Daniel:Η μεγάλη αδράνεια μετά τον Ιανό- Τι ανέφερε μελέτη που εκπονήθηκε με οδηγίες της ΕΕ- Τα σενάρια της καταστροφής και τα έργα που υλοποιήθηκαν πλημμελώς ή “ξεχάστηκαν”

Οι πλημμύρες στην Θεσσαλία μπορεί να ήταν ένα ακραίο φαινόμενο, ωστόσο είναι πλέον σαφές πως τα πρόδρομα σημάδια της επερχόμενης καταστροφής είχαν γίνει ορατά μετά την πρώτη καταστροφή που προκάλεσε το 2020 η κακοκαιρία Ιανός. Τότε ελήφθησαν αποφάσεις και εξαγγέλθηκαν έργα. Ποιό ήταν το αποτέλεσμα; Τα περισσότερα από αυτά είτε αποδείχθηκαν αναποτελεσματικά, είτε κατέρρευσαν. Σε κάθε περίπτωση υπήρξαν και κακοτεχνίες, και λάθη στην πρόβλεψη, και πιθανώς και κατασπατάληση κονδυλίων.

Το KREPORT, επισημαίνει τα σφάλματα και θέτει το ερώτημα: Γνωρίζαμε από το 2017 τί θα συμβεί στον θεσσαλικό κάμπο αν γίνουν σφοδρές βροχοπτώσεις και προκαλέσουν πλημμύρες που συμβαίνουν μία φορά στα 50 χρόνια είτε μία φορά στα 100 είτε μία φορά στα 1.000 χρόνια; Η απάντηση είναι πώς θα έπρεπε να γνωρίζουμε αφού τα δεδομένα υπήρχαν. Το περιέγραφε στις 145 σελίδες της η μελέτη που είχε εκπονηθεί για λογαριασμό του υπουργείου Περιβάλλοντος, με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αναφέρεται στη «Διαχείριση Κινδύνων Πλημμύρας των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας», είχε παραδοθεί στο υπουργείο Μάρτιο 2017 και, μάλιστα, όποιος επιθυμεί μπορεί να την διαβάσει ολόκληρη εδώ.
Το ερώτημα είναι τι έγινε από το 2017 μέχρι σήμερα και πολύ περισσότερο από το 2020, όταν ο Ιανός μας είχε προειδοποιήσει για τα μελλούμενα.

Στον χάρτη στην πρώτη σελίδα της μελέτης (φωτο) αποτυπώνεται η πρόβλεψη τι ακριβώς θα συμβεί στον θεσσαλικό κάμπο αν βροχοπτώσεις προκαλέσουν ακραία πλημμυρικά φαινόμενα. Κι αυτό συμπίπτει με τους σημερινούς χάρτες που αποτυπώνουν την έκταση της καταστροφής.
Στη μελέτη εξετάζονταν τρία σενάρια: Το πρώτο αφορούσε τι θα γίνει αν υπάρξουν πλημμύρες που συμβαίνουν κάθε 50 χρόνια, το δεύτερο αν υπάρξουν πλημμύρες μέσης πιθανότητας (συμβαίνουν κάθε 100 χρόνια) και το τρίτο τι θα γίνει αν υπάρξουν πλημμύρες χαμηλής πιθανότητας, (κάθε χίλια χρόνια). Και οι αρμόδιοι «εντέλλονταν» να πράξουν τα δέοντα. Προφανώς αυτά δεν έγιναν. Ή ότι έγινε ήταν ανεπαρκές και κάποια από αυτά που έγιναν ήταν κακοφτιαγμένα.

Ξεχωρίζουμε τρία θέματα:

Πρώτο: Η μελέτη προειδοποιούσε ότι το Υδατικό Διαμέρισμα Θεσσαλίας είναι το πλέον ευάλωτο της Ελλάδας, καθώς οι πλημμυρικές ζώνες καλύπτουν το 31.2% της περιοχής (4 172 από τα 13 377 τετραγωνικά χλμ).

Δεύτερο. Όλα τα υδατορεύματα και οι λεκάνες στη Θεσσαλία πλημμυρίζουν σε όλα τα σενάρια, στα πιθανότερα και τα σπανιότερα, η διαφορά από σενάριο σε σενάριο είναι στις εκτάσεις που πλημμυρίζουν.

Τρίτο: Η μελέτη έμεινε στα συρτάρια, ούτε καν επικαιροποιήθηκε -όπως θα έπρεπε σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς. Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προσφύγει κατά της Ελλάδας από τον Φεβρουάριο 2022, για παράβαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

Οι ερωτήσεις Κόκκαλη και Δουδωνή

Γραπτή ερώτηση κατέθεσε στην Κομισιόν ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Πέτρος Κόκκαλης, σχετικά με την επί διετία μη συμμόρφωση της κυβέρνησης Μητσοτάκη, σε ό,τι αφορά την αντιπλημμυρική προστασία.

Π. Κόκκαλης: «Είναι διαπιστωμένο και αποτυπωμένο γραπτά, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2022, πως η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν έχει προχωρήσει σε όσα όφειλε να κάνει για τις πλημμύρες. Με προειδοποιητική επιστολή και αιτιολογημένη γνώμη, από τις αρχές της περασμένης χρονιάς, η ΕΕ πίεζε για τήρηση της ευρωπαϊκής νομιμότητας σε έργα που αφορούσαν την προστασία της ανθρώπινης ζωής, όσο και της κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας.»

Όλη η ερώτηση:

Δεδομένων των μεγάλων καταστροφών από πλημμύρες στην Ελλάδα, της προειδοποιητικής επιστολής της ΕΕ στις 9/2/2022 και της αιτιολογημένης γνώμης της ΕΕ στις 29/2/22, καθίσταται σαφές πως η Ελλάδα δεν έχει συμμορφωθεί ακόμα στις υποχρεώσεις της σε ό,τι αφορά τα πλημμυρικά φαινόμενα. Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει διαπιστώσει από το 2022 πως η Ελλάδα δεν έχει ενημερώσει τους χάρτες επικινδυνότητας πλημμύρας, όπως και τους χάρτες κινδύνου πλημμύρας στο πλαίσιο των υποχρεώσεων της για την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Δικαίου. Αν το είχε πράξει, θα είχε μειώσει σημαντικά τις αρνητικές συνέπειες των πλημμυρών στην ανθρώπινη υγεία, στο περιβάλλον, στη γεωργία, στην πολιτιστική κληρονομιά και στην οικονομική δραστηριότητα.

Κατόπιν αυτών ερωτάται η Επιτροπή:

1. Αν θα συνδράμει τις πληγείσες περιοχές μέσω του Ταμείου Αλληλεγγύης και αν προτίθεται να δημιουργήσει ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο Απωλειών και Ζημιών από την Κλιματική Αλλαγή.
2. Αν θα κινητοποιήσει το αποθεματικό κρίσεων της ΚΑΠ και να προτείνει ένα έκτακτο μέσο από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Tαμείο, ούτως ώστε να λάβουν έκτακτη ενίσχυση οι αγρότες που πλήττονται από τις μεγάλες φυσικές καταστροφές.
3. Αν θα παραπέμψει την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ούτως ώστε να συμμορφωθεί άμεσα με τις υποχρεώσεις σχετικά με τους χάρτες επικινδυνότητας πλημμυρών (Οδηγία 2007/60).

Ανάλογες επισημάνσεις έκανε και ο βουλευτής Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ:

Ας δούμε λίγο τα στοιχεία: Ήδη από τον Φεβρουάριο του 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε διαδικασία προσφυγής λόγω παράβασης του άρθρου 258 ΣΛΕΕ κατά της Ελλάδας λόγω της μη κοινοποίησης επικαιροποιημένων χαρτών επικινδυνότητας πλημμύρας και κινδύνων πλημμύρας, απευθύνοντας σχετική προειδοποιητική επιστολή και ζητώντας την υποβολή παρατηρήσεων σχετικά με την παραβίαση.

Καθώς η Επιτροπή δεν έλαβε καμία σχετική απόκριση από το ελληνικό Δημόσιο, προχώρησε στην επιβεβαίωση της παραβίασης με την αποστολή αιτιολογημένης γνώμης τον Σεπτέμβριο του 2022, τάσσοντας δίμηνη προθεσμία για τη λήψη των απαιτούμενων μέτρων συμμόρφωσης στις επιταγές της Οδηγίας.

Μετά την άπρακτη λήξη της προθεσμίας αυτής είναι δυνατή η παραπομπή και η καταδίκη της χώρας από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για σχετική παραβίαση των επιταγών του δικαίου της ΕΕ.

Περιμένουμε από την ελληνική κυβέρνηση να μας ενημερώσει γιατί δε δόθηκαν στοιχεία στην Επιτροπή και σε τι ενέργειες έχει προβεί ως τον Δεκέμβριο του 2022 για την άρση της παραβίασης της Οδηγίας σε σχέση με την υποχρέωση αναθεώρησης των επικαιροποιημένων χαρτών επικινδυνότητας πλημμύρας και κινδύνων πλημμύρας.