Αναζητείται επιπλέον πλεόνασμα για κοινωνικές ενισχύσεις – Τα σενάρια, τα δεδομένα και η κόκκινη γραμμή

Στο Μέγαρο Μαξίμου φαίνεται ότι θα εξαντλήσουν κάθε περιθώριο ενίσχυσης των πιο αδύναμων πριν «κλείσει» το 2023, χωρίς όμως να θέσουν σε κίνδυνο τις δημοσιονομικές ισορροπίες. Το “παράθυρο για επιπλέον ενίσχυση άνοιξε με προσοχή ο ίδιος ο πρωθυπουργός με την επισήμασνη ότι δεν απειλείται ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ.

Είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στον ALPHA:

• «Οι πολιτικές μείωσης των φόρων τις οποίες δρομολογήσαμε όλη την προηγούμενη τετραετία δημιούργησαν ένα απόθεμα διαθέσιμου εισοδήματος, το οποίο φαίνεται και στις καταθέσεις των Ελλήνων πολιτών, το οποίο είναι ένα μαξιλάρι ασφάλειας. Προσέξτε, δεν αφορά όλους. Υπάρχουν συμπολίτες μας σήμερα οι οποίοι πραγματικά τα βγάζουν πέρα πολύ δύσκολα. Κι εγώ δεσμεύομαι ότι θα ξύσω τον πάτο του βαρελιού ώστε αυτοί οι συμπολίτες μας που όντως δεν έχουν κανένα απόθεμα και καμία άλλη δυνατότητα στήριξης, να μπορέσω να κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου, βλέποντας και την εξέλιξη του Προϋπολογισμού έως το τέλος του χρόνου, για να δω αν μπορούμε να κάνουμε κάτι παραπάνω ώστε να τους βοηθήσουμε».

Όπως αναφέρεται σε ρεπορτάζ του ifemerida υπάρχουν τα εξής δεδομένα:

• Δεδομένο πρώτο: Τα κρατικά ταμεία άντεξαν, παρά τις έκτακτες ανάγκες δαπανών λόγω πυρκαγιών-πλημμυρών, όχι μόνο επειδή οι Βρυξέλλες παρέχουν ευελιξία στη διαχείριση πόρων από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά και επειδή η οικονομία «τρέχει» με ρυθμούς πολλαπλάσιους από αυτό που περίμεναν πολλοί εντός και εκτός συνόρων.
• Δεδομένο δεύτερο: Το προσχέδιο προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 1,1%, έναντι αρχικού στόχου 0,7%, δηλαδή επιμένει στις παραδοχές του Προγράμματος Σταθερότητας, παρά το σοκ των έκτακτων δαπανών. Κανείς δεν θα έλεγε τίποτα -άλλωστε, οι αναβαθμίσεις από τους οίκους αξιολόγησης έγιναν πολύ πριν ανοίξει τα χαρτιά του το ΥΠΕΘΟ- αν οι φετινές δημοσιονομικές επιδόσεις κάλυπταν τον αρχικό στόχο λόγω των έκτακτων συνθηκών, αλλά, από τη στιγμή που η χώρα δεσμεύεται για 1,1%, αυτή η διαφορά, αυτό το «υπερπλεόνασμα» των περίπου 890 εκατ. ευρώ, δεν πρόκειται να πειραχτεί.Όπως, άλλωστε, υπενθυμίζουν αρμοδίως από το οικονομικό επιτελείο, μπροστά μας έχουμε δύο ακόμα αξιολογήσεις, από S&P – Fitch, και είναι σημαντικό για τη χώρα να πάρει τουλάχιστον μία ακόμα αναβάθμιση σε επενδυτική βαθμίδα, σε ένα τόσο ρευστό περιβάλλον, όπου οι αγορές ψάχνουν τον πιο αδύναμο κρίκο. Επί του παρόντος, αυτόν τον ρόλο παίζει η Ιταλία, το 10ετές της οποίας έχει πιάσει το 4,85%. 
• Δεδομένο τρίτο: Ο Προϋπολογισμός έχει μπροστά του ένα «γεμάτο» τρίμηνο. Σαφώς και μπορεί να υπάρξουν απρόβλεπτα -όπως συνέβη με τις καταστροφικές πλημμύρες-, ωστόσο ουδείς μπορεί να παραβλέψει τη δυναμική της οικονομίας, πόσω μάλλον όταν ακόμα και η ιδιωτική κατανάλωση παρουσιάζει αξιοσημείωτες αντοχές παρά την πίεση των ανατιμήσεων. 

Στην πραγματικότητα, στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους έχουν στη διάθεσή τους κάτι λιγότερο από ενάμιση μήνα πριν από την κατάθεση του τελικού σχεδίου του Προϋπολογισμού στα μέσα Νοεμβρίου, προκειμένου να «μετρήσουν» τα έσοδα του Σεπτεμβρίου, τις τουριστικές εισπράξεις Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου, αλλά και τους δείκτες της πραγματικής οικονομίας, έτσι ώστε να απαντήσουν στο κρίσιμο ερώτημα: μπορεί να “κλείσει” το φετινό πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από το 1,1% του ΑΕΠ; 

Μέχρι τις αρχές Αυγούστου, πολλοί θα έβαζαν το χέρι τους στη φωτιά ότι το πρωτογενές θα “έπιανε” φέτος τουλάχιστον το 1,5%. Προφανώς τώρα τα πράγματα έχουν αλλάξει, ενώ, πέρα από τις έκτακτες πληρωμές στους πληγέντες, ουδείς μπορεί να αγνοήσει το ότι ο Προϋπολογισμός θα σηκώσει το τελευταίο τρίμηνο και το κόστος του Market Pass αλλά και του επιδόματος προσωπικής διαφοράς σε περίπου 750.000 συνταξιούχους. Από την απάντηση του πρωθυπουργού αντιλαμβάνεται, πάντως, κανείς ότι θα αξιοποιηθεί έστω και 0,1% πάνω από τον δημοσιονομικό στόχο, για να ενισχυθούν κάποια ευάλωτα νοικοκυριά. 

Και για να το κάνουμε λιανά, κάθε 0,1% του ΑΕΠ πάνω από την «κόκκινη γραμμή» του 1,1%, ισοδυναμεί με δημοσιονομικό χώρο 224 εκατ. ευρώ. «Δεν έχουμε σχεδιάσει κάτι» διαβεβαιώνουν αρμόδιες πηγές, ωστόσο η αναφορά του πρωθυπουργού μοιάζει με οδηγία για εξάντληση και του παραμικρού δημοσιονομικού χώρου, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο ο Προϋπολογισμός. 

Από την τελευταία δέσμη έκτακτων και μόνιμων μέτρων ωφελούνται:

• Συνταξιούχοι με προσωπική διαφορά, οι οποίοι έχουν λαμβάνειν 100- 200 ευρώ
• Νοικοκυριά με παιδιά, καθώς από την Πρωτοχρονιά αυξάνεται το αφορολόγητο τους κατά 1.000 ευρώ, ενώ ειδικά για τους δημοσίους υπαλλήλους έχει προβλεφθεί και αύξηση του επιδόματος τέκνων. 
• Περίπου 225.000 ευάλωτα νοικοκυριά, στα οποία αυξάνεται κατά 8% από τον Δεκέμβριο το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα.
• Περίπου 200.000 χαμηλοσυνταξιούχοι που απαλλάσσονται από τη συμμετοχή στη φαρμακευτική δαπάνη. 
• Οι δικαιούχοι αναπηρικών επιδομάτων του ΟΠΕΚΑ, μετά την αύξηση κατά 8% των επιδομάτων τους.