης, για παράδειγμα, είναι ένα πρόσωπο που χαίρει εκτίμησης και δεν αποκλείουν να ανοίξει συζήτηση περί συνεργασιών με τους βουλευτές της “Νέας Αριστεράς”, αν και αναγνωρίζουν πως υπάρχουν “αγκάθια”, με σοβαρότερο, ίσως, την παλαιότερη σκληρή αντι-ΠΑΣΟΚ ρητορική του Δημήτρη Τζανακόπουλου. Ωστόσο, λένε, πως υπό προϋποθέσεις τα εμπόδια μπορεί να ξεπεραστούν. Αλλά και η αναζήτηση κοινού τόπου με τον ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ δεν θα είναι εύκολη καθώς υπάρχουν πρόσωπα, όπως ο Παύλος Πολάκης, που θεωρούνται “εχθρικά”.

Βαρόμετρο το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών

Όμως, όταν στο τραπέζι μπαίνει η εκλογική αριθμητική πολλές αντιθέσεις αμβλύνονται. Στις τελευταίες εθνικές εκλογές, για παράδειγμα, ο ενιαίος, τότε, ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ και το ΠΑΣΟΚ άθροισαν περίπου 30% απέναντι στο 41% της Ν.Δ. Εφόσον στις ευρωεκλογές τα δύο κόμματα της αντιπολίτευσης κρατήσουν τις δυνάμεις τους και η Ν.Δ δεν ξεπεράσει το 34%, θεωρητικά η συγκρότηση εκλογικού μετώπου κάτω από μία νέα πολιτική ομπρέλα- κόμμα (παρόμοια με αυτή του ΚΙΝ.ΑΛ που εμπεριείχε το ΠΑΣΟΚ, το Ποτάμι, το ΚΙΔΗΣΟ κ.ά) θα μπορούσε να αποκτήσει δυναμική διεκδίκησης της διακυβέρνησης και παράλληλα να ξεπερνά τον σκόπελο του εκλογικού νόμου περί συνασπισμού κομμάτων.

Την προοπτική αυτή βλέπουν θετικά αρκετά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, όπως οι Γιώργος Τσίπρας, Χρήστος Σπίρτζης, Γιάννης Ραγκούσης, Θανάσης Θεοχαρόπουλος αλλά και οι Σωκράτης Φάμελλος, Νίκος Παππάς, Κώστας Ζαχαριάδης και Όλγα Γεροβασίλη, ωστόσο επισημαίνουν σε κατ΄ ιδίαν συνομιλίες πως η τελική αξιολόγηση θα γίνει υπό το φως της εκλογική επίδοσης του κόμματος και την στρατηγική που θα επιλέξει ο ίδιος ο Στέφανος Κασσελάκης.

Όλα αυτά, φυσικά, τελούν υπό την αυστηρή προϋπόθεση να εκλείψουν ισχυροί πολιτικοί εγωϊσμοί και προσωπικές στρατηγικές και από την ηγεσία Κασσελάκη -κυρίως από στελέχη που ανέλαβαν ρόλους και προτιμούν ένα μικρό κόμμα που όμως μπορούν να ελέγχουν-, αλλά και από τον Νίκο Ανδρουλάκη.