Μεγάλος κίνδυνος ενόψει – Ο πυρομετεωρολόγος Θ. Γιάνναρος προειδοποιεί στο libre – Λέκκας: Στα όρια περιβαλλοντικής κατάρρευσης η Αττική

Οι καταστροφικές πυρκαγιές μαίνονται για τρεις συνεχόμενες μέρες στην Αττική και έχουν μετατρέψει σε στάχτη τεράστιες δασικές εκτάσεις και σπίτια, αποτελούν άλλο ένα κομμάτι του παζλ του φαινομένου που ονομάζουμε  τα τελευταία χρόνια κλιματική κρίση. Χιλιάδες στρέμματα πρασίνου παραδόθηκαν για ένα ακόμη καλοκαίρι στις φλόγες με αποτέλεσμα να υπάρχει προβληματισμός για το τι μας περιμένει την επόμενη μέρα.

Οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ότι τα δύσκολα είναι μπροστά μας και αυτό που βιώνουμε σήμερα είναι μόλις η αρχή του εφιάλτη που θα ακολουθήσει τα επόμενα χρόνια και θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στο περιβάλλον.

Ο καθηγητής γεωλογίας και διαχείρισης φυσικών καταστροφών και πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Ευθύμης Λέκκας εξηγεί  σε δραματικούς τόνους στο Libre ότι οι πυρκαγιές που μαίνονται στην Αττική θα φέρουν μεγάλη περιβαλλοντική υποβάθμιση σε μια περιοχή που όπως αναφέρει χαρακτηριστικά είναι στα όρια μιας περιβαλλοντικής κατάρρευσης.

Επισημαίνει ότι , ‘‘η φωτιά φέρνει υψηλές θερμοκρασίες ξηρασία, πλημμυρικά φαινόμενα και κατολισθήσεις. Ξηρασία και καύσωνας σημαίνει φωτιά και καταλήγουμε σε έναν κύκλο που δεν έχει τελειωμό.”

Μάλιστα ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ αναφέρει τον κίνδυνο ερημοποίησης που ελλοχεύει για αρκετές περιοχές της Ελλάδας. Όπως αναφέρει ”η ερημοποίηση δεν είναι μόνο η εικόνα της ερήμου, αλλά είναι ακόμα πιο σημαντική. Ουσιαστικά ερημοποιείται μια περιοχή όταν χάνει τα φυσικά πλεονεκτήματα της, όταν έχουμε υποβάθμιση των υδροφόρων οριζόντων, μεγάλες θερμοκρασίες αλλά και μεγάλες επιπτώσεις στη χλωρίδα και στην πανίδα.”

Οι συγκεκριμένοι παράγοντες σύμφωνα με τον κ. Λέκκα καθιστούν το περιβάλλον ουσιαστικά αβίωτο  και η επιβίωση μπορεί να υπάρξει μόνο με τεχνητούς τρόπους  , όπως στο Ντουμπάι που ”αν κλείσεις το ρεύμα είσαι τελειωμένος” , τονίζει με νόημα.

• Ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ έκρουσε καμπανάκι κινδύνου για περιοχές που κινδυνεύουν να βρεθούν αντιμέτωπες με φαινόμενα ερημοποίησης, όπως η Ρόδος  η Ανατολική Πελοπόννησος, η Αττική αλλά και η Μύκονος.

Και καταλήγει, ότι ”το θέμα είναι κατά πόσο θα συνεχιστούν τα επόμενα χρόνια αυτές οι δασικές πυρκαγιές και τα έντονα φαινόμενα που παρατηρούμε , ίσως σε μια δεκαετία να γίνουμε μάρτυρες αυτής της διαδικασίας (ερημοποίησης). ”

Στον κίνδυνο ερημοποίησης είχε αναφερθεί και ο γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών Χρήστος Ζερεφός. Μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό ΑΝΤ1 ανέφερε ότι ”τα μοντέλα στην Ακαδημία Αθηνών “βλέπουν” ερημοποίηση της χώρας από τη Λάρισα και νοτιότερα μέχρι την Σπάρτη και την Λακωνία, περιοχές που θα πληγούν τις επόμενες δεκαετίες. Μετά το 2050-2060, εάν δεν κάνουμε τίποτα, δεν θα υπάρξει περίπτωση επιστροφής στα δεδομένα του 20 αιώνα’‘ είπε ο κ. Ζερεφός.

Ενώ σχετικά με τα μέτρα που μπορούμε να πάρουμε για να αποφύγουμε αυτό το σενάριο, ο καθηγητής Φυσικής είπε ότι «το πιο εύκολο είναι να προσαρμοστούμε όσο το δυνατόν συντομότερα. Εξοικονομούμε νερό, εξοικονομούμε σκουπίδια και πρέπει να προσέξουμε τις πυρκαγιές”.

O πυρομετεωρολόγος Θεόδωρος Γιάνναρος, σημειώνει στο libre ότι έχουμε μπει ήδη από την περασμένη εβδομάδα σε μια παρατεταμένη ξηρή περίοδο.

Όπως επισημαίνει ”ο θερμός και ξερός καιρός έχουν αυξήσει την ευλεκτότητα των φυσικών καυσίμων. Μια σπίθα αρκεί ώστε να αρπάξει φωτιά.”

 Ο ερευνητής του Αστεροσκοπείου Αθηνών στέκεται και στο γεγονός ότι το νέο κύμα καύσωνα που περιμένουμε τις επόμενες ώρες αναμένεται να επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τις περιβαλλοντικές συνθήκες ενώ όπως υπογραμμίζει οι συνθήκες που αναμένεται να βιώσουμε θα θυμίζουν σε μεγάλο βαθμό αυτές του 2021 όταν και είχαμε τα μεγάλα πύρινα μέτωπα σε Εύβοια και Βαρυμπόμπη.

• ‘‘Το Σαββατοκύριακο η επικινδυνότητα σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε αναμένεται να είναι πολύ υψηλή. Οι συνθήκες μάλιστα που περιμένουμε φαίνεται να είναι ανάλογες με αυτές του 2021. Και όταν λέμε παρόμοιες εννούμε ότι θα έχουμε κοντά στην επιφάνεια θερμές και ξηρές συνθήκες, αντίστοιχα λίγο πιο ψηλά στην ατμόσφαιρα μας θα έχουμε κάποια μεταφορά υγρασίας, με αποτέλεσμα αυτός ο συνδυασμός να είναι πάρα πολύ επικίνδυνος για το ξέσπασμα πυρκαγιάς όπως είχαμε το 2021. ”

Στο ερώτημα για το πως γίνεται να έχουμε περισσότερα μέσα και παρόλα αυτα οι πυρκαγιές παραμένουν ανεξέλεγκτες και εξαπλώνονται ταχύτατα, ο κ. Γιάνναρος σημειώνει ότι ”θα πρέπει να καταλάβουμε όταν μια δασική πυρκαγιά δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, υπάρχει ένα χρονικό παράθυρο 15 λεπτών. Αν οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες είναι κατάλληλες και η πυρκαγιά λάβει έκταση και καταστεί ανεξέλεγκτη σε συνδυασμό με τους ισχυρούς ανέμους, τότε θα είναι δύσκολα διαχειρίσιμη από οποιονδήποτε δασοπυροσβεστικό μηχανισμό στον κόσμο. Στην πραγματικότητα σταματεί όταν δεν υπάρχει τίποτα άλλο πλέον να καεί ή όταν οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες το επιτρέψουν . ”

Μάλιστα, συγκρίνει το φαινόμενο της πυρκαγιάς με το παραμύθι  με τους κατοίκους της Λιλιπούπολης και τον Γκιούλιβερ.

• ”Αν ο Γκιούλιβερ είναι μια ακραία και μεγάλη δασική πυρκαγιά, εμείς είμαστε οι κάτοικοι της Λιλιπούπολης όπου θα καταφέρουμε να πιάσουμε τον γίγαντα μόνο όταν αποκοιμηθεί. Αυτό είναι που πρέπει να καταλάβουμε γι αυτό απαιτείται και αλλαγή του τρόπου διαχείρισης των δασικών πυρκαγιών.”

Ενώ συμπληρώνει ότι δεν μπορούμε πάντα να επιτιθέμεθα στις δασικές πυρκαγιές, είναι ανώφελο αλλά θα πρέπει να υπάρχει ανάλυση της πυρκαγιάς για το πως αναμένεται να εξαπλωθεί ούτως ώστε να δούμε που μπορούμε να παίξουμε άμυνα  με τη φωτιά για να καταφέρουμε να την περιορίσουμε.”

Ο κύριος Γιάνναρος καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι καύσωνες είναι πλέον το παρόν μας. Αυτό αποτελεί μια νέα πραγκατικότητα. ‘

• ‘Και όπως έχει αναφέρει ο καθηγητής κύριος Ζερεφός αυτό που βλέπουμε αυτή τη στιγμή με τα κύματα καύσωνα, δείχνουν μια τάση αποσταθεροποίησης, είναι νέες συνθήκες που πρέπει να επενδύσουμε στην ανθεκτικότητα και την προσαρμογή.”

Η κλιματική κρίση δείχνει τα δόντια της όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και σε μεγάλο κομμάτι της Γηραιάς Ηπείρου καθώς εκτός από τις υψηλές θερμοκρασίες που όπως για παράδειγμα στην Ιταλία ξεπερνούν ακόμη και τους 47 βαθμούς πλήττονται και από εκτεταμένης έκτασης πυρκαγιές όπως στη Λα Πάλμα της Ισπανίας, ακόμη και στην Ελβετία που αποτυπώνουν περίτρανα ότι τα δύσκολα είναι πλέον μπροστά μας.