Ελεύθεροι επαγγελματίες: Διορθωτικές κινήσεις στο νέο φορολογικό- Αναβιώνει “κίνημα γραβάτας” – Στην προκρούστεια κλίνη και οι φοροαπαλλαγές

Η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής όπως φαίνεται ξεκίνησε από τους ελεύθερους επαγγελματίες οι οποίοι αντιδρούν θυμίζοντας το κίνημα της γραβάτας την εποχή του ΣΥΡΙΖΑ με τον νόμο Κατρούγκαλου. Παράλληλα στο στόχαστρο, με βάση και τις δηλώσεις του Διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, ενδεχομένως μπαίνουν και πολλές φοροαπαλλαγές.

Καταρχάς το νέο φορολογικό πλαίσιο στο πλαίσιο της εξισορρόπησης των βαρών επηρεάζει συνολικά 735.320 ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχοούμενους. H κυριότερη αλλαγή είναι η καθιέρωση ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος και τη μείωση έως 50% του τέλους επιτηδεύματος που προβλέπει το νέο φορολογικό νομοσχέδιο.

Πλέον κανένας ελεύθερος επαγγελματίας με δραστηριότητα από 6 χρόνια και πάνω και με εξαίρεση αγρότες και «μπλοκάκια» δεν μπορεί να δηλώνει φορολογητέο εισόδημα κάτω από 10.920 ευρώ, και με ένα σύστημα προσαυξήσεων, το τεκμαρτό φορολογητέο εισόδημα μπορεί να φτάσει ακόμα και 50.000 ευρώ. Όσοι δηλώνουν πάνω από το ελάχιστο τεκμαρτό κερδίζουν μείωση του τέλους επιτηδεύματος στο μισό, όσοι επιμένουν να δηλώνουν χαμηλότερα, πάνε στο τεκμαρτό και έχουν μείωση τέλους επιτηδεύματος 25%.

Η κυβέρνηση απαντώντας στις αντιδράσεις αναφέρει ότι οι νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες εξαιρούνται από το τεκμήριο (πλήρως για τρία χρόνια, κατά τα 2/3 για τον τέταρτο χρόνο και κατά το 1/3 για τον πέμπτο χρόνο). Αλλά και ότι το τεκμήριο είναι μαχητό.

Πλην όμως αυτές οι ρυθμίσεις δεν ικανοποιούν τους ελεύθερους επαγγελματίες, που ζητούν ριζικές αλλαγές στο νομοσχέδιο, παραδεχόμενοι ωστόσο την ανάγκη πάταξης της φοροδιαφυγής, η οποία είναι αδιαμφισβήτητα μεγάλη στον κλάδο.

• Ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, Δημήτρης Βερβεσός, συνέκρινε το νέο νόμο με αυτόν του Κατρούγκαλου (όταν είχε προκληθεί το κίνημα της γραβάτας).
• Ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, κατήγγειλε πάντως ότι το εν λόγω νομοσχέδιο δεν ασχολείται ουσιαστικά με τη φοροδιαφυγή, αλλά αντίθετα αφήνει περιθώρια επ αυτού σε όποιον δηλώσει τα 11.000 ευρώ εισόδημα. Διερωτήθηκε επίσης ρητορικά εάν είναι το πρόβλημα της φοροδιαφυγής στη χώρα τα 600 εκ που υπολογίζονται ως έσοδα από το εν λόγω νομοσχέδιο. Κατηγόρησε μάλιστα την κυβέρνηση ότι χαρίζεται στις μεγάλες πολυεθνικές και κυνηγά τους ελεύθερους επαγγελματίες.

Η κυβέρνηση κάνει λόγο για ένα «δίκαιο σύστημα φορολόγησης» όσον αφορά το νέο φορολογικό νομοσχέδιο, από την άλλη οι εκπρόσωποι της αγοράς υποστηρίζουν πως «θα δυσκολευτούν καθώς είχαν συνηθίζει σε άλλο σύστημα». «Το νομοσχέδιο δεν μας συμφέρει τόσο, τα πράγματα είναι δύσκολα», συμπλήρωσε ένας άλλος σε ρεπορτάζ δρόμου για το newsbomb.gr.

Τι φόρους θα πληρώσουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες:

– 473.000 επαγγελματίες: Πρόσθετος φόρος 1.444 € (μ.ο.),

– 138.000 επαγγελματίες: Μείωση φόρου 560 € (μ.ο.),

– 124.000 επαγγελματίες: Αμετάβλητος φόρος.

Ετήσια ελάχιστη αμοιβή νέων επαγγελματιών:

– 0 – 3 χρόνια εργασίας: Χωρίς ελάχιστη αμοιβή,

– 4 χρόνια εργασίας: 3.603 € (φόρος 324 €),

– 5 χρόνια εργασίας: 7.316 € (φόρος 658 €),

– 6 χρόνια εργασίας: 10.920 € (φόρος 1.102 €).

Ετήσια ελάχιστη αμοιβή παλαιών επαγγελματιών:

– 9 χρόνια εργασίας: 13.104 € (φόρος 1.582 €),

– 12 χρόνια εργασίας: 14.196 € (φόρος 1823 €),

– Αγρότες – «Μπλοκάκια»: Εξαιρούνται,

Μείωση τέλους επιτηδεύματος από 2024:

– Κατά 50%: Εισοδήματα υψηλότερα ελάχιστης αμοιβής,

– Κατά 25%: Εισοδήματα χαμηλότερα ελάχιστη αμοιβής,

ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ:

• Όσοι ασκούν το επάγγελμα για λιγότερα από 4 έτη, είναι δηλαδή νέοι επιχειρηματίες ή επαγγελματίες, δεν θα ισχύει κανένα ελάχιστο όριο φορολογητέου εισοδήματος βάσει του νέου συστήματος. Στα 3 πρώτα έτη λειτουργίας δηλαδή το νέο σύστημα δεν θα εφαρμόζεται.
• Από το 4ο έτος λειτουργίας θα ισχύει ελάχιστο όριο φορολογητέου εισοδήματος μειωμένο κατά 67% σε σύγκριση με το ποσό των 10.920 ευρώ, δηλαδή ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα 3.620 ευρώ.
• Στο 5ο έτος λειτουργίας θα ισχύει ελάχιστο όριο φορολογητέου εισοδήματος μειωμένο κατά 33% σε σύγκριση με το ποσό των 10.920 ευρώ, δηλαδή 7.280 ευρώ.
• Για όσους ασκούν το επάγγελμα για περισσότερα από 6 και μέχρι 9 έτη, το ελάχιστο ποσό ετησίου φορολογητέου εισοδήματος των 10.920 ευρώ θα υπολογίζεται προσαυξημένο κατά 10%, δηλαδή θα ανέρχεται σε 12.012 ευρώ.
• Για όσους ασκούν το επάγγελμα για περισσότερα από 9 και μέχρι 12 έτη, το ποσό των 10.920 ευρώ θα προσαυξάνεται κατά 20% και θα διαμορφώνεται στα 13.104 ευρώ.
• Για όσους ασκούν το επάγγελμα για περισσότερα από 12 έτη, το ποσό των 10.920 ευρώ θα προσαυξάνεται κατά 30% και θα διαμορφώνεται στα 14.196 ευρώ

Οι θέσεις της κυβέρνησης

Το Μαξίμου δια του κυβερνητικού εκπροσώπου, Παύλου Μαρινάκη, χαρακτήρισε άστοχη τη σύγκριση του φορολογικού πλαισίου Χατζηδάκη με τον νόμο Κατρούγκαλου. 

Ο Υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης μιλώντας σε εκδήλωση του Κύκλου Ιδεών επέμεινε στην πάταξη της φοροδιαφυγής, υποσχόμενος στο τέλος του δρόμου περαιτέρω μείωση των φορολογικών συντελεστών.

• “Σήμερα το 85 % των ελεύθερων επαγγελματιών που έχουν εισόδημα αποκλειστικά από ελεύθερο επάγγελμα, δηλώνουν εισόδημα κάτω από 10.000 ευρώ. Δηλαδή κάτω από τον κατώτατο μισθό. Και πληρώνουν φόρο μαζί με το τέλος επιτηδεύματος μεσοσταθμικά 867 ευρώ ενώ ο μέσος εργαζόμενος πληρώνει 1160 ευρώ.Θέτω το ερώτημα σε δεξιούς, αριστερούς, φιλελεύθερους και σοσιαλιστές: το θέλουμε αυτό; Αν το θέλουμε, ας το συνεχίσουμε αλλά να σταματήσει η συζήτηση για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους ότι είναι τα υποζύγια του φορολογικού συστήματος“.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος πάντως Παύλος Μαρινάκης πάντως άφησε παραθυράκι για μικρές αλλαγές στο νέο φορολογικό πλαίσιο κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης. Αλλαγές πάντως, που όπως ξεκαθάρισε, δεν θα αλλοιώνουν τη βασική φιλοσοφία του νομοσχεδίου. Η κυβέρνηση άλλωστε ποντάρει στα έσοδα που έχουν προϋπολογίσει από το συνολικό πλαίσιο κατά της φοροδιαφυγής, καθώς το οικονομικό επιτελείο “ξύνει τον πάτο του βαρελιού”.

Οι διορθωτικές κινήσεις που εξετάζονται σύμφωνα με πληροφορίες είναι:

• Μείωση προσαύξησης ελάχιστης αμοιβής ανάλογα έτη προϋπηρεσίας,
• Μείωση ελάχιστης αμοιβής σε άνω των 65 ετών,
• Επανεξέταση κριτηρίου του μισθολογικού κόστους.

Στο στόχαστρο και οι φοροαπαλλαγές

Την ίδια ώρα τον δρόμο της επανεξέτασης από μηδενική βάση των 1.047 φοροαπαλλαγών και εκπτώσεων που κοστίζουν στο κράτος σχεδόν 13 δις. ευρώ το χρόνο έδειξε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος ( ΤτΕ) Γιάννης Στουρνάρας προτρέποντας την κυβέρνηση να προχωρήσει στην αξιολόγησή τους γιατί όπως λέει «θα χρειαστούμε έσοδα».

Ο κεντρικός τραπεζίτης σε του συνέντευξη στο πλαίσιο του συνεδρίου του Κύκλου Ιδεών ήταν ξεκάθαρος. «Για να δούμε λίγο τις λεγόμενες φορολογικές δαπάνες στον προϋπολογισμό. Δηλαδή αυτά που η ίδια η κυβέρνηση δίνει, αλλά γιατί να τα δώσει; Ας τα αξιολογήσει πρώτα. Ικανοποιούν το κριτήριο ότι βοηθούν τους πλέον ευάλωτους; Εγώ δεν λέω, οι ευάλωτοι, ναι να έχουν βοήθεια, αλλά να τα βάλουμε σε ένα κορβανά, διότι θα χρειαστούμε έσοδα» είπε ο Γιάννης Στουρνάρας.

Νοικοκυριά και επιχειρήσεις απολαμβάνουν σήμερα απαλλαγές από τον φόρο εισοδήματος, τον ΕΝΦΙΑ, τον ΦΠΑ, το φόρο μεταβίβασης, το φόρο κληρονομιάς. Το υψηλότερο κόστος για το δημόσιο που φθάνει τα 5 δις. ευρώ έχουν οι απαλλαγές στη φορολογία εισοδήματος και ακολουθούν οι απαλλαγές στην φορολογία κεφαλαίου με κόστος 3,8 δισ. Ευρώ.

Ειδικότερα ανά κατηγορία φόρων η λίστα περιλαμβάνει:

► Φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων. Καταγράφονται 200 απαλλαγές και εκπτώσεις με εκατομμύρια νοικοκυριά να έχουν μειώσεις και εκπτώσεις φόρου από το φορολογητέο εισόδημα. Οι φοροαπαλλαγές που χρησιμοποιήθηκαν από τα φυσικά πρόσωπα ξεπερνούν τις 10 εκατ. περιπτώσεις με το κόστος για τον προϋπολογισμό να υπολογίζεται σε 5 δισ. ευρώ. 

Το μεγαλύτερο τμήμα και συγκεκριμένα ποσό ύψους 3,8 δισ. ευρώ αφορά στο αφορολόγητο όριο και στη μείωση του φόρου ανάλογα με το μέγεθος της οικογένειας (γονείς και παιδιά. Η φοροαπαλλαγή χρησιμοποιήθηκε σε 6,7 εκατ. περιπτώσεις.

Σημειώνεται ότι για τον υπολογισμό του κόστους των μειώσεων του τελικού φόρου έγινε σύγκριση του φόρου που προέκυψε από την κανονική εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων με εκείνον που προκύπτει εάν απαλειφθούν οι εν λόγω μειώσεις κάθε μια ξεχωριστά και πραγματοποιηθούν ισάριθμες εκκαθαρίσεις. Η διαφορά φόρου που προκύπτει από τις δύο αυτές εκκαθαρίσεις καταγράφηκε ως κόστος ή απώλεια φορολογικών εσόδων για την αντίστοιχη φορολογικές δαπάνες.

► Φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων. Ισχύουν 200 απαλλαγές και εκπτώσεις ύψους 1,3 δις. ευρώ από τις οποίες ωφελούνται 53.021 επιχειρήσεις.

► Φορολογία κεφαλαίου. Ο συνολικός αριθμός των εκπτώσεων και των απαλλαγών από τον ΕΝΦΙΑ, τον Ειδικό Φόρο Ακινήτων, τις μεταβιβάσεις, γονικές παροχές, κληρονομιές και δωρεές ανέρχεται σε 129 και οι απώλειες για το δημόσιο στα 3,89 δις. ευρώ με ωφελούμενους 5.082.163 φυσικά και νομικά πρόσωπα. Ειδικά στον ΕΝΦΙΑ οι απαλλαγές αφορούν περισσότερες από 5 εκατομμύρια. περιπτώσεις με το όφελος να είναι σχετικά μικρό και συγκεκριμένα 85 εκατ. ευρώ. Ωστόσο οι 8.499 απαλλαγές στον Ειδικό Φόρο Ακινήτων κυρίως των επιχειρήσεων κοστίζουν 3,7 δις. ευρώ.

► ΦΠΑ. Υπάρχουν 75 εκπτώσεις και φοροαπαλλαγές και το όφελος για επιχειρήσεις, επαγγελματίες και τους καταναλωτές διαμορφώνεται σε 821,934 εκ. ευρώ. Τις μεγαλύτερες φοροαπαλλαγές έχουν οι υπηρεσίες ιδιωτικής εκπαίδευσης που γλιτώνουν 397 εκ. ευρώ.

► Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης. Ισχύουν 44 φοροαπαλλαγές ύψους 1,17 δις. ευρώ με τη μερίδα του λέοντος να έχουν τα ενεργειακά προϊόντα με 589,6 εκ. ευρώ και η αιθυλική αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά με 580,4 εκ. ευρώ.

► Τέλη ταξινόμησης οχημάτων. Καταγράφονται 23 εκπτώσεις ύψους 121,69 εκ. ευρώ.

► Τέλη κυκλοφορίας οχημάτων. Το ποσό των απαλλαγών ανέρχεται σε 11,844 εκ. ευρώ.

► Τέλη χαρτοσήμου. Καταγράφονται 85 περιπτώσεις απαλλαγών και εκπτώσεων με κόστος 73,7 εκ. ευρώ

► Φόρος ασφαλίστρων. Οι μειώσεις φθάνουν τα 421,9 εκ. ευρώ.