Ηλεκτροσόκ τον χειμώνα:Διαρκής άνοδος τιμών σε ρεύμα, καύσιμα, φυσικό αέριο- Πιο φουσκωμένοι λογαριασμοί τον Ιανουάριο με επιστροφή ρήτρας αναπροσαμρογής – Τι μέτρα εξετάζονται

Νέος ανοδικός κύκλος ενόψει χειμώνα σε ό,τι αφορά τόσο τις τιμές του φυσικού αερίου που προσδιορίζονται στην Ευρώπη όσο και τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος που προσδιορίζονται εγχωρίως. Επιστρέφουν οι υψηλές χρεώσεις στο ρεύμα με την εκτίναξη της χονδρεμπορικής τιμής ενέργειας κατά 70% μέσα σε τρεις ημέρες, η οποία κατέστησε ξανά την Ελλάδα μία από τις χώρες με το ακριβότερο ρεύμα στην Ευρώπη. Η άνοδος της ελληνικής χονδρεμπορικής τιμής ξεκίνησε τη δεύτερη εβδομάδα του Οκτωβρίου (9-14/10), με τη μέση τιμή να κλείνει στα 119,38 ευρώ ανά μεγαβατώρα και μετά ξέφυγε με καλπάζουσες αυξήσεις: στα 127,75 ευρώ τη Δευτέρα 16/10, τα 168,43 ευρώ την Τρίτη 17/10 και υποχώρηση στα 127 ευρώ την Τετάρτη 18/10.

Τα τιμολόγια του Νοεμβρίου που επρόκειτο να ανακοινώσουν οι εταιρείες αργά το βράδυ της Παρασκευής 20 Οκτωβρίου θα είναι αυξημένα. Οι τιμές θα ανέβουν συγκριτικά με τον Οκτώβριο που η ΔΕΗ έδινε με το τιμολόγιο Γ1 0,15 ευρώ την κιλοβατώρα και οι λοιπές εταιρείες χρέωναν από 0,08 ως 0,20 ευρώ, έστω κι αν οι χρεώσεις αυτές μειώνονταν στη συνέχεια χάρη στην κρατική επιδότηση στο 0,14 για τη ΔΕΗ και 0,065 ως 1,184 για τις λοιπές εταιρείες – δηλαδή σε επίπεδα που μπορεί με όλες αυτές τις τρελές τιμές που πληρώσαμε τα δύο προηγούμενα χρόνια να μας φαίνονται χαμηλές, αλλά είναι 26% υψηλότερες συγκριτικά με τις τιμές που κυριαρχούσαν ως τον Αύγουστο του 2021, οπότε άρχισε το κερδοσκοπικό πάρτι στο ρεύμα.

• Παράλληλα «επιστροφή στην κανονικότητα» από 1ης Ιανουαρίου 2024, ήτοι στο καθεστώς της ρήτρας αναπροσαρμογής – έστω κι αν αυτή θα έχει άλλο όνομα και θα λέγεται π.χ. μέσος όρος της χονδρεμπορικής τιμής του κάθε μήνα.

Το νέο μοντέλο, οι όροι του οποίου προσδιορίζονται αυτή την περίοδο, θα είναι πάρα πολύ όμοιο με το παλαιό. Θα τείνει δηλαδή να παράγει φουσκωμένους λογαριασμούς ρεύματος και επειδή από τον Γενάρη δεν θα υπάρχουν πια οριζόντιες επιδοτήσεις, ελλοχεύει σοβαρός κίνδυνος να προκληθεί ξανά μείζον κοινωνικό πρόβλημα με το ρεύμα.

• Λόγω αυτού ακριβώς του κινδύνου λοιπόν έχει ανοίξει τις τελευταίες μέρες μια αναπάντεχη σύγκρουση μεταξύ των λεγόμενων εναλλακτικών παρόχων –εταιρειών προμήθειας πλην ΔΕΗ– και του υπουργού Ενέργειας Θεόδωρου Σκυλακάκη, που παρενέβη στις αποφάσεις της ρυθμιστικής αρχής ΡΑΑΕΥ και ανακοίνωσε ότι θα επιβάλει με νομοθετική παρέμβαση σε όλες τις εταιρείες να θεσπίσουν κυμαινόμενο τιμολόγιο με ισχύ για δώδεκα μήνες, το οποίο, σύμφωνα με τις διαρροές που έχουν γίνει, θα περιλαμβάνει προαναγγελία της τιμής χρέωσης, δυνατότητα διόρθωσής της τον επόμενο μήνα και την υποχρέωση οι εταιρείες να εντάξουν σε αυτό όλους τους καταναλωτές που δεν έχουν υπογράψει συμβόλαια προμήθειας.

Η παρέμβαση Σκυλακάκη έχει βγάλει τις εταιρείες στα κάγκελα, με αποτέλεσμα να κατηγορούν τον γνωστό ως νεοφιλελεύθερο υπουργό της ΝΔ για παραβίαση των αρχών της ελεύθερης λειτουργίας της αγοράς προς όφελος της ΔΕΗ. Η συγκεκριμένη ρύθμιση, λένε πηγές των εταιρειών, λύνει ένα πρόβλημα της ΔΕΗ που δεν διαθέτει συμβόλαια με τη μεγάλη μάζα πελατών της και δεν προλαβαίνει να τα ετοιμάσει – πράγματι αυτό ισχύει. Παράλληλα όμως, συνεχίζουν με μάλλον θολό τρόπο, δεν είναι σωστό να επιβληθεί ενιαίο τιμολόγιο σε όλους επειδή η επιβολή του δίνει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στη ΔΕΗ, που έχοντας τα υδροηλεκτρικά και τον λιγνίτη μπορεί να παράγει ενέργεια με χαμηλότερο κόστος και άρα ενδεχομένως να είναι σε θέση να δώσει χαμηλότερες τιμές.

• Ο Θεόδ. Σκυλακάκης απαντά από την πλευρά του ότι η θέσπιση ενιαίας φόρμουλας για όλες τις εταιρείες αποσκοπεί στο να δώσει τη δυνατότητα στους καταναλωτές να κάνουν συγκρίσεις και να βρουν ποιος είναι ο φτηνότερος στην αγορά ώστε να δουλέψει ο ανταγωνισμός – και αν όχι να πέσουν οι τιμές, τουλάχιστον να συγκρατηθούν σε λογικά επίπεδα, διότι όλοι γνωρίζουμε, ακόμη και στη ΝΔ, ότι υπάρχει ο κίνδυνος να επαναληφθούν τα σκηνικά του 2021 και να φύγουν στα ουράνια με την «επιστροφή στην κανονικότητα».

Πάντως το υποχρεωτικό κοινό τιμολόγιο για όλες τις εταιρείες παροχής ρεύματος, θα βοηθήσει να δουλέψει ο ανταγωνισμός αλλά και για να βγάζει ο κόσμος άκρη ποιος χρεώνει τι, αφού τα τιμολόγια των εναλλακτικών παρόχων παραμένουν εμπροθέτως μπερδεμένα έως και ορατά παραπλανητικά.

Παράλληλα υπάρχει αύξηση της χρήσης του φυσικού αερίου στο 44% του μείγματος της εγχώριας ηλεκτροπαραγωγής. Μάλιστα η άνοδος της ελληνικής χονδρεμπορικής τιμής, έγινε χωρίς να έχει ενσωματώσει την εκτίναξη της τιμής του φυσικού αερίου κατά 40% στην Ευρώπη στις πρώτες 15 μέρες του Οκτωβρίου, γιατί η ελληνική χονδρεμπορική αγορά ρεύματος δουλεύει με τιμές αερίου του προηγούμενου μήνα.

Διευρύνεται το κοινωνικό τιμολόγιο

Σύμφωνα με πληροφορίες, αναμένεται -μεταξύ άλλων- να ανακοινωθεί από το αρμόδιο υπουργείο το μέτρο για τη διεύρυνση του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου, στο οποίο θα συμπεριληφθούν και οι ενεργειακά «ευάλωτοι» καταναλωτές.

Το Κοινωνικό Τιμολόγιο είναι ένα ειδικό τιμολόγιο ηλεκτρικής ενέργειας, που παρέχεται από σύμφωνα με την υπ’ αριθ. Δ5-ΗΛ/Β/Φ29/16027/6.8.10 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, όπως αυτή τροποποιήθηκε με την υπ’ αριθ. ΥΠΕΝ/ΥΠΡΓ/892/152/08.01.2018 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Το ΚΟΤ παρέχεται για την προστασία των ατόμων χαμηλού εισοδήματος, τους γονείς με τρία προστατευόμενα τέκνα, τους μακροχρόνια άνεργους, τα άτομα με αναπηρία και τα άτομα που χρήζουν μηχανικής υποστήριξης.

Στους δικαιούχους του ΚΟΤ προστέθηκαν και οι άνεργοι για μικρό χρονικό διάστημα, καθώς και όσοι αποσυνδέθηκαν από το δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας λόγω χρέους.

Το ΚΟΤ χορηγείται αυστηρά για την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην κύρια κατοικία του δικαιούχου, όπως αυτή δηλώνεται κατ’ έτος στη φορολογική του δήλωση και η τιμή του είναι ίδια για όλους τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας.

Το κόστος του ΚΟΤ καλύπτεται μέσω των χρεώσεων για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) που περιλαμβάνονται στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας και επιβαρύνουν όλους τους υπόλοιπους καταναλωτές, ενώ οι δικαιούχοι του ΚΟΤ απαλλάσσονται από την εν λόγω χρέωση.

Δικαιούχοι

Με βάση τα δεδομένα που ισχύουν τώρα, οι δικαιούχοι που εντάσσονται στο Κ.Ο.Τ. πρέπει να πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις για κάθε μία κατηγορία:

α) Α΄ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ – Δικαιούχοι Κ.Ο.Τ. Α:

Οι δικαιούχοι της έκπτωσης του Κ.Ο.Τ. Α πρέπει να πληρούν όλα τα κριτήρια εισοδήματος, περιουσίας και διαμονής του άρθρου 235 του ν. 4389/2016 (Α΄ 94)και της κατ’ εξουσιοδότηση της παραγράφου 6 αυτού εκδοθείσας αριθμ. Γ.Δ.5οικ.2961-10/24.1.2017 (Β’ 128) απόφασης των Υπουργών Οικονομικών, Εσωτερικών, Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης «Καθορισμός των όρων και των προϋποθέσεων εφαρμογής του προγράμματος Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης», όπως εκάστοτε ισχύει.

β) Β΄ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ – Δικαιούχοι Κ.Ο.Τ. Β:

Οι δικαιούχοι της έκπτωσης του Κ.Ο.Τ. Β πρέπει να πληρούν τα παρακάτω κριτήρια:

αα) Να έχουν οι ίδιοι και τα μέλη του νοικοκυριού τους, με βάση τους ορισμούς του άρθρου 2 της Γ.Δ.5 οικ.2961-10/24.1.2017 απόφασης «Καθορισμός των όρων και των προϋποθέσεων εφαρμογής του προγράμματος Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης», ετήσιο συνολικό πραγματικό (φορολογητέο, αυτοτελώς φορολογούμενο ή ειδικώς φορολογούμενο ή απαλλασσόμενο φόρου) ή τεκμαρτό εισόδημα, όπως αυτό προκύπτει από τις τελευταίες εκκαθαρισμένες δηλώσεις φόρου εισοδήματος των μελών του νοικοκυριού για τις οποίες έχει λήξει η οριζόμενη από τις κείμενες διατάξεις ή η παραταθείσα με οποιονδήποτε τρόπο προθεσμία υποβολής, έως τα όρια του παρακάτω πίνακα:

Σύνθεση νοικοκυριού με βάση τους ορισμούς τους άρθρου 2 της Γ.Δ.5 οικ. 2961-10/24.1.2017 απόφασης «Καθορισμός των όρων και των προϋποθέσεων εφαρμογής του προγράμματος Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης»	Εισοδηματικό όριο
Μονοπρόσωπο νοικοκυριό	9.000 ευρώ
Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο ενήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο μέλος	13.500 ευρώ
Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο ενήλικα μέλη και ένα ανήλικο μέλος ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη	15.750 ευρώ
Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία ενήλικα μέλη ή δύο ενήλικα και δύο ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία ανήλικα μέλη	18.000 ευρώ
Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία ενήλικα και ένα ανήλικο μέλος ή δύο ενήλικα και τρία ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με τέσσερα ανήλικα μέλη	24.750 ευρώ
Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα ενήλικα μέλη ή δύο ενήλικα και τέσσερα ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με πέντε ανήλικα μέλη	27.000 ευρώ

Για νοικοκυριό που στη σύνθεση του περιλαμβάνει και άτομο ή άτομα με αναπηρία εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω, τα παραπάνω εισοδηματικά όρια αυξάνονται κατά οκτώ χιλιάδες (8.000) ευρώ.

Για νοικοκυριό που στη σύνθεση του περιλαμβάνει και άτομο ή άτομα που έχουν ανάγκη μηχανικής υποστήριξης με χρήση ιατρικών συσκευών, η οποία παρέχεται κατ’ οίκον και είναι απαραίτητη για τη ζωή τους, τα παραπάνω εισοδηματικά όρια αυξάνονται κατά δεκαπέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ.

Για κάθε επιπλέον ενήλικο μέλος προστίθεται το ποσό των 4.500 ευρώ και για κάθε επιπλέον ανήλικο μέλος το ποσό των 2.250 ευρώ, μέχρι του συνολικού ορίου των 31.500 ευρώ ανεξαρτήτως του αριθμού των μελών του νοικοκυριού.

Το ανώτατο όριο του παραπάνω εδαφίου αυξάνεται κατά 8.000 ευρώ για νοικοκυριό που στη σύνθεση του περιλαμβάνει και άτομο ή άτομα με αναπηρία εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω και κατά 15.000 ευρώ για νοικοκυριό που στη σύνθεση του περιλαμβάνει και άτομο ή άτομα που έχουν ανάγκη μηχανικής υποστήριξης με χρήση ιατρικών συσκευών, η οποία παρέχεται κατ’ οίκον και είναι απαραίτητη για τη ζωή τους.

ββ) Να έχουν οι ίδιοι και τα μέλη του νοικοκυριού τους, με βάση τους ορισμούς τους άρθρου 2 της Γ.Δ. 5 οικ. 2961-10/24.1.2017 απόφασης «Καθορισμός των όρων και των προϋποθέσεων εφαρμογής του προγράμματος Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης», ακίνητη περιουσία, στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, με συνολική φορολογητέα αξία, με βάση τον υπολογισμό του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.I.A.) που προκύπτει από την τελευταία εκδοθείσα πράξη προσδιορισμού φόρου, έως το ποσό των 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως ανώτατο όριο 180.000 ευρώ.

γγ) Τα μέλη του νοικοκυριού τους να μην εμπίπτουν στις διατάξεις του φόρου πολυτελείας και να μην δηλώνουν δαπάνες διαβίωσης για αμοιβές πληρωμάτων σκαφών αναψυχής, δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία και για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό, με βάση τις τελευταίες εκκαθαρισμένες δηλώσεις φόρου εισοδήματος των μελών του νοικοκυριού για τις οποίες έχει λήξει η οριζόμενη από τις κείμενες διατάξεις ή η παραταθείσα με οποιονδήποτε τρόπο προθεσμία υποβολής.