Πιθανό να σπάσει το φράγμα των 100 δολαρίων η τιμή του πετρελαίου λόγω της κατάστασης στη Μέση Ανατολή

Οι συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή και οι συνεχόμενες εξελίξεις, είναι πολύ πιθανό να επιφέρουν τεράστιες αλλαγές στην τιμή του πετρελαίου με τους ειδικούς να αναφέρουν πως είναι πολύ πιθανό να ξεπεραστεί το όριο των 100 δολαρίων ανά βαρέλι.

Σε ανοδική τροχιά κινούνται οι τιμές του πετρελαίου, εν μέσω φόβων για διεύρυνση του πολέμου στη Μέση Ανατολή. Οι τιμές αυξήθηκαν την Τετάρτη (18/10) μετά το φονικό χτύπημα στο νοσοκομείο της Γάζας που άφησε πίσω του εκατοντάδες Παλαιστίνιους νεκρούς και προκάλεσε ανησυχία για διακοπή στον παγκόσμιο εφοδιασμό με πετρέλαιο. Ακόμα, οι έμποροι και οι οικονομολόγοι φοβούνται ότι οι αγορές θα μπορούσαν να ξεπεράσουν το όριο των 100 δολαρίων το βαρέλι.

Πολλοί ανησυχούν ότι μια κλιμάκωση των εντάσεων στην περιοχή θα μπορούσε να οδηγήσει τις τιμές του πετρελαίου πολύ υψηλότερα, κλείνοντας μια βασική οδό διέλευσης για θαλάσσια φορτία πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Μέση Ανατολή προς την παγκόσμια αγορά – απειλώντας τις προσπάθειες των κεντρικών τραπεζών να δαμάσουν τον υψηλό πληθωρισμό, αναφέρει ανάλυση του Guardian.

Το Ισραήλ δεν έχει σημαντικά αποθέματα πετρελαίου, αλλά μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, η κυβέρνηση έκλεισε την παραγωγή στο γιγάντιο κοίτασμα φυσικού αερίου Tamar στα ανοιχτά της νότιας ακτής της χώρας. Αυτό έχει περιορίσει τις ροές φυσικού αερίου στη γειτονική Αίγυπτο, η οποία συνήθως εξάγει περίπου το ήμισυ του φυσικού αερίου της μέσω δεξαμενόπλοιων, συχνά στην Ευρώπη.

Παρά τα επίπεδα ρεκόρ αποθήκευσης φυσικού αερίου της Ευρώπης αυτόν τον χειμώνα, οι τιμές του φυσικού αερίου αυξήθηκαν αυτή την εβδομάδα αφού ένα δεξαμενόπλοιο που επιδίωκε να γεμίσει υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) στην Αίγυπτο έμεινε άδειο και εκτράπηκε σε άλλο λιμάνι, τροφοδοτώντας φόβους για τις προμήθειες φυσικού αερίου της γηραιάς ηπείρου.

«Δεν υπάρχει καμία υλική απώλεια για το πετρέλαιο στις αγορές αυτή τη στιγμή», δήλωσε ο Dr Neil Quilliam, ειδικός στην ενεργειακή πολιτική και τη γεωπολιτική της Μέσης Ανατολής στο Chatham House. Αυτό θα αλλάξει μόνο «εάν η σύγκρουση εξαπλωθεί», πρόσθεσε.

Πώς η κλιμάκωση του πολέμου θα επηρεάσει τις ενεργειακές αγορές
Οι εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου της Μέσης Ανατολής θα μπορούσαν να εξακολουθήσουν να εμφανίζονται ως παράπλευρες ζημιές εάν η συνεχιζόμενη σύγκρουση κατακλύσει την περιοχή. Οι παρατηρητές της αγοράς αναμένουν ότι οι ΗΠΑ ενδέχεται σύντομα να ενισχύσουν τις κυρώσεις τους στις εξαγωγές πετρελαίου από το Ιράν, σημαντικό παράγοντα στο εμπόρευμα, λόγω των στενών δεσμών της Τεχεράνης με τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ.

Ο Ρόμπερτ Ράιαν, ο επικεφαλής στρατηγικής της BCA Research, είπε ότι υπάρχει 1 στις 4 πιθανότητες η παραγωγή πετρελαίου στο Ιράν να μειωθεί κατά 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα, ως αποτέλεσμα των αυστηρότερων κυρώσεων των ΗΠΑ. Έδωσε τις ίδιες πιθανότητες σε μια πτώση της ρωσικής παραγωγής πετρελαίου για τους ίδιους λόγους. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε τιμές πετρελαίου στα 140 δολάρια το βαρέλι το επόμενο έτος, σύμφωνα με τον Ryan. Ωστόσο, ο αντίκτυπος αυτών των κυρώσεων θα μπορούσε να μειωθεί εάν η Σαουδική Αραβία – η οποία περιορίζει την παραγωγή πετρελαίου της – αυξήσει τις εξαγωγές της για να βοηθήσει στη σταθεροποίηση της αγοράς.

«Δεν υπάρχει έλλειψη προμήθειας πετρελαίου, έχει να κάνει με την παροχή αυτού του στην αγορά. Η πραγματική ανησυχία, η υλική ανησυχία, είναι η ασφάλεια του Στενού του Ορμούζ», δήλωσε ο Quilliam.

Το στενό του Ορμούζ στον Περσικό Κόλπο είναι υπεύθυνο για τη διαμετακόμιση περισσότερο από το 20% του πετρελαίου που καταναλώνεται παγκοσμίως και το 1/3 των θαλάσσιων αποστολών φυσικού αερίου στον κόσμο, καθιστώντας το ζωτικής σημασίας ενεργειακή αρτηρία για τις παγκόσμιες αγορές.

Εάν το Ιράν επεδίωκε να μπλοκάρει τη διαδρομή, αυτό θα είχε σημαντικές επιπτώσεις για τις προμήθειες φυσικού αερίου της Ευρώπης από το Κατάρ, τον κορυφαίο εξαγωγέα υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στον κόσμο και έναν μακροχρόνιο υποστηρικτή ριζοσπαστικών ισλαμιστικών ομάδων συμπεριλαμβανομένης της Χαμάς. Περίπου το 16% των εξαγωγών του Κατάρ στάλθηκαν στην ΕΕ πέρυσι, καθιστώντας τη χώρα τη δεύτερη μεγαλύτερη πηγή LNG στην Ευρώπη μετά τις ΗΠΑ. Αυτές οι προμήθειες θεωρούνται κρίσιμες μετά το τέλος των εισαγωγών φυσικού αερίου από τη Ρωσία πέρυσι.

«Είναι απίθανο να κλείσει το στενό, αλλά στρατιωτικές δραστηριότητες σε αυτήν την περιοχή θα ήταν αρκετές για να ωθήσουν την τιμή του πετρελαίου πολύ ψηλά για ένα μικρό χρονικό διάστημα τουλάχιστον», σημείωσε ο Quilliam.

Ο ρόλος των ΗΠΑ και της Ρωσίας
Τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για τη Ρωσία το διακύβευμα είναι υψηλό. Για τον Τζο Μπάιντεν, η αύξηση των τιμών του πετρελαίου θα μπορούσε να σημαίνει ήττα στις αμερικανικές εκλογές του επόμενου έτους, σύμφωνα με τον Ράιαν. Για τον Βλαντιμίρ Πούτιν, οι υψηλότερες τιμές του πετρελαίου είναι ζωτικής σημασίας για τη στήριξη των ταμείων του Κρεμλίνου καθώς, συνεχίζει τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Η προσπάθεια του Μπάιντεν να μεσολαβήσει για την εξομάλυνση των σχέσεων Σαουδικής Αραβίας-Ισραήλ πριν από τις επιθέσεις της Χαμάς μπορεί να οδήγησε την πρώτη να συμφωνήσει με τις εκκλήσεις των ΗΠΑ για αύξηση της παραγωγής πετρελαίου, αλλά το σχέδιο κινδυνεύει τώρα να εκτροχιαστεί. Οι ΗΠΑ μετέφεραν δύο αεροπλανοφόρα στην ανατολική Μεσόγειο για να αποτρέψουν το Ιράν ή τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου (και οι δύο σύμμαχοι της Χαμάς) από το να εμπλακούν στη σύγκρουση.