Γιώργος Κρεμλής: Το τρίπτυχο: Επιχειρείν, Κλιματική κρίση και Κυκλική οικονομία

“Η κλιματική κρίση επηρεάζει ολοκληρωτικά τη ζωή μας, την καθημερινότητά της, το επιχειρείν αλλά και τη λειτουργία του κράτους κατακόρυφα” τονίζει ο Γιώργος Κρεμλής, Διευθυντής ε.τ. της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Πρόεδρος της επιτροπής κυκλικής οικονομίας του AmCham, σε άρθρο του στο Libre για το Επιχειρείν, την Κλιματική κρίση και την κυκλική οικονομία.

Του Γιώργου Κρεμλή

“Καταρχάς από πλευράς των επιπτώσεων της και των τεράστιων ζημιών που προκαλεί – πυρκαγιές, πλημμύρες, διάβρωση των ακτών, λειψυδρία και ερημοποίηση, απώλεια βιοποικιλότητας – οι οποίες δημιουργούν νέες ανάγκες αντιμετώπισής τους, υπό μορφήν μέτρων πρόληψης αλλά και προσαρμογής σε αυτήν με τη δημιουργία συνθηκών ανθεκτικότητας. Κατά δεύτερον λόγω της ανάγκης – που θεσμοθετείται προοδευτικά – μείωσης, μετριασμού δηλαδή των επιπτώσεων κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας στο κλίμα, με τη μείωση των εκπομπών των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης και της κλιματικής ουδετερότητας μέχρι το 2050.

Η επιχειρηματικότητα απειλείται και αυτή πολλαπλά από την κλιματική κρίση σε όλο τον κύκλο ζωής της και κατά περίπτωση στην παραγωγική της αλυσίδα. Απειλείται από πλευράς έλλειψης πρώτων υλών – κυρίως κρίσιμων, critical raw materials – και αύξησης του κόστους τους, από πλευράς ζημιών που κινδυνεύει να υποστεί για τις οποίες είναι ιδιαίτερα σημαντικό να θεσμοθετηθεί επαρκής υποχρεωτική ασφαλιστική κάλυψη και τέλος «κινδυνεύει» ή για την ακρίβεια μέλλει να υποστεί τις συνέπειες των προοδευτικά αναδυόμενων νέων προτύπων περιβαλλοντικής και κοινωνικής διακυβέρνησης που σε βάθος χρόνου θα γίνουν δεσμευτικά, οδηγώντας έτσι σε πλήρη αναδιάρθρωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και των προτύπων παραγωγής αλλά και προσφοράς υπηρεσιών των επιχειρήσεων στο πλαίσιο της ESG που θα πρέπει να αναδειχθεί σε C-ESG, κυκλική δηλαδή περιβαλλοντική και κοινωνική διακυβέρνηση.

• Η τάση αυτή επιβεβαιώνεται και με τις αιρεσιμότητες για επιχορηγήσεις και δάνεια, τόσο από τα διάφορα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ, όσο και από τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στο πλαίσιο του Κανονισμού της ΕΕ για την Ταξινομία – Taxonomy Regulation – που θεσπίζει με αυστηρότητα τις επιτρεπόμενες πράσινες χρηματοδοτήσεις έργων και προγραμμάτων που έχουν χαμηλό κλιματικό, περιβαλλοντικό και ενεργειακό αποτύπωμα.

Είναι μια ταξινόμηση που παρά την ευρωενωσιακή της προέλευση τείνει να γίνει καλή πρακτική και σε διεθνές επίπεδο την οποία ακολουθούν τα IFIs – World Bank, EIB, ΕΒRD κλπ. – αλλά και εθνικές τράπεζες, ώστε τα χρηματοδοτούμενα έργα να είναι φιλικά προς το κλίμα και βέβαια να είναι και στο μέτρο του δυνατού «κλιματικά ουδέτερα», με περιορισμένες δηλαδή επιπτώσεις στο κλίμα αλλά και κλιματικά ανθεκτικά. Αυτό βέβαια που είναι σημαντικό στην «κυκλική μετάβαση» των επιχειρήσεων είναι να ελεγχθεί αυστηρά το φαινόμενο του green washing, «πράσινο ξέπλυμα», που πολλές επιχειρήσεις επιχειρούν, ώστε δώσουν ψευδεπίγραφη εικόνα πράσινης επιχείρησης προσελκύοντας νέους πελάτες ή επωφελούμενες από προγράμματα κινήτρων ESG.

Το επιχειρείν καλείται έτσι να «αμυνθεί»

Η κλιματική κρίση που οξύνεται συνεχώς – λόγω και των πολέμων που την επιτείνουν – και η ταχύρρυθμη θεσμοθέτηση μέτρων αντιμετώπισής της σε επίπεδο ΕΕ που είναι πρωτοποριακά – Πράσινη Συμφωνία, Δέσμη fit for 55, Repower EU – αλλάζει άρδην τους κανόνες του παιχνιδιού αλλά και τις «συνθήκες συμβίωσης» με την κλιματική κρίση που μπαίνει στη ζωη μας και απειλεί τους πάντες και τα πάντα.

Το επιχειρείν καλείται έτσι να «αμυνθεί» αλλά και να «προσαρμοστει» στη νέα πραγματικότητα είτε λόγω αδήριτης ανάγκης είτε λόγω νομικών υποχρεώσεων ή κινήτρων στα οποία δεν μπορεί να παραμείνει αδιάφορο.

“Οι προκλήσεις είναι μεγάλες σε μια μετάβαση που θα είναι προοδευτική”

Η κυκλική οικονομία, στην ολιστική της έκφανση, ως το νεο οικονομικό μοντέλο που θα μας επιτρέψει να διασώσουμε τον πλανήτη, είναι αυτή που πρέπει να ενσωματωθεί κατακόρυφα και οριζόντια σε κάθε σύστημα είτε κρατικής/αυτοδιοικητικής είτε επιχειρηματικής διακυβέρνησης ώστε να μειώσει το ενεργειακό, περιβαλλοντικό και κλιματικό αποτύπωμα κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας αλλά και να τη θωρακίσει από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

• Συμπερασματικά, η προστασία του επιχειρείν από την κλιματική κρίση προϋποθέτει την κυκλική μετάβασή του με την εισαγωγή κυκλικών προτύπων παραγωγής και παροχής υπηρεσιών, μέσω C-ESG, επενδύσεις του σε κυκλικά προϊόντα και υπηρεσίες και βέβαια την θωράκιση του στην κλιματική κρίση μέσω μέτρων ανθεκτικότητας αλλά και μείωσης του κλιματικού, ενεργειακού και κλιματικού αποτυπώματος.

Τεχνογνωσία, συνεχής ενημέρωση και προσαρμογή στα πρότυπα ψηφιακής οικονομίας είναι προαπαιτούμενα, παράλληλα με τη δημιουργία εσωτερικών green accounting προτύπων και τη εξειδίκευση για συμμετοχή σε πράσινους διαγωνισμούς, green public procurement.

Οι προκλήσεις είναι μεγάλες σε μια μετάβαση που θα είναι προοδευτική. Όμως όσο πιο γρήγορα επιτευχθεί τόσο μεγαλύτερα θα είναι τα οφέλη.

Αυτός είναι ο μονόδρομος του μέλλοντος!