“Τέλος” οι… διακοπές – Πώς η εργασία εισβάλλει σταδιακά στην άδεια

Η νέα ψηφιακή πραγματικότητα που έχει αναβαθμιστεί σε σημαντικό τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα από την περίοδο του Covid 19 έχει φέρει στο προσκήνιο νέες εργασιακές σχέσεις εργοδότη και εργαζόμενου. Σύμφωνα με το BBC, πολλοί εργαζόμενοι έχουν καταφέρει να πάρουν αυτό που ήθελαν από τους εργοδότες τους -νέους τρόπους για να τα φέρνουν εις πέρας, όπως ευέλικτο ωράριο, εργασία εξ αποστάσεως, ακόμη και λιγότερες ημέρες εργασίας.

Είναι χαρακτηριστικό, ότι πριν από την πανδημία, η φυσική παρουσία ήταν υποχρεωτική. Αυτό συνέβαινε σε όλους τους κλάδους. Το 2020, η νέα πραγματικότητα Covid-19 ανάγκασε τις εταιρείες να κλείσουν τα γραφεία του και έτσι οι εργαζόμενοι είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν εναλλακτικούς τρόπους εργασίας.

• Η ευέλικτη και εξ αποστάσεως εργασία ήταν το νέο στοιχείο που προστέθηκε στον καμβά των εργασιακών σχέσεων. Πολλοί εργαζόμενοι συνειδητοποίησαν ότι μπορούσαν να εκπληρώσουν τις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις από το σπίτι και να παραμείνουν εξίσου παραγωγικοί.

Σε έρευνα της McKinsey & Company το 2022 σε 25.000 εργαζομένους στις ΗΠΑ το 58% των ερωτηθέντων ανέφερε ότι είχε την ευκαιρία να εργάζεται από το σπίτι τουλάχιστον μία ημέρα την εβδομάδα, ενώ το 35% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι είχε την επιλογή να εργάζεται από το σπίτι πέντε ημέρες την εβδομάδα. Μια έρευνα του 2023 από το Pew Research Center έδειξε ότι περίπου το ένα τρίτο των εργαζομένων με δουλειές που μπορούν να γίνουν εξ αποστάσεως εργάζονται συνεχώς από το σπίτι, σε σύγκριση με μόλις 7% που το έκαναν πριν από την πανδημία

• Ωστόσο σύμφωνα με τον Πίτερ Μπράουν, ο οποίος ηγείται της της PwC, μίας από τις μεγαλύτερες εταιρείες παροχής υπηρεσιών στον κόσμο  υπάρχει ο κίνδυνος χωρίς σαφή φυσικό διαχωρισμό μεταξύ δουλειάς και σπιτιού, τα άτομα μπορεί να θεωρήσουν ότι είναι δύσκολο να αποσυνδεθούν και να θέσουν σαφή όρια.

Αυτή η έλλειψη διαχωρισμού μπορεί να οδηγήσει –και σε πολλές περιπτώσεις πράγματι οδήγησε– σε περισσότερες ώρες δουλειάς, αυξημένο φόρτο εργασίας και δυσκολία στα διαλείμματα ή τις διακοπές.

Αναμφίβολα η μετάβαση από την εργασία στο γραφείο, στην εργασία στο σπίτι, αύξησε τον φόρτο εργασίας ορισμένων ανθρώπων που έβλεπαν πλέον την εργασιακή τους σχέση να τροποποιείται. Το φαινόμενο της εξ αποστάσεως εργασίας είναι δυνατόν να αυξήσει τον εξαναγκασμό του εργαζομένου να είναι παρών ακόμα και αν δεν αισθάνεται καλά ή ακόμη και να δουλέψει εκτός ωραρίου. Καθίστανται έτσι οι εργαζόμενοι κατά κάποιον τρόπο διαθέσιμοι ανά πάσα στιγμή.

Εργασία καις τις διακοπές

Το νέο ψηφιακό εργασιακό περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί έχει επηρεάσει πλέον αισθητά και την περίοδο των καλοκαιρινών διακοπών. Στις διακοπές μας, λαμβάνουμε συνεχώς τηλεφωνήματα, sms και emails. Κατά κάποιο τρόπο η εργασία μας συνεχίζετα έστω και όχι με την ίδια ένταση και σε διαφορετικό εργασιακό περιβάλλον.

• Η ανάπαυλα από την εργασιακή ρουτίνα μετατραπεί σε  μια πιο ήπια εξ αποστάσεως εργασία, με αποτέλεσμα οι διακοπές της ψηφιακής εποχής να μην είναι πραγματικές διακοπές», λέει στην ‘’Καθημερινή’’  ο Σπύρος Βλαχόπουλος, καθηγητής στη Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ.

Οι ρυθμοί της ζωής είναι τόσο γρήγοροι και η καθημερινότητα τόσο επιβαρυμένη, που είναι δύσκολο να ξεφύγουμε από το άγχος ακόμη και στις διακοπές.

Ο ψυχολόγος Στέφανος Σιδηρόπουλος εξηγεί στο libre ότι ’’το ευρύτερο εργασιακό άγχος εμφανίζεται όταν δουλεύουμε και συνεχίζει όταν σταματάμε από την δουλειά και βέβαια συνεχίζεται κα την περίοδο των διακοπών. Η εργασιακή ανασφάλεια και  το κόστος ζωής είναι από τους παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτό’’.

Ο κ. Σιδηρόπουλος αναφέρει ότι ‘’τα εργασιακά ερεθίσματα από τον εργοδότη στα πλαίσια και της τηλεργασίας το γραφείου του μεταφέρεται από την Αθήνα στο νησί το οποίο βρίσκεται. Μπορεί να υπάρχει σωματικά η γεωγραφική διαφορά , ψυχολογικά όμως δεν υπάρχει διαφορά. Η αλληλεπίδραση με εργοδότη  την περίοδο των διακοπών εμφανίζει στο προσκήνιο την  ανησυχία του εργαζομένου να έχει καλή σχέση με τον εργοδότη του.’’

Και καταλήγει ‘’Είναι απαραίτητο να διαχωριστεί ο ελεύθερος χρόνος από τον εργασιακό χρόνο. Πρέπει να βάλουμε όρια .’’

Η εξελικτική ψυχολόγος Στέλλα Αργυρίου μίλησε στο libre για την τάση που παρατηρείται οι άνθρωποι να υιοθετούν συνήθειες της καθημερινής ρουτίνας στις διακοπές τους.

Όπως επισημαίνει ‘’Δεν μπορούμε πλέον εύκολα να αποσυνδεθούμε από το κινητό μας. Παλαιότερα οι διακοπές είχαν να κάνουν μόνο με τον υπολογιστή, τώρα πλέον είναι πιο εύκολο να τσεκάρει επαγγελματικά θέματα μέσω του κινητού. Είναι σαν εξαρτημένο αντανακλαστικό το να κοιτάζω κάτι που κάνω στην καθημερινότητα μου. Είναι λίγες μέρες οι διακοπές, ενώ η καθημερινή μας ζωή και η ρουτίνα είναι πολύ περισσότερες.’’

Ενώ τονίζει ότι πλέον: ‘’Έχουμε μάθει να κοιτάμε τα πράγματα μέσα από μια οθόνη. Ο κόσμος στην παραλία ενώ μπροστά του ξεκούρατσες εικόνες, προσπαθεί ωστόσο να τις δει από το κινητό του. Όλο αυτό έχει αντίκτυπο στην ψυχική μας υγεία γιατί αν δεν μπορείς να ξεκουραστείς στις διακοπές σου πως θα φορτίσεις τις μπαταρίες σου να ξεκινήσεις τη χρονιά σου που είναι ούτως ή άλλως δύσκολη’’.